Ένα είδος μοναχικού ψαριού, που ήταν σχετικά άγνωστο στην επιστημονική κοινότητα, το Lancetfish (ψάρι-νυστέρι) ξεβράστηκε περίπου πριν από μία βδομάδα κατά μήκος της ακτογραμμής περίπου 322 χιλιομέτρων του Όρεγκον, προκαλώντας πολλά ερωτήματα για το πώς ένα ψάρι που ζει στη ζώνη του λυκόφωτος (δηλαδή τη μεσοπελαγική ζώνη), βρέθηκε τελικά στην ακτή. Με την επιστημονική ονομασία του να προέρχεται από τα ελληνικά, Alepisaurus, δηλαδή σαύρα χωρίς λέπια, το συγκεκριμένο είδος μπορεί να ξεπεράσει σε μήκος τα δύο μέτρα, ενώ αρέσκεται να κολυμπά σε βάθος άνω του ενός μιλίου κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Επίσης το Lancetfish μοιάζει σαν να βγήκε από την προϊστορική εποχή, καθώς έχει μεγάλα δόντια και τεράστια μάτια, ενώ το σώμα του είναι μακρύ και το δέρμα του ολισθηρό.
Το γεγονός πως λίγα είναι γνωστά για αυτό το Lancetfish, καθώς οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν καν τον τρόπο με τον οποίο αναπαράγεται, έχει ως αποτέλεσμα το συγκεκριμένο ψάρι να βρίσκεται στο στόχαστρο τόσο των ειδικών όσο και των λουόμενων, που βλέπουν ένα τόσο περίεργο και συνάμα τρομακτικό πλάσμα κοντά στην ακτή.
Μιλώντας στην «Κ», ο Έλαν Πόρτνερ, επιστήμονας στο Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας Scripps στο Σαν Ντιέγκο, ένα μέρος όπου έχουν βρεθεί αρκετά Lancetfishes το τελευταίο διάστημα, αποκαλύπτει μερικά μυστικά σχετικά με την ύπαρξη του συγκεκριμένου ψαριού, το οποίο αρκετοί αποκαλούν ψάρι-κανίβαλο, ενώ περιγράφει και το επιστημονικό ενδιαφέρον που έχει το συγκεκριμένο πλάσμα.
«Αυτό το ψάρι, όπως και τα υπόλοιπα ψάρια της βαθιάς θάλασσας έχουν κάποια πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που τους επιτρέπουν να ζουν σε τόσο σκοτεινά και ψυχρά νερά, όπου η τροφή είναι περιορισμένη. Για τον λόγο αυτό και το συγκεκριμένο ψάρι έχει μεγάλα μάτια και δόντια και δεν έχει καθόλου λέπια», αναφέρει ο δρ. Πόρτνερ, ο οποίος μελετά τα συγκεκριμένα ψάρια εδώ και μια δεκαετία.
Ο επιστήμονας επισημαίνει πως τα συγκεκριμένα ψάρια ξεβράζονται στην ακτή «για τουλάχιστον 300 χρόνια και πιθανότατα περισσότερο», ωστόσο η επιστημονική κοινότητα ακόμη δεν μπορεί να βρει τον λόγο πίσω από αυτό.
«Ο αυξημένος αριθμός χερσαίων παρατηρήσεων του Lancetfish τα τελευταία χρόνια θα μπορούσε να οφείλεται απλώς στην ανάπτυξη της τεχνολογίας. Όλοι οι παραθεριστές διαθέτουν κάμερα στα κινητά τους πια κι έτσι μπορούν και τα καταγράφουν. Ωστόσο, δεν αποκλείεται να υπάρχει και κάποια άλλη περιβαλλοντική εξήγηση πίσω από τα περιστατικά των τελευταίων ετών. Σε κάθε περίπτωση η εμφάνιση αυτού του πλάσματος μάς υπενθυμίζει πως η βαθιά θάλασσα είναι ένα τεράστιο μέρος του πλανήτη μας που είναι γεμάτο από εκπληκτικά πλάσματα που μας προκαλούν ενθουσιασμό», τονίζει ο Δρ. Πόρτνερ.
NOAA Fisheries scientist Dan Kamikawa highlights three potential theories why lancetfish could be washing up on Oregon's shores:
1⃣They are injured or ill and can't swim effectively
2⃣A storm washed them in
3⃣Temperature shock
Learn more about lancetfish: https://t.co/BAOApjPAwW pic.twitter.com/qwZhrlh2rp— NOAA Fisheries (@NOAAFisheries) May 9, 2023
Υψηλός βαθμός κανιβαλισμού
Ένα πράγμα που προκαλεί εντύπωση σχετικά με το Lancetfish είναι ο τρόπος με τον οποίο τρέφεται. «Είναι γνωστό πως υπάρχει περιορισμένη τροφή στον ανοιχτό ωκεανό, οπότε αρκετά πλάσματα ουσιαστικά τρώνε ό,τι βρουν. Εν προκειμένω, στον Βόρειο Ειρηνικό Ωκεανό, τα μεγάλα Lancetfishes τρώνε όντως τα μικρότερα ψάρια του είδους τους. Αυτός ο «υψηλός βαθμός κανιβαλισμού» υποδηλώνει ότι τα συγκεκριμένα ψάρια είναι άφθονα στον Βόρειο Ειρηνικό και αποτελούν επίσης σημαντική τροφή για τα μεγάλα ωκεάνια αρπακτικά, όπως οι τόνοι και οι καρχαρίες», εξηγεί ο Δρ. Πόρντερ, τονίζοντας πάντα πως η ονομασία «ψάρια-κανίβαλοι» είναι μία επινόηση των media.
Έχουν παρατηρηθεί και σε ευρωπαϊκά ύδατα
Κι επειδή πολλοί αναρωτιούνται ενδεχομένως αν τα συγκεκριμένα ψάρια έχουν παρατηρηθεί και σε ευρωπαϊκά ύδατα, ο επιστήμονας απαντά καταφατικά, διευκρινίζοντας ότι αυτό αφορά περισσότερο «χώρες με ακτές στον Ατλαντικό. Καταγραφές από τη Μεσόγειο υπάρχουν, αλλά είναι λιγότερο συχνές».
Πάντως, παρά το γεγονός πως το συγκεκριμένο πλάσμα είναι αρκετά τρομακτικό στην όψη και έχει «κανιβαλιστική διάθεση», δεν σημαίνει πως μπορεί να επιτεθεί στον άνθρωπο. Κάτι τέτοιο τουλάχιστον δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ, ενώ σύμφωνα με τον επιστήμονα ωκεανογραφίας οι επιθέσεις σε ανθρώπους θα ήταν εξαιρετικά απίθανες για τρεις λόγους.
«Ακόμη και τα πολύ μεγάλα ψάρια του είδους που φτάνουν τα 1,80 μέτρα και τα 9 κιλά τρέφονται κυρίως με μικρότερα ζώα που δεν ξεπερνούν το ένα κιλό. Επίσης τα Lancetfishes περνούν τον περισσότερο χρόνο τους στα βάθη της θάλασσας κι έτσι είναι εξαιρετικά απίθανο να “συναντηθούν” με κάποιον λουόμενο. Τέλος, τα ψάρια που ξεβράστηκαν στην ακτή το τελευταίο διάστημα είναι είτε νεκρά ή ετοιμοθάνατα, οπότε είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιτεθούν σε κάποιον», εξηγεί ο Δρ. Πόρντερ.
Odd deep sea fish washing ashore in #Oregon. Lancetfish mainly live in tropical and subtropical waters, but they migrate as far north as subarctic areas like the Bering Sea off Alaska to feed, @NOAA https://t.co/OKCdFoNxf9…NOAA pic.twitter.com/iev4oPD6n3
— David McGuire, SHARKSTEWARDS (@SHARKSTEWARDS) May 4, 2023