Ενας συναρπαστικός κόσμος, αυτός της δημιουργίας Τέχνης με εργαλεία από τον χώρο της τεχνολογίας και του ψηφιακού σύμπαντος ξετυλίγεται και η Κυριακή Γονή ξεχωρίζει σε αυτόν. Μας μιλά για τη νέα της έκθεση και την εμπειρία στην σφαίρα του ΑΙ.
Το 2013, ακριβώς δέκα χρόνια πριν, όταν ακόμα η σχέση της Τέχνης με τους αλγορίθμους και την τεχνητή πραγματικότητα ήταν πεδίο πειραματισμού στο εξωτερικό, η Κυριακή Γονή έκανε το πρώτο της έργο με αλγόριθμους: κατέβασε το προσωπικό της ιστορικό αναζήτησης στο google τα τελευταία οκτώ χρόνια και το δημοσίευσε, καλώντας τον κόσμο να δει τη διαδικασία του αλγορίθμου της μηχανής αναζήτησης. «Ένα σχόλιο για την κατάσταση επιτήρησης και ιδιωτικότητας αλλά και το δικαίωμα στη λήθη, που θεσμοθετήθηκε ένα χρόνο αργότερα από την Ευρωπαϊκή Ενωση με το “Τhe right to be forgotten”» μου λέει η εικαστικός Κυριακή Γονή.
Σίγουρα ξεκίνησα από προσωπικό ενδιαφέρον του τι είναι αυτά τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε και συνειδητοποίησα ότι είναι άκρως πολιτικά και υπαρξιακά, ότι συνδέονται με την ύπαρξή μας, λέει η Κυριακή Γονή / Ανδρέας Σιμόπουλος
Είναι μια ξεχωριστή περίπτωση Ελληνίδας καλλιτέχνιδας η Κυριακή Γονή. Για πολλούς λόγους μπορεί να θεωρηθεί ένα είδος προφήτη, πρόδρομου αυτού που ενώνει την τέχνη και το ανθρώπινο με την άγνωστη και απέραντη επικράτεια της τεχνητής πραγματικότητας, της επαυξημένης πραγματικότητας, των αλγόριθμων. Με την καριέρα της να εκκινεί από το εξωτερικό -καθόλου τυχαία αφού έως πολύ πρόσφατα στην Ελλάδα υπήρχε μια αμηχανία ως δυσπιστία, ένα σήκωμα του φρυδιού γύρω από αυτό τον χώρο της Τέχνης.
Αυτές τις μέρες και ως τις 29 Απριλίου παρουσιάζεται το έργο της «Not Allowed for Algorithmic Audiences» στην γκαλερί Breeder. Στο ΕΜΣΤ παρουσιάζονται δυο έργα της, το «The Portal or Let’s Stand Still for the Whales, 2020» και το «perfect love #couplegoals #aigenerated, 2020,2022 » ανάθεση που της έγινε στο πλαίσιο τηςέκθεσης Modern Love. Μόλις ολοκληρώθηκε η παρουσίαση του έργου της «Data Garden» στο Leeds Arts University, ενώ ακολουθεί η συμμετοχή της σε εκθέσεις στο Μάνχαϊμ της Γερμανίας, στη Λιουμπλιάνα της Σλοβενίας και στη Μαδρίτη.
Οι ψηφιακές τεχνικές, οι προκλήσεις της ΑΙ -τεχνητής νοημοσύνης- τα εργαλεία τους, αποτελούν βασικά μέσα δημιουργίας για την Κυριακή Γονή που ξεκίνησε σπουδάζοντας Ανθρωπολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στην Πολιτιστική Ανθρωπολογία στην Ολλανδία. Η τέχνη πάντα την ενδιέφερε βεβαίως. «Aποφάσισα να δώσω εξετάσεις στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ) στο προπτυχιακό και ταυτόχρονα στο μεταπτυχιακό της, στο νέο τμήμα για τα ψηφιακά έργα τέχνης. Πέρασα και στα δυο. Και άρχισα να φοιτώ παράλληλα και στα δυο ενώ ταυτόχρονα εργαζόμουν» μου λέει.
Πρέπει να αντιληφθεί κανείς ότι εκείνη την εποχή, το 2015, τα πράγματα ήταν περισσότερο δύσκολα για όσους ήθελαν αν συνδέσουν την τέχνη με τους αλγόριθμους. Το «είναι αυτό τέχνη;» ήταν κυρίαρχο ερώτημα. Ακόμα και μέσα στην Σχολή. «Η ανταπόκριση ήταν αμήχανη. Θυμάμαι ότι ένα χρόνο μετά, το 2016 ήδη παρουσίασα το πρώτο μου έργο σε ένα συνέδριο στην Καλιφόρνια, ένα έργο το οποίο είχε αντιμετωπιστεί αμήχανα στην Ελλάδα. Ετσι ξεκίνησα να εργάζομαι κυρίως εκτός χώρας», λέει η Κυριακή Γονή που χαίρεται καθώς μαθαίνει ότι η αντιμετώπιση αυτή έχει αλλάξει στις σχολές Τέχνης.
Στην Breeder παρουσιάζει το «Not Allowed for Algorithmic Audiences» μια εγκατάσταση βίντεο που περιλαμβάνει σχέδια σε χαρτί και μια συλλογή από σπάνια ορυκτά στοιχεία. Στο βίντεο, ένα σύστημα virtual assistance με το όνομα “Voice” παρουσιάζει μια περίεργη συμπεριφορά. Δανείζεται τη μορφή ενός avatar και εμφανίζεται μπροστά στους χρήστες του. Η Κυριακή Γονή επέλεξε το άβαταρ να έχει συγκεκριμένη μορφή. Αυτή της ηθοποιού Σοφίας Κόκκαλη. Την ρωτάω για αυτή της την επιλογή.
«Δεν ξέρω αν το έχω απαντήσει και εγώ η ίδια στον εαυτό μου αυτό. Αισθάνθηκα ότι θέλω να έχει μια μορφή η φωνή (The Voice) προκειμένου να την κάνω πιο προσβάσιμη και πιστευτή στον κόσμο. Εχουμε μάθει εξάλλου να πιστεύουμε περισσότερο στην όραση παρά στην ακοή» μου εξηγεί η Κυριακή Γονή. «Κατέληξα στην Σοφία Κόκκαλη γιατί εκείνη την περίοδο είδα ταινίες που συμμετείχε και αισθάνθηκα ότι το πρόσωπό της μπορεί να αποτυπώσει αυτόν τον ενδιάμεσο χώρο -δεν ήθελα να έχει φύλο. Η Σοφία έχει ικανότητες που μπορεί να σε κάνει να ξεχάσεις το φύλο της και εστιάσεις μόνο στο πρόσωπό της.»