Του Σωτήρη Μεταξά
Σε μια περίοδο όπου η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια από τις μεγαλύτερες δημογραφικές προκλήσεις των τελευταίων δεκαετιών, η Κρήτη αναδεικνύεται σε μια από τις ελάχιστες περιφέρειες που αντιστέκονται.
Τα επίσημα στοιχεία της απογραφής του 2021, τα οποία δημοσιεύθηκαν πρόσφατα σε ΦΕΚ, αποτυπώνουν μια μικρή αύξηση του μόνιμου πληθυσμού του νησιού – μια αύξηση που αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία όταν το εθνικό ισοζύγιο δείχνει μείωση της τάξης του 3,5%.
Ο μόνιμος πληθυσμός της Κρήτης ανέρχεται πλέον σε 624.408 κατοίκους, έναντι 623.065 στην απογραφή του 2011. Η άνοδος μπορεί να μοιάζει οριακή, όμως επιβεβαιώνει την ιδιαίτερη δημογραφική δυναμική της Κρήτης, σε αντίθεση με το κλίμα στασιμότητας ή και υποχώρησης που χαρακτηρίζει πολλές περιοχές της χώρας. Παρά τις ενδείξεις γήρανσης, με τις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες να αυξάνονται αισθητά, το νησί φαίνεται να συγκρατεί ενεργούς πληθυσμούς.
Ειδικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι, σε αντίθεση με αρκετές περιοχές της υπόλοιπης Ελλάδας όπου η πληθυσμιακή υποχώρηση δείχνει αδιάκοπη, στην Κρήτη δεν απουσιάζουν οι τοπικές «εστίες αντοχής». Πολλοί επαρχιακοί δήμοι καταγράφουν σταθεροποίηση ή και αύξηση, υποδηλώνοντας ότι η ανάπτυξη του νησιού δεν περιορίζεται μόνο στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Η Κρήτη αποδεικνύει ότι μπορεί να λειτουργήσει ως παράδειγμα δημογραφικής ανθεκτικότητας σε μια χώρα που γερνά και μειώνεται πληθυσμιακά.
Παρά τις προκλήσεις της γήρανσης, η οικονομική της δυναμική, η ποιότητα ζωής, οι ευκαιρίες απασχόλησης και η ζωντανή κοινωνική της δομή συνεχίζουν να προσελκύουν και να συγκρατούν πληθυσμό. Σε μια Ελλάδα που αναζητά απαντήσεις στο δημογραφικό της αδιέξοδο, η Κρήτη δεν αποτελεί απλώς μια εξαίρεση, αλλά ίσως και μια υπόδειξη για το πώς μπορούν να διαμορφωθούν συνθήκες βιώσιμης ανάπτυξης και δημογραφικής σταθερότητας.