Με αφορμή την πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου για το ζήτημα της νομιμοποίησης των Εταιρειών Διαχείρισης, η Ένωση Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (ΕΕΔΑΔΠ) επανέλαβε τις διατυπωθείσες δημόσια θέσεις των εταιρειών-μελών της για κόκκινα δάνεια και πλειστηριασμούς.
Όπως αναφέρει σε σχετική ανακοίνωση, οι Εταιρείες Διαχείρισης έχουν ως προτεραιότητά τους την εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτών και βιώσιμων λύσεων για την αποπληρωμή των εκκρεμών οφειλών. Ειδικά δε για τα ευάλωτα νοικοκυριά, κανένα από αυτά δεν απειλείται με τον κίνδυνο απώλειας της 1ης κατοικίας, καθώς αμέσως με την έκδοση της σχετικής βεβαίωσης ευάλωτου και την ένταξη στο Ενδιάμεσο Πρόγραμμα, ο Νόμος επιβάλλει την αναστολή κάθε ενέργειας αναγκαστικής εκτέλεσης.
Η προσήλωση των μελών της ΕΕΔΑΔΠ στην επιτυχή συναινετική διαδικασία αποδεικνύεται από το γεγονός ότι συνολικά, έως τα τέλη του 2022, έχουν επιτύχει διμερείς ρυθμίσεις για δάνεια που υπερβαίνουν συνολικά τα €35 δισ., επαναφέροντας με τον τρόπο αυτό στον υγιή οικονομικό κύκλο περισσότερους από 700.000 δανειολήπτες, ιδιώτες και επιχειρήσεις. Από αυτά, δάνεια άνω των €8 δισ. έχουν επανέλθει σε καθεστώς ομαλής αποπληρωμής την τελευταία τριετία και έχουν επιστρέψει στους τραπεζικούς ισολογισμούς ως εξυπηρετούμενα, αποκαθιστώντας την πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα για περισσότερους από 115.000 δανειολήπτες. Οι συναινετικές ρυθμίσεις στην πλειονότητα των περιπτώσεων περιλαμβάνουν και άφεση χρέους. Για το α’ εξάμηνο του 2023, οι Εταιρείες Διαχείρισης Δανείων έχουν θέσει ως στόχο οι ρυθμίσεις και διευθετήσεις δανείων να ανέλθουν σε € 3,2 δισ., αυξημένες πάνω από 30% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2022.
Τα μέλη της ΕΕΔΑΔΠ επαναλαμβάνουν και στην παρούσα συγκυρία ότι, όπως έχουν δηλώσει σε πλείστες άλλες περιστάσεις οι θεσμικοί εκπρόσωποι του κλάδου και τα στελέχη των Εταιρειών-μελών, τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν λύση εκλογής στη διαχείριση των αθετημένων οφειλών. Αρκεί μόνο να σημειωθεί ότι κατά τα έτη 2020 – 2022, το 83% των ανακτήσεων των Εταιρειών-μελών της ΕΕΔΑΔΠ από Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια προήλθε από συναινετικές διευθετήσεις, ενώ μόνο το 17% των ανακτήσεων προήλθε από πλειστηριασμούς.
Αντιθέτως, η αναγκαστική εκτέλεση συνιστά την έσχατη καταφυγή, στην οποία καταλήγουν μόνον όταν έχει εξαντληθεί κάθε άλλη δυνατή λύση, είτε για αντικειμενικούς λόγους, είτε επειδή οι οφειλέτες αρνούνται να συνεργαστούν παρά τις επανειλημμένες και μακρόχρονες προσπάθειες που πάντοτε -και καθ’ υπέρβαση κάθε ρυθμιστικής υποχρέωσης- καταβάλλονται από τα μέλη της ΕΕΔΑΔΠ στην κατεύθυνση αυτή. Υπενθυμίζεται ότι δεν μπορεί να εκκινήσει καμία διαδικασία αναγκαστικής είσπραξης, εάν προηγουμένως ο οφειλέτης δεν έχει κληθεί να ρυθμίσει συμβιβαστικά τις οφειλές του.
Ο κλάδος είναι από τους πλέον δεσμευτικά ρυθμιζόμενους στην οικονομία και εποπτεύεται διαρκώς από την Τράπεζα της Ελλάδας, από την οποία τα μέλη της ΕΕΔΑΔΠ έχουν αδειοδοτηθεί για την άσκηση αυτής και μόνον της δραστηριότητας. Η κλήση του οφειλέτη προς ρύθμιση διασφαλίζεται σε κάθε περίπτωση στο πλαίσιο του Κώδικα Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδας για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών, αλλά στο πλαίσιο των πολιτικών διαχείρισης που εφαρμόζουν οι Εταιρείες Διαχείρισης. Οι ανωτέρω πολιτικές αποτελούν αντικείμενο ελέγχου από τις αρμόδιες αρχές του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Ανεξάρτητα από την ανωτέρω διαδικασία, οι Εταιρείες Διαχείρισης παρέχουν πλήθος δυνατοτήτων ρύθμισης σε οποιοδήποτε οφειλέτη επιθυμεί να ρυθμίσει με βιώσιμους όρους την οφειλή του. Καλούνται, επομένως, οι δανειολήπτες που έχουν εκκρεμείς οφειλές να απευθυνθούν στην Εταιρεία Διαχείρισης που διαχειρίζεται το δάνειό τους, σε όποιο στάδιο και εάν βρίσκεται η υπόθεσή τους, ακόμη και εάν έχουν εκκινήσει οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης, ή ακόμη και εάν επίκειται πλειστηριασμός ακινήτου, με τη διαβεβαίωση ότι οι Εταιρείες Διαχείρισης Δανείων εστιάζουν στη συναινετική επίλυση της υπόθεσης, με τρόπο που θα λαμβάνει υπόψη τα οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα για κάθε οφειλέτη ξεχωριστά και με τρόπο που θα συνάδει με τη μακροπρόθεσμη δυνατότητά του να εξυπηρετεί τη συμφωνημένη ρύθμιση και λαμβάνοντας φυσικά υπόψη και τις εγκεκριμένες πιστωτικές πολιτικές από τους επενδυτές (ιδιοκτήτες των χαρτοφυλακίων). Είναι αυτονόητο ότι σε περίπτωση συμφωνίας για συναινετική επίλυση, οι Εταιρείες Διαχείρισης αναστέλλουν αμέσως τις ενέργειες αναγκαστικής εκτέλεσης, σε οποιοδήποτε στάδιο και εάν βρίσκονται.
Ιδιαίτερα για τις επιχειρήσεις, οι διμερείς ρυθμίσεις προσφέρουν μία πραγματική δεύτερη ευκαιρία για βιώσιμη ανάπτυξη, με αναδιαρθρώσεις που δεν εξαντλούν την κερδοφορία (EBITDA) για αποπληρωμή των δανείων, αλλά επιτρέπουν την αξιοποίησή της ως κεφάλαιο κίνησης. Επίσης, οι Εταιρείες Διαχείρισης παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες για την ένταξη των επιχειρήσεων που εξυγιαίνονται σε όλα τα διαθέσιμα εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα επιδοτήσεων και χρηματοδότησης (ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης κ.ά.).
Και πέρα όμως από την βέλτιστη επιλογή της διμερούς συμφωνίας, η Πολιτεία έχει θεσπίσει σειρά μηχανισμών και εναλλακτικών λύσεων για κατηγορίες οφειλετών. Όσον αφορά ειδικότερα τους ευάλωτους δανειολήπτες, το Ενδιάμεσο Πρόγραμμα (Ν. 4916/2022) προσφέρει τις ακόλουθες δυνατότητες:
- • Παροχή κρατικής επιδότησης για την πληρωμή της δόσης του στεγαστικού δανείου των ευάλωτων οφειλετών από 70 έως 210 ευρώ μηνιαίως για 15 μήνες.
- • Αναστολή όλων των διαδικασιών αναγκαστικού πλειστηριασμού επί της πρώτης κατοικίας του ευάλωτου οφειλέτη, για όσο χρόνο ο οφειλέτης έχει υπαχθεί στο Πρόγραμμα και επωφελείται της επιδότησης.
- Χρήση των διευκολύνσεων που παρέχει ο υπό σύσταση Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης, μέσω του οποίου οι ευάλωτοι οφειλέτες μπορούν να πετύχουν τη διατήρηση της 1ης κατοικίας για δώδεκα (12) έτη μέσω σύμβασης μακροχρόνιας μίσθωσης, αλλά και την επαναγορά του ακινήτου μετά τη λήξη της παραπάνω περιόδου.
Στο πλαίσιο αυτό, τέθηκε σε λειτουργία από την 1η Φεβρουαρίου 2023 η πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, μέσω της οποίας παρέχεται η βεβαίωση ευάλωτου οφειλέτη. Ήδη, περίπου 15.000 οφειλέτες έχουν κάνει χρήση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας για να λάβουν τη σχετική βεβαίωση που αποτελεί το πρώτο βήμα για να επωφεληθούν από το Ενδιάμεσο Πρόγραμμα (Ν. 4916/2022). Με την υπαγωγή στο Ενδιάμεσο Πρόγραμμα, αναστέλλονται αυτόματα βάσει του σχετικού νόμου, όλες οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης, συμπεριλαμβανομένων των πλειστηριασμών, ακόμη και εκείνων που έχουν αναρτηθεί και προγραμματιστεί προς διεξαγωγή.
Εκτός από τις πρόνοιες του Ενδιάμεσου Προγράμματος, οι Εταιρείες Διαχείρισης Δανείων υλοποιούν ειδικές πολιτικές που επεκτείνονται -πέρα από όσους έχουν ενταχθεί σε καθεστώς προστασίας- και σε άλλες ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες όπως όσοι αντιμετωπίζουν ατομικά ή οικογενειακά προβλήματα υγείας, οι ηλικιωμένοι και οι άνεργοι.
Παράλληλα, λειτουργεί ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών, στον οποίο επίσης μπορούν να προσφεύγουν ιδιώτες και επιχειρήσεις για τη συνολική ρύθμιση των οφειλών τους στο Δημόσιο, σε Ασφαλιστικά Ταμεία και σε τρίτα μέρη, όπως τραπεζικά ιδρύματα. Ο ρυθμός υποβολής αιτήσεων και ολοκλήρωσης ρυθμίσεων επιταχύνεται. Η εγκρισιμότητα για υποβληθείσες αιτήσεις κινείται πλέον στο 70%, με συνεχή αυξητική τάση. Για υποθέσεις οφειλών κάτω των €200.000, που αφορούν πρωτίστως ιδιώτες, η εγκρισιμότητα στο πλαίσιο του Εξωδικαστικού Μηχανισμού ξεπερνά το 75%.
Ο κλάδος των Εταιρειών Διαχείρισης Δανείων που απασχολεί περισσότερους από 5.000 εργαζομένους στηρίζει ιδιώτες και επιχειρήσεις στην προσπάθειά τους να επανέλθουν στην ομαλή οικονομική δραστηριότητα, συμβάλλοντας στην εξυγίανση και ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
