Σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση έως τις 20 Αυγούστου 2025 τέθηκε το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας με τίτλο «Κοινωνική Αντιπαροχή, Κοινωνική Μίσθωση, Τριτεκνική Ιδιότητα και άλλες διατάξεις»
Έως το βράδυ της 20ής Αυγούστου 2025, τέθηκε σε ηλεκτρονική δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας με τίτλο: «Κοινωνική Αντιπαροχή, Κοινωνική Μίσθωση, Τριτεκνική Ιδιότητα και άλλες διατάξεις».
Όπως ανέφερε η υπουργός Δόμνα Μιχαηλίδου, ο στόχος είναι η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας προκειμένου να εξασφαλιστεί στέγαση σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Η υπουργός επισήμανε ότι το νέο θεσμικό πλαίσιο αποτελεί στοχευμένη απάντηση στην στεγαστική κρίση, με στόχο την αύξηση του αποθέματος κοινωνικών κατοικιών και τη διασφάλιση χαμηλών ενοικίων για όσους πληρούν κοινωνικά κριτήρια.
Η κοινωνική αντιπαροχή και η κοινωνική μίσθωση εντάσσονται σε ένα ευρύτερο σχέδιο στεγαστικής πολιτικής της κυβέρνησης, με έμφαση στη συνεργασία κράτους και ιδιωτών. Η δημόσια περιουσία αξιοποιείται, οι ιδιώτες αναλαμβάνουν την κατασκευή και οι πολίτες επωφελούνται, χωρίς δημοσιονομική επιβάρυνση, αλλά με ισχυρό κοινωνικό αντίκτυπο.
Καινοτόμα εργαλεία για κοινωνική στέγη
«Με την κοινωνική αντιπαροχή (μαζί και με λοιπές πολιτικές από τη συνολική μας στεγαστική πολιτική) επιτυγχάνουμε: α) οριζόντια αύξηση του στεγαστικού αποθέματος (παρέμβαση στην πλευρά της προσφοράς), β) αύξηση των διαθέσιμων κοινωνικών κατοικιών και γ) αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας (συχνά παραμένει αναξιοποίητη). Η διαβούλευση ξεκίνησε και καλούμε όλους να συμμετάσχουν», τονίζει η κα Μιχαηλίδου.
Όπως σημειώνεται από πλευράς υπουργείου, πρόκειται για «κομβική» μεταρρύθμιση του στεγαστικού πλαισίου, «με στόχο τη δημιουργία οικιστικού αποθέματος κοινωνικής κατοικίας, την ενεργοποίηση ανεκμετάλλευτης δημόσιας περιουσίας και τη θεσμική θωράκιση του δικαιώματος στην προσιτή στέγη, με διαφάνεια και βιωσιμότητα».
Οι βασικές προβλέψεις του νομοσχεδίου
Το νομοσχέδιο, με το οποίο τροποποιείται ο Ν. 5006/2022, ενισχύει το θεσμικό πλαίσιο της κοινωνικής αντιπαροχής, εισάγοντας κρίσιμες καινοτομίες που ανταποκρίνονται στις σημερινές ανάγκες των πολιτών και την απαίτηση για άμεση παραγωγή διαθέσιμων, ποιοτικών και οικονομικά προσβάσιμων κατοικιών.
Οι βασικές καινοτομίες του σχεδίου νόμου, όπως αναφέρονται από το υπουργείο, περιλαμβάνουν τις εξής παρεμβάσεις:
- Θεσπίζεται ρητά η δυνατότητα ανάθεσης στον ανάδοχο της πλήρους διαχείρισης των κοινωνικών κατοικιών (εκμίσθωση, είσπραξη, συντήρηση) για προκαθορισμένη περίοδο.
- Προβλέπεται ότι ο ανάδοχος θα μπορεί να αποκτά ποσοστό συγκυριότητας (εξ αδιαιρέτου) στο ακίνητο.
- Δημιουργείται ηλεκτρονικό μητρώο στη γενική γραμματεία Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής, με αναλυτική καταγραφή των διαδικασιών, διαγωνισμών και συμβάσεων, εξασφαλίζοντας διαφάνεια και καλύτερο έλεγχο.
- Συστήνεται γενική διεύθυνση Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής στη γενική γραμματεία Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής με αποστολή:
α) τον σχεδιασμό, την υλοποίηση, τον συντονισμό, την παρακολούθηση, τον έλεγχο και την αξιολόγηση πολιτικών για την προστασία και στήριξη παιδιών, εφήβων, νέων και οικογένειας, καθώς και για τη διαχείριση των δημογραφικών εξελίξεων και
β) την αντίστοιχη πολιτική διαχείρισης στεγαστικών αναγκών και την εξασφάλιση ισότιμης πρόσβασης στη στέγη για όλους. - Ρυθμίζονται τα κριτήρια και η διαδικασία για την επιλογή δικαιούχων από τον ΟΠΕΚΑ, ενώ ενισχύονται οι ρήτρες για τη δυνατότητα “rent to own”, αγοράς της κατοικίας μετά από συνεπή ενοικίαση (συγκεκριμένο χρονικό όριο και όροι συνέπειας).
- Καθορίζεται ελάχιστο ποσοστό κοινωνικών κατοικιών (τουλάχιστον 30%) ανά έργο, με συγκεκριμένα ποιοτικά και κοινωνικά κριτήρια.
- Ορίζεται το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, ως κεντρικός φορέας, ο οποίος κατά τρόπο οριζόντιο, θα υλοποιήσει την κυβερνητική στεγαστική πολιτική σε σχέση με την κοινωνική αντιπαροχή.
- Θεσμοθετούνται για πρώτη φορά οι δομές βραχυχρόνιας φιλοξενίας ατόμων με αναπηρία. Πρόκειται για μονάδες που παρέχουν προσωρινή φροντίδα, στέγαση, υποστήριξη και υπηρεσίες σε άτομα με αναπηρία με στόχο την ενίσχυση της αυτονομίας τους, την κοινωνική τους συμπερίληψη και την παροχή ανάπαυλας στο υποστηρικτικό περιβάλλον τους.
- Ορίζεται η τριτεκνική ιδιότητα και απονέμεται στους τρίτεκνους γονείς ισοβιότητα κατ’ αναλογία της αντίστοιχης διάταξης για τους πολύτεκνους.
Η διαδικασία συμμετοχής στη διαβούλευση
Η δημόσια διαβούλευση του σχεδίου νόμου του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, θα παραμείνει ανοιχτή για σχολιασμό έως τις 20 Αυγούστου 2025, (ώρα 22:00) στον σύνδεσμο:
