Εκσυγχρονίζεται το κληρονομικό δίκαιο της χώρας, με το υπουργείο Δικαιοσύνης να προσπαθεί με τις νέες ρυθμίσεις να το προσαρμόσει στις σύγχρονες ανάγκες.
Ποιες είναι όμως οι σημαντικότερες αλλαγές; Όπως εξηγεί στο Creta24 ο δικηγόρος, Πρόεδρος της Ένωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων νομού Ηρακλείου και Αντιπρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ, Κώστας Αράπογλου: «Με τις αλλαγές που επιχειρούνται να γίνουν στο κληρονομικό δίκαιο καθιερώνονται οι κληρονομικές συμβάσεις. Αυτό σημαίνει ότι σύζυγοι μεταξύ τους μπορούν να ορίσουν ότι μετά τον θάνατο του ενός η περιουσία θα περιέρχεται στον άλλο σύζυγο χωρίς να έχουν δικαιώματα οι συγγενείς του ενός ή του άλλου».
Άλλο σημαντικό σημείο είναι η προστασία από τα χρέη κληρονομιάς. «Για τα χρέη τα οποία κληρονομούνται, καθιερώνεται δικαίωμα να ευθύνεται πλέον ο κληρονόμος μέχρι της αξίας της περιουσίας, χωρίς ακόμα να χρειάζεται να κάνει κάποια άλλη ενέργεια, ακόμα και αν έχει παραλείψει να κάνει αποποίηση», σημειώνει ο κ. Αράπογλου.
«Επίσης αυξάνονται τα ποσοστά του επιζώντος συζύγου στην κληρονομιά, τα οποία αυτή τη στιγμή είναι 25% αν δεν υπάρχει διαθήκη και το ζευγάρι έχει παιδιά και 50% αν δεν υπάρχουν παιδιά και ο σύζυγος κληρονομεί με συγγενείς του άλλου συζύγου. Θεμελιώνονται τα δικαιώματα των συντρόφων και θα μπουν περιορισμοί όσον αφορά τις ιδιόγραφες διαθήκες για να επιβεβαιώνεται ότι αυτές έχουν γραφεί από τους αποβιώσαντες», συμπλήρωσε.
«Θεωρώ ότι το νομοσχέδιο κινείται στη σωστή κατεύθυνση, γιατί το κληρονομικό δίκαιο ισχύει όπως είναι σήμερα από το 1945. Για 80 χρόνια δεν έχει προσαρμοστεί στις σύγχρονες ανάγκες. Το 1945 δεν υπήρχε η έννοια των συντρόφων, ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών, ο πολιτικός γάμος και άλλα που έχουν προκύψει μεταγενέστερα», σημείωσε ο κ. Αράπογλου.
Δείτε συνοπτικά τις δέκα βασικές αλλαγές που εισάγει το νέο πλαίσιο:
1. Αυστηρότερος έλεγχος στις ιδιόγραφες διαθήκες
Διατηρείται η δυνατότητα να γράφει κάποιος διαθήκη στο χέρι του, αλλά πλέον θα πρέπει να την παραδίδει σε συμβολαιογράφο. Αν βρεθεί μετά από καιρό ή αν αφορά «μακρινούς» κληρονόμους, θα απαιτείται γραφολογική πραγματογνωμοσύνη για να επιβεβαιωθεί η γνησιότητα και να αποφευχθούν πλαστογραφίες.
2.Υποχρεωτική γραφολογική εξέταση σε ύποπτες περιπτώσεις
Αν μια ιδιόγραφη διαθήκη εμφανιστεί πολύ μετά τον θάνατο του διαθέτη (π.χ. δύο χρόνια αργότερα), θα γίνεται υποχρεωτικά εξέταση από ειδικό γραφολόγο ενώπιον συμβολαιογράφου. Έτσι ενισχύεται η ασφάλεια και η διαφάνεια.
3.Ενίσχυση του ποσοστού του/της συζύγου
Ο επιζών σύζυγος ενισχύεται:
♦ Αν υπάρχει ένα παιδί, θα κληρονομεί πλέον το 1/3 (αντί για 1/4).
♦ Αν υπάρχουν περισσότερα παιδιά, διατηρεί το 1/4.
♦ Αν δεν υπάρχουν παιδιά ή γονείς, ο/η σύζυγος γίνεται αποκλειστικός κληρονόμος. Επιπλέον, λαμβάνει και την οικοσκευή, το αυτοκίνητο κ.λπ.
4. Ίσα δικαιώματα για σύντροφο σε σύμφωνο συμβίωσης
Οι σύντροφοι που έχουν υπογράψει σύμφωνο συμβίωσης θα έχουν πλέον ίδια κληρονομικά δικαιώματα με τους συζύγους. Πρόκειται για σημαντικό βήμα εξίσωσης και προστασίας.
5. Προστασία συντρόφου σε ελεύθερη ένωση
Ακόμη κι αν δεν υπάρχει γάμος ή σύμφωνο συμβίωσης, αν δύο άνθρωποι συμβιώνουν πάνω από 3 χρόνια, αναγνωρίζεται για πρώτη φορά προστατευτικό πλαίσιο. Ο/η σύντροφος μπορεί να μείνει στη στέγη για ένα χρόνο μετά τον θάνατο του άλλου και, αν δεν υπάρχουν συγγενείς, κληρονομεί την περιουσία.
6. Αλλαγή στη «νόμιμη μοίρα»
Η λεγάμενη «νόμιμη μοίρα» (το ποσοστό που δικαιούνται σύζυγος, παιδιά ή γονείς ακόμη κι αν έχουν αποκλειστεί από διαθήκη) παύει να είναι εμπράγματο δικαίωμα. Πλέον μετατρέπεται σε χρηματική απαίτηση. Έτσι αποφεύγεται ο κατακερματισμός το ψνκινήτων και διευκολύνεται η διαχείριση οικογενειακών επιχειρήσεων
7. Περιορισμός του φόβου για χρέη
Οι κληρονόμοι δεν θα ευθύνονται πλέον με τη δική τους περιουσία για τα χρέη του αποβιώσαντος, εκτός αν το επιλέξουν ρητά. Δημιουργείται χωριστή «κληρονομική περιουσία», που θα εκκαθαρίζεται ανεξάρτητα.
8. Νέος θεσμός εκκαθαριστή
Σε περίπτωση χρεών, η εκκαθάριση της κληρονομιάς θα γίνεται από διορισμένο εκκαθαριστή (δικηγόρο) που θα διαχειρίζεται τα χρέη, θα ρευστοποιεί την περιουσία, θα ικανοποιεί τους δανειστές και θα αποδίδει το υπόλοιπο στους κληρονόμους. Έτσι εξασφαλίζεται τάξη και διαφάνεια.
9. Θεσμός των κληρονομικών συμβάσεων
Εισάγεται για πρώτη φορά η δυνατότητα κληρονομικών συμβάσεων: συμφωνίες μεταξύ γονέα και παιδιών (ή άλλων κληρονόμων) για τη μελλοντική κατανομή της περιουσίας. Αυτό επιτρέπει λύσεις εκ των προτέρων, μειώνοντας τις μελλοντικές συγκρούσεις.
10. Εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή πρακτική
Οι νέες διατάξεις ευθυγραμμίζουν το ελληνικό δίκαιο με ό,τι ισχύει ήδη σε χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Αυστρία, φέρνοντας το σύστημά μας πιο κοντά στις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες και στις νέες μορφές οικογένειας.
