Ανισότητες στην πρόσβαση των ασθενών αλλά και κενά στην εθνική στρατηγική για την αντιμετώπιση του καρκίνου εντοπίζουν οι ειδικοί του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναλύοντας τα δεδομένα που αφορούν την Ελλάδα.
Είναι ενδεικτικό πως έως και σήμερα δεν έχει δημιουργηθεί Εθνικό Μητρώο, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει σαφής εικόνα για το πόσοι άνθρωποι ζουν με καρκίνο εντός των συνόρων.
Κάπως έτσι εξηγείται, όπως αναφέρει ο πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας στα «ΝΕΑ» Ευάγγελος Φιλόπουλος, πως τα στοιχεία που αφορούν την Ελλάδα προκύπτουν κατά κανόνα από αναγωγές που βασίζονται στα δεδομένα γειτονικών κρατών. Εντούτοις, έτσι χάνεται, λόγω άγνοιας, μια πλούσια βάση δεδομένων που θα μπορούσε να αποτελέσει «πυξίδα» για στοχευμένες δράσεις.
Σημαντικές εξελίξεις
Παρ’ όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια έχουν καταγραφεί και σημαντικές εξελίξεις. Πιο συγκεκριμένα, και ενώ η Ελλάδα ήταν παραδοσιακά απούσα από τον ευρωπαϊκό χάρτη των προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου, στο παραμελημένο πλην όμως κρίσιμο αυτό πεδίο γίνονται πλέον σημαντικές παρεμβάσεις. Ετσι, μετά το πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά» για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού, αναμένεται σταδιακά να τεθούν σε εφαρμογή αντίστοιχα προγράμματα για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και του παχέος εντέρου και σε δεύτερη φάση του καρκίνου του πνεύμονα.
Παράλληλα, όπως εξηγεί ο Ευάγγελος Φιλόπουλος, οι έλληνες επιστήμονες συμμετέχουν σε σημαντικά ευρωπαϊκά, ερευνητικά προγράμματα, όπως το «ΗΟRΙZΟΝ», για την ανάπτυξη συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης που στοχεύουν μεταξύ άλλων στην ταχύτερη διάγνωση και την αποτελεσματικότερη θεραπευτική προσέγγιση. Ομως, ο ίδιος επιμένει πως η επένδυση στο… μέλλον δεν θα πρέπει να μας αποσυντονίζει από τον εντοπισμό και την επίλυση των προβλημάτων του σήμερα. Μοιραία, στο πλαίσιο των προτεραιοτήτων που πρέπει να τεθούν ο ίδιος τοποθετεί ψηλά την αντιμετώπιση των ανισοτήτων, δεδομένου πως κοστίζουν ζωές. «Για παράδειγμα, εάν μία κάτοικος στη Σκόπελο λάβει SMS για μαστογραφία μέσω του προγράμματος «Φώφη Γεννηματά», θα πρέπει να ταξιδέψει έως τον Βόλο για να υποβληθεί στη δωρεάν εξέταση», εξηγεί με γλαφυρό τρόπο.
Οι κινητοί μαστογράφοι
Οι γεωγραφικές άλλωστε δυσκολίες της χώρας μας είναι η αιτία που οι κινητές μονάδες της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας «οργώνουν» τα τελευταία 18 χρόνια τη χώρα με στόχο την πρόληψη, χωρίς διακρίσεις. Στο πλαίσιο αυτό, μάλιστα, οι κινητοί μαστογράφοι αναμένεται να αποτελέσουν «εργαλείο» και για την πλήρη εφαρμογή του προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου του μαστού στο σύνολο της επικράτειας, παρότι έως και σήμερα γραφειοκρατικές αγκυλώσεις δυσχεραίνουν το εγχείρημα.
Το πλέον κρίσιμο ζήτημα όμως είναι, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Εταιρείας, η ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας. «Για να είναι εφικτή η ιατροφαρμακευτική φροντίδα όλων των Ελλήνων με καρκίνο, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να λειτουργεί ένα αποτελεσματικό δημόσιο σύστημα υγείας. Εάν, συνεπώς, δεν στηριχθεί το ΕΣΥ από το κράτος, δεν θα μπορέσει να αντεπεξέλθει στις ανάγκες που προκύπτουν».
Ενδεικτικά, ο ίδιος αναφέρει πως η υποστελέχωση είναι η αιτία που η αναμονή για τα αποτελέσματα των ιστολογικών εξετάσεων (βιοψία) μπορεί να αγγίξει και τους δύο μήνες. Παρ’ όλα αυτά, το πιο «σκληρό πρόσωπο» της ελληνικής πολιτείας φανερώνεται στους καρκινοπαθείς τελικού σταδίου, όπως συμπληρώνει ο Ευάγγελος Φιλόπουλος. «Η ανυπαρξία υποστηρικτικής φροντίδας είναι η πιο αναξιοπρεπής κατάσταση που υπάρχει στη χώρα μας», τονίζει, συμπληρώνοντας πως το σύστημα στηρίζεται στη φιλανθρωπία των γιατρών και στην ευαισθησία των αναισθησιολόγων που προσφέρουν εθελοντικά παρηγορητική φροντίδα στους ασθενείς.
