Σε περίπου 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως υπολογίζεται το κόστος του καρκίνου στη χώρα μας, με τα 781 εκατομμύρια ευρώ να καταβάλλονται από τον ΕΟΠΥΥ και τα υπόλοιπα να περιλαμβάνονται στις ιδιωτικές δαπάνες. Το οικονομικό αποτύπωμα της νόσου αποτελεί ένα από τα ζητήματα που απασχολούν πλέον όσους εμπλέκονται στη διαχείρισή της, με την αγωνία τους να είναι έκδηλη σε ό,τι αφορά την άμεση και ίση πρόσβαση των συνεχώς αυξανόμενων ογκολογικών ασθενών στη θεραπεία αλλά και την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των ποσών που διατίθενται για την αντιμετώπιση του καρκίνου.
Τα δεδομένα για τον καρκίνο και τις πολυεπίπεδες επιπτώσεις του – οικογενειακές, κοινωνικές, ψυχολογικές, επαγγελματικές κα. – αλλά και η αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας τέθηκαν χθες επί τάπητος από πλειάδα ειδικών και επιστημόνων στη διάρκεια ημερίδας που διοργάνωσαν η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) και ο ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, κ. Στέλιος Κυμπουρόπουλος, με θέμα «Ευρωπαϊκή και Εθνική Στρατηγική για τον Καρκίνο: Το ψηφιακό άλμα προς τη βελτίωση της ογκολογικής φροντίδας».
Περίπου 2,7 εκατομμύρια άνθρωποι διαγνώστηκαν με καρκίνο το 2020 στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με τον ετήσιο ρυθμό αύξησης να κυμαίνεται στο 22%. Το Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Καταπολέμηση του Καρκίνου που παρουσιάστηκε τον περασμένο Φεβρουάριο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή φιλοδοξεί να χαράξει μια νέα προσέγγιση όσον αφορά την πρόληψη, τη θεραπεία και την περίθαλψη, με αφετηρία τις νέες τεχνολογίες, την έρευνα και την καινοτομία, όπως επισήμανε ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής, αρμόδιος για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής, κ. Μαργαρίτης Σχοινάς.
Στην Ελλάδα η προσπάθεια εντείνεται δεδομένου ότι η χώρα υλοποιεί ασθμαίνοντας την στρατηγική για τον καρκίνο και καταγράφει ακόμη μεγάλα ελλείμματα. Όπως επισήμανε ο υπουργός Υγείας, κ. Μιχάλης Χρυσοχοϊδης, στην ομιλία του, «υλοποιείται το Εθνικό Μητρώο για τον καρκίνο, που θα επιτρέψει να έχουμε την πλήρη ψηφιακή εικόνα για τη νόσο. Καταρτίζουμε το Εθνικό Σχέδιο για τον Καρκίνο και θα συγκροτηθεί ένα Εθνικό Συμβούλιο για την εφαρμογή του. Κομβικό ρόλο θα έχει ο ψηφιακός φάκελος ασθενών, θα είναι ένα πολύτιμο εργαλείο». Τον ρόλο της ψηφιακής τεχνολογίας στη διαχείριση του καρκίνου ανέφερε η Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγείας, κυρία Φωτεινή Καλύβα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον τρόπο που υλοποιείται το Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου για τον Καρκίνο του Μαστού «Φώφη Γεννηματά», δηλαδή μέσω μηνυμάτων και mail. Ενδεικτική της αξίας των ψηφιακών εργαλείων για τη διαχείριση του καρκίνου είναι η ανταπόκριση των γυναικών που διαθέτουν άυλη συνταγογράφηση: είναι πέντε φορές μεγαλύτερη η προσέλευση στον έλεγχο σε σχέση με τις γυναίκες που δεν διαθέτουν άυλη συνταγογράφηση.
Την ανάγκη δημιουργίας ενός Ταμείου Καινοτομίας για φάρμακα και τεχνολογίες που θα αφορούν όλες τις ασθένειες, μεταξύ άλλων και του καρκίνου, επισήμανε ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου, ανοίγοντας παράλληλα το θέμα της τιμολόγησης των καινοτόμων φαρμάκων «είτε βάσει αποτελεσμάτων είτε βάσει ενδείξεων είτε βάσει της δυνατότητας κάθε χώρας να χρηματοδοτήσει τις νέες θεραπείες».
Το θέμα της ένταξης των βιοδεικτών (ειδικές μοριακές εξετάσεις που ανιχνεύουν συγκεκριμένους καρκινικούς δείκτες επιτρέποντας να σχεδιαστεί η καλύτερη θεραπευτική προσέγγιση για τους ασθενείς) στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση τέθηκε επίσης στην συζήτηση. Η πρόεδρος της Εταιρίας Παθολόγων Ογκολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ), κυρία Ζένια Σαριδάκη υπογράμμισε την ανάγκη να συμπεριληφθούν και να αποζημιώνονται, προσθέτοντας ότι μέσω της ΕΟΠΕ έχουν καλυφθεί 7.000 καρκινοπαθείς για τις εξετάσεις βιοδεικτών με κόστος περίπου 6,5 εκατομμύρια ευρώ.
«Οι συγκεκριμένες εξετάσεις θα καθοδηγήσουν μια θεραπεία ογκολογική πολλαπλάσιου κόστους από το δικό τους, οπότε το όφελος από την αποζημίωση των βιοδεικτών είναι προφανές» σημείωσε ο επίκουρος καθηγητής Οικονομικών της Υγείας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, κ. Κώστας Αθανασάκης.
Ο καθηγητής αναφέρθηκε και σε μία πρόταση που κερδίζει έδαφος παγκοσμίως, στη χρηματοδότηση του συστήματος υγείας μέσω της επιβολής φόρων σε προϊόντα που συνδέονται με αποδεδειγμένα κακές πρακτικές και συνήθειες για την υγεία, όπως το κάπνισμα. Σύμφωνα με τον κ. Αθανασάκη η εφαρμογή τους στην Ελλάδα θα μπορούσε να ενισχύσει με περίπου 571 εκατομμύρια ευρώ το σύστημα υγείας τον χρόνο, «ποσό που θα μπορούσε να στηρίξει διαχρονικά την υλοποίηση του Προγράμματος Προσυμπτωματικού Ελέγχου Σπύρος Δοξιάδης, μετά την χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης».
Για την αξία των νέων ογκολογικών φαρμάκων και θεραπειών μίλησε ο Γενικός Γραμματέας Στρατηγικού Σχεδιασμού του υπουργείου Υγείας, κ. Άρης Αγγελής, λέγοντας ότι «κάποιες είναι πραγματικά καινοτόμες με εντυπωσιακά αποτελέσματα πρόσθετου κλινικού οφέλους, πολλές όμως έχουν στην καλύτερη περίπτωση ένα οριακό κλινικό όφελος, με τις περισσότερες να έχουνε αβεβαιότητα ως προς την έκβαση του θεραπευτικού αποτελέσματος και σχεδόν όλες να συνοδεύονται με πολύ υψηλές τιμές».
Ο ίδιος αναφερόμενος στην χρηματοδότηση νέων θεραπειών ανέφερε ότι «δεδομένου ότι κάθε νέα θεραπεία δεν είναι καινοτόμα, δεν πρέπει να καταφεύγουμε μόνο σε νέες ακριβές θεραπείες αλλά και να διατηρούμε παλαιότερες αποδεδειγμένα αποτελεσματικές και αποδοτικές θεραπείες», ενώ κατέληξε στην πρόταση για μια «αλλαγή νοοτροπίας» ενάντια στην διαμορφωμένη κουλτούρα ότι κάθε νέο σημαίνει απαραίτητα καινοτόμο ή καλύτερο.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής ΗΤΑ, κυρία Φλώρα Μπακοπούλου αναφέρθηκε στις κατευθυντήριες γραμμές που χαράσσει ο αρμόδιος ευρωπαϊκός φορέας για την αξιολόγηση των καινοτόμων φαρμάκων, διευκρινίζοντας ότι «σε επίπεδο ευρωπαϊκό θα γίνεται αξιολόγηση της προστιθέμενης ή μη κλινικής αξίας των φαρμάκων, η αξιολόγηση της οικονομικής αξίας θα γίνεται σε επίπεδο εθνικών αρχών».
Από την πλευρά της, η Γενική Διευθύντρια BMS, κυρία Λίζα Προδρόμου ανέφερε ότι «κάθε καινοτομία στην Ογκολογία φέρνει ένα όφελος σημαντικά στατιστικό και ότι κατέχει αναμφισβήτητα μια σημαντική θέση μέσα στο οικοσύστημα της υγείας». Συμπλήρωσε ενδεικτικά ότι πλέον χάρη στις νέες θεραπείες για το μελάνωμα η συντριπτική πλειονότητα των ασθενών έχει κατακτήσει την 5ετή επιβίωση, κάτι που δεν ήταν δεδομένο μερικά χρόνια πριν.
Τέλος, ο καθηγητής Οικονομικών της Υγείας ΕΚΠΑ, κ. Γιάννης Υφαντόπουλος παρέθεσε στοιχεία για τις πολλαπλές επιπτώσεις του καρκίνου στους ασθενείς και ο καθηγητής Οικονομικών της Υγείας στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, κ. Αθανάσιος Βοζίκης, αναφέρθηκε στα εγχώρια προσκόμματα για την αποζημίωση της καινοτομίας αλλά και την ανάγκη να αλλάξει η οπτική του θέματος, εστιάζοντας στην ποιότητα των υπηρεσιών υγείας και όχι μόνο στη δαπάνη όπως συνήθως γίνεται.
