Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA) δημοσίευσαν σήμερα μια μελέτη σχετικά με το πώς θα μπορούσαν να ασφαλιστούν πιο αποτελεσματικά τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση από φυσικές καταστροφές που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, όπως πλημμύρες ή πυρκαγιές. Οι πολιτικές επιλογές που διατυπώνονται στο έγγραφο στοχεύουν στην ενίσχυση της υιοθέτησης και της αποτελεσματικότητας της ασφάλισης για τέτοιες καταστροφές, ενώ παράλληλα δημιουργούν κίνητρα για προσαρμογή και μείωση των κλιματικών κινδύνων.
«Πρέπει να αυξήσουμε την απορρόφηση πόρων για ασφάλιση έναντι των φυσικών καταστροφών λόγω της κλιματικής αλλαγής για να περιορίσουμε τον αυξανόμενο αντίκτυπό τους στην οικονομία και το χρηματοπιστωτικό σύστημα», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Λουίς ντε Γκίντος. «Ωστόσο, για να μειώσουμε τις απώλειες καταρχάς, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι μια ομαλή και ταχεία πράσινη μετάβαση θα συμπληρώνεται από αποτελεσματικά μέτρα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή».
Η Πρόεδρος της EIOPA, Petra Hielkema, πρόσθεσε: «Η ασφάλιση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην προστασία των επιχειρήσεων και των ανθρώπων από τις απώλειες από καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα, παρέχοντας γρήγορα τα απαραίτητα κεφάλαια για την ανοικοδόμηση. Για να προστατεύσουμε αποτελεσματικά την κοινωνία μας, πρέπει να αντιμετωπίσουμε την ανησυχία του αυξανόμενου κενού ασφαλιστικής προστασίας προτείνοντας και βρίσκοντας κατάλληλες λύσεις».
Επί του παρόντος, μόνο το ένα τέταρτο περίπου όλων των απωλειών από καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ασφαλισμένο. Σε ορισμένες χώρες, το ποσοστό είναι κάτω από 5%. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι πολλοί άνθρωποι υποτιμούν το κόστος των ζημιών που σχετίζονται με το κλίμα. Μερικοί επίσης αποφεύγουν την ασφάλιση, προτιμώντας να βασίζονται στην κρατική υποστήριξη. Καθώς οι φυσικές καταστροφές γίνονται πιο συχνές και πιο σοβαρές, το κόστος ασφάλισης αναμένεται να αυξηθεί. Ορισμένοι ασφαλιστές μπορεί να μειώσουν την κάλυψη κινδύνου ή να σταματήσουν να παρέχουν ορισμένους τύπους ασφάλισης καταστροφών, γεγονός που θα διεύρυνε περαιτέρω το ασφαλιστικό χάσμα.
Επιπτώσεις σε οικονομία και χρηματοπιστωτική σταθερότητα
Η έλλειψη ασφάλισης για τις φυσικές καταστροφές λόγω κλιματικής αλλαγής μπορεί να επηρεάσει την οικονομία και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Εάν οι ζημίες δεν καλύπτονται από ασφάλιση, η ταχύτητα με την οποία τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις μπορούν να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους μειώνεται, επιβραδύνοντας την οικονομική ανάκαμψη.
Οι μόνιμες διακοπές της εφοδιαστικής αλυσίδας μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε διαρροές από τη μια επιχείρηση στην άλλη και να επηρεάσουν την ικανότητα των επιχειρήσεων να αποπληρώσουν δάνεια, αυξάνοντας έτσι την έκθεση των τραπεζών στον πιστωτικό κίνδυνο. Επιπλέον, η οικονομική θέση των κυβερνήσεων μπορεί να αποδυναμωθεί εάν χρειαστεί να παράσχουν ανακούφιση για την κάλυψη των ανασφάλιστων ζημιών.
Προτάσεις ΕΚΤ – ΕΙΟΡΑ
Για την ενίσχυση της ασφαλιστικής κάλυψης, η ΕΚΤ και η EIOPA προτείνουν οι ασφαλιστές να σχεδιάσουν τις πολιτικές τους ώστε να ενθαρρύνουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις να μειώσουν τον κίνδυνο, για παράδειγμα χορηγώντας εκπτώσεις για την εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων μετριασμού ή προσαρμογής.
Για τη στήριξη της συνολικής προσφοράς ασφάλισης, η χρήση ομολόγων καταστροφής θα μπορούσε να αυξηθεί για να μετακυλιστεί μέρος του κινδύνου στους επενδυτές της κεφαλαιαγοράς.
Στο ίδιο πνεύμα, οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να δημιουργήσουν συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και backstops για να καλύψουν εν μέρει το κόστος που ενδέχεται να επιβαρυνθούν οι ασφαλιστές σε περίπτωση μεγάλων καταστροφών. Για να προστατευθούν και να διασφαλίσουν ότι τα δημόσια κονδύλια χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά, οι κυβερνήσεις θα πρέπει επίσης να παρέχουν ισχυρά κίνητρα για τη μείωση των κινδύνων.
Τέλος, τα ασφαλιστικά συστήματα σε εθνικό επίπεδο θα μπορούσαν να συμπληρωθούν από ένα δημόσιο σύστημα σε επίπεδο ΕΕ που διασφαλίζει ότι διατίθενται επαρκείς πόροι στις ευρωπαϊκές χώρες για ανασυγκρότηση μετά από σπάνιες, μεγάλης κλίμακας καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα.
