Η κουβέντα γίνεται συχνά, όταν τα καιρικά φαινόμενα είναι έντονα, όταν οι προβλέψεις των μετεωρολόγων γίνονται πρώτο θέμα στα media και τα πρώτα απειλητικά σύννεφα των φθινοπώρου «δείχνουν» καταιγίδες… Κάποιοι – θαμώνες του ελληνικού καφενείου υποστηρίζουν κάθετα μεταξύ τσιγάρου και καφέ: «Άλλαξαν οι καιροί… Τότε στα χρόνια μας δεν υπήρχαν τέτοια…» Κι όμως οι καιροί δεν αλλάζουν. Άλλοι πιο απαισιόδοξοι υπερθεματίζουν: «Συντέλεια του κόσμου. Ούτε ο Θεός δεν μας θέλει πια…». Και η κουβέντα μόλις αρχίζει. Τα στατιστικά στοιχεία, όμως, και οι ειδήσεις που έρχονται σαν φουσκωμένα σύννεφα από το παρελθόν, απαντούν: Δεν υπάρχει κάτι πρωτοφανές. Αν όχι όλα, τα περισσότερα έχουν ξανασυμβεί. Έντονες καταιγίδες στην Ελλάδα με ακραία φαινόμενα και πλημμύρες και θύματα δεν είναι ένα γεγονός που εμφανίστηκε στις μέρες μας. Ας δούμε τι έχει καταγραφεί στην Iστορία.
Πριν μπει ο 20ος αιώνας
Στις 14 Νοεμβρίου 1896, λίγους μόλις μήνες μετά τους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες της σύγχρονης εποχής, η Αττική αποδεικνύεται όχι και τόσο σύγχρονη… Μια δυνατή μπόρα που κράτησε πάνω από 12 ώρες σε Αθήνα και Πειραιά φουσκώνει τον Κηφισό και τον Ιλισσό, τους ξεχειλίζει και βουλιάζει στα νερά και στη λάσπη γειτονιές ολόκληρες. Η θεομηνία έμεινε στην Ιστορία ως «Πλημμύρα του Αγίου Φιλίππου» (έγινε ανήμερα της γιορτής του αποστόλου Φιλίππου) και οδήγησε στο θάνατο 70 κατ’ άλλους 61 ανθρώπους, ενώ οι υλικές καταστροφές ήταν μεγάλες. Από την πλημμύρα ανατράπηκε η ατμομηχανή της αμαξοστοιχίας που ερχόταν από την Πάτρα, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο μηχανοδηγός. Η συγκοινωνία Αθήνα – Πειραιάς, επί πολλές ημέρες, γινόταν δια θαλάσσης!
Και μπαίνουμε στο 1900… Στις 5 Ιουλίου 1907 έντονη καταιγίδα που αναπτύσσεται στη Θεσσαλία «χτυπά» την πόλη των Τρικάλων με τον ποταμό Ληθαίο να γίνεται χείμαρρος και να παρασύρει τα πάντα στο πέρασμά του. Η θεομηνία άφησε πίσω της περίπου 100 νεκρούς, 1.200 κατεστραμμένα σπίτια και 6.000 αστέγους.
Στις 4 Νοεμβρίου 1924, στην Καλαμάτα, νεροποντή που κράτησε μόλις τρεις ώρες οδήγησε στο θάνατο 15 ανθρώπους. Δρόμοι και πλατείες καταστράφηκαν και οι ζημιές ήταν ανυπολόγιστες.
Στις 28 Νοεμβρίου του 1928, στην Πελοπόννησο, ισχυρή καταιγίδα μεγάλης έκτασης, επέμενε για 18 ολόκληρες ώρες. Οι νεκροί που καταμετρήθηκαν έφτασαν τους 10, ενώ πάνω από 200 σπίτια κατέρρευσαν, καταστράφηκαν αρδευτικά έργα, η υπερχείλιση του Πηνειού κατέστρεψε ολοκληρωτικά τη γεωργική παραγωγή και παρέσυρε τα αντιπλημμυρικά έργα. Στο Γύθειο, το 30% της ελαιοπαραγωγής καταστράφηκε.
Στις 20 Νοεμβρίου 1932 στη Σητεία της Κρήτης ισχυρή βροχόπτωση μόλις δύο ωρών ισοπέδωσε τη γέφυρα της Πέτρας, κατέστρεψε σπίτια και ρήμαξε δρόμους και αρδευτικά έργα, ενώ πολλά ζώα πνίγηκαν. Νεκροί δεν καταγράφηκαν.
Στις 22 Νοεμβρίου 1934, έξι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τη δυνατή νεροποντή που έπνιξε το Νέο Φάληρο, το Περιστέρι, την Κοκκινιά, τον Ρέντη και το Μοσχάτο. Ισχυρή καταιγίδα την ίδια μέρα έπληξε τις περιοχές της Νέας Ιωνίας και της Νέας Φιλαδέλφειας προκαλώντας ζημιές σε δεκάδες σπίτια. Ο Μάρκος Βαμβακάρης ήταν αυτόπτης μάρτυρας και έγραψε το περίφημο τραγούδι «Η πλημμύρα» που περιγράφει παραστατικά την αγωνία των ανθρώπων που πάλευαν για τη ζωή τους.
Στις 14 Οκτωβρίου 1955 φονικές πλημμύρες στο Βόλο οδηγούν στο θάνατο 27 ανθρώπους και προκαλούν σημαντικές υλικές καταστροφές.
Στις 5 Νοεμβρίου 1961, η Αττική θρήνησε τον χαμό 40 ανθρώπων, όταν έπειτα από συνεχή χαλαζόπτωση που θύμιζε τυφώνα, πλημμύρισε ο Κηφισός. Το επίκεντρο της καταστροφής ήταν το Περιστέρι. Επίσης, 300 άνθρωποι τραυματίστηκαν και 3.700 έμειναν άστεγοι ενώ πάνω από 4.000 σπίτια καταστράφηκαν. Μέσα σε οκτώ ώρες έπεσαν 114 χιλιοστά βροχής και σε μία ώρα 40 χιλιοστά βροχής!
Νεκροί και τραυματίες
Στις 2 Νοεμβρίου 1977, η νεροποντή χτύπησε τις δυτικές συνοικίες της Αττικής. Λίγο μετά τις 6 το απόγευμα ισχυρές καταιγίδες άρχισαν να πλήττουν τον Πειραιά, οι οποίες επηρέασαν και την Αθήνα με πολύ μεγάλα ύψη βροχής. Εκείνο το απόγευμα ο καιρός στην Αττική έκλεισε από τα δυτικά προς τα ανατολικά και όχι από τα νότια- νοτιοδυτικά όπως συνηθίζεται σε άλλες ιστορικές καταιγίδες. Αυτό δικαιολογεί και το γεγονός ότι επλήγησαν περισσότερο οι περιοχές που βρίσκονταν κοντά στον Πειραιά και γενικότερα το δυτικό, κεντρικό και νότιο Λεκανοπέδιο, ενώ αντίθετα στα δυτικά του νομού τα εκτός Λεκανοπεδίου καθώς και στα βόρεια και τα ανατολικά η νεροποντή δεν είχε τόσο καταστροφικό χαρακτήρα. Από τις 7 το απόγευμα άρχισαν εκτεταμένες διακοπές ρεύματος. Η πτώση κεραυνών προκάλεσε βραχυκύκλωμα στο δίκτυο σειρήνων της Αεροπορίας, με αποτέλεσμα αυτές να ηχούν για αρκετή ώρα στην Αθήνα και τον Πειραιά εν μέσω θεομηνίας. Μετά την πρώτη ώρα, η κατάσταση ξέφυγε από τον έλεγχο. Το αεροδρόμιο του Ελληνικού έκλεισε, δρομολόγια του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου διακόπηκαν, ο Κηφισός ξεχείλισε. Το Αιγάλεω και το Μοσχάτο κηρύχθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Περισσότερα από 170 αυτοκίνητα παρασύρθηκαν και οι νεκροί που ανασύρθηκαν από τη λάσπη και τα ορμητικά νερά των χειμάρρων έφτασαν τους 39.
Στις 19 Νοεμβρίου 1979 γενικευμένη κακοκαιρία σε ολόκληρη την Ελλάδα αφήνει πίσω της 5 νεκρούς, πλήττοντας κυρίως την Μακεδονία. 4.000 άνθρωποι έμειναν άστεγοι, και πολλά σπίτια κατέρρευσαν.
Στις 23 Μαρτίου 1987 ισχυρότατη καταιγίδα διάρκειας πολλών ωρών χτυπάει Θεσσαλία, Φθιώτιδα και Βόρεια Ελλάδα. Καρδίτσα, Λάρισα, Τρίκαλα, Λαμία, Θεσσαλονίκη, Έδεσσα και Φλώρινα μετρούν βαθιές πληγές και 10 νεκρούς. Πλημμύρισαν συνολικά 80.000 στρέμματα με καλλιέργειες σιταριού, τεύτλων, καθώς και πολλά σπίτια και καταστήματα κυρίως στη Λάρισα και στη Θεσσαλονίκη.
Στις 24 Αυγούστου 1990 ισχυρές καταιγίδες πλήττουν Φθιώτιδα, Αχαΐα, Θεσσαλία και Εύβοια. Απολογισμός: πέντε νεκροί και εκατοντάδες πλημμυρισμένα σπίτια καθώς και σημαντικές καταστροφές στο οδικό δίκτυο.
Στις 19 Νοεμβρίου 1992, στην Καβάλα ισχυρή καταιγίδα που κράτησε πολλές ώρες οδηγεί στο θάνατο 4 ανθρώπους και καταστρέφει το 70% του οδικού δικτύου της περιοχής.
Στις 20 Οκτωβρίου 1994 στόχος της θεομηνίας είναι τα Δωδεκάνησα. Η Ρόδος πνίγεται από τα νερά της βροχής και 4 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους.
Την επομένη ημέρα, στις 21 Οκτωβρίου 1994, ο Ποδονίφτης ξεχείλισε στην περιοχή της Νέας Ιωνίας και του Περισσού πνίγοντας 13 ανθρώπους. Η δύναμη της βροχής ήταν τέτοια που μέσα σε 1,5 ώρα έπεσαν 70 χιλιοστά βροχής (τα 40 χιλιοστά σε μία ώρα). Πάνω από 500 οικογένειες έμειναν άστεγες, σχεδόν 400 σπίτια κατέρρευσαν και 4.000 πλημμύρισαν. Μεγάλες ζημιές υπέστη και το κτίριο του ΚΚΕ στον Περισσό όταν η λάσπη κατέστρεψε μέρος των ιστορικών αρχείων του κόμματος, αλλά και τις ραδιοφωνικές εγκαταστάσεις του 902 και της «Τυποεκδοτικής».
Τον Φεβρουάριο 1995 έγινε η μεγάλη κατολίσθηση στη Μαλακάσα έπειτα από συνεχείς βροχοπτώσεις. Δεν υπήρξαν θύματα, διεκόπη η κυκλοφορία των αυτοκινήτων και των τρένων του ΟΣΕ για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Στις 8 Ιουλίου 2002 καταιγίδα πλημμυρίζει ισόγεια και υπόγεια οικιών και επιχειρήσεων κυρίως εκατέρωθεν του Κηφισού, που ξεχειλίζει, ενώ στις 24 Οκτωβρίου του 2014 η Δυτική Αττική επλήγη από την πλημμύρα που προκλήθηκε λόγω σφοδρής νεροποντής. Σπίτια πλημμύρισαν και καταστήματα έπαθαν ανεπανόρθωτες ζημιές.
Η καταστροφή της Μάνδρας
Η Αττική έζησε ακόμη μία τραγωδία στις 15 Νοεμβρίου του 2017. Μία ξαφνική νεροποντή, με μεγάλα ύψη βροχής, έπνιξε στις λάσπες τη Δυτική Αττική. Οι περιοχές που επλήγησαν περισσότερο από την κακοκαιρία ήταν η Μάνδρα και η Νέα Πέραμος.
Κακοτεχνίες, η αδιαφορία ετών για τα ρέματα της περιοχής και όχι μόνο έφεραν από το βουνό μεγάλους όγκους νερού και λάσπης, παρασύροντας στον θάνατο 24 ανθρώπους. Οι αυτοψίες στην περιοχή της Μάνδρας εντόπισαν 1064 καταστροφές κτιρίων, εκ των οποίων τα 794 ήταν κατοικίες, τα 126 επαγγελματικοί χώροι, τα 8 δημόσια κτίρια και τα υπόλοιπα 136 αποθήκες και υπόγεια. Ο τότε Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, κήρυξε εθνικό πένθος για τα θύματα.
Νεκροί και στη Χαλκιδική
Φονική κακοκαιρία σαρώνει στη Χαλκιδική με επτά νεκρούς στις 11 Ιουλίου του 2019. Βιβλική καταστροφή από τους σφοδρούς ανέμους, ανυπολόγιστες ζημιές, όπου όμως δεν υπήρξαν πλημμυρικά φαινόμενα. Δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από πτώση στέγης σε ταβέρνα, άλλοι δύο τραυματίστηκαν θανάσιμα από πτώση δέντρου, ενώ ένα ζευγάρι ηλικιωμένων «έσβησε» από ανατροπή τροχόσπιτου λόγω των ισχυρών ανέμων. Το έβδομο θύμα της θεομηνίας εντοπίστηκε νεκρό στη θάλασσα.
Στις 9 Αυγούστου του 2020 πέντε άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από πλημμύρες έπειτα από ισχυρότατη νεροποντή στην Εύβοια. Μεταξύ των θυμάτων και ένα 8 μηνών βρέφος και δύο ηλικιωμένοι από τα Πολιτικά, ενώ άλλοι δύο έχασαν τη ζωή τους στην προσπάθεια να διαφύγουν. Φερτά υλικά βγήκαν στη θάλασσα και ο Νότιος Ευβοϊκός επί εβδομάδες ξέβραζε νεκρά ζώα και συντρίμμια στις ακτές της Αττικής. Και ο «Ιανός» μαίνεται και ο χειμώνας είναι μπροστά μας…
Πηγή: ethnos.gr