Τι είναι αυτό που διαφοροποιεί το Ηράκλειο από όλες τις υπόλοιπες ελληνικές πόλεις;
Αυτό που σου κάνει εντύπωση όταν έρχεσαι στην κρητική πόλη ή όταν φεύγεις από αυτήν και πηγαίνεις,ας πούμε,στην Αθήνα ή στην Πάτρα ή οπουδήποτε αλλού;
Ένα είναι σίγουρα η παντελής έλλειψη ίσιου δρόμου.Το ότι δεν υπάρχει κανενός είδους ρυμοτομία.Η κόλαση του ψυχαναγκαστικού με λίγα λόγια και του οποιουδήποτε οδηγού επίσης.Αφού δεν υπάρχει κάτι που να κουράζει περισσότερο εκείνον που οδηγεί από το να μην υπάρχει ίσιος δρόμος αλλά να στενεύει και να πλαταίνει ανά δέκα μέτρα και να μην υπάρχει η δυνατότητα να δει στα πενήντα μέτρα το τι θα συναντήσει μπροστά του.
Στο Ηράκλειο σε ελάχιστα σημεία έχεις την αίσθηση της συμμετρίας.Ίσως στη Λ.Δημοκρατίας,σε κάποια σημεία της παραλιακής ή της Λ.Κνωσού,στη Ν.Αλικαρνασσό μπορεί.
Αν ο θάνατος της Γεωμετρίας είναι το ένα χαρακτηριστικό της κρητικής αυτής πόλης,το δεύτερο σίγουρα είναι η παρουσία των μεσαιωνικών της τειχών,σχεδόν στην ολότητα τους.
Έχουμε λοιπόν μια μεσαιωνική πόλη,όπου κράτησε το …κέλυφος (τείχη) και γκρέμισε όλο (ή σχεδόν όλο) το ιστορικό της κέντρο.
Σε αντίθεση με τις άλλες κρητικές πόλεις,όπου γκρεμίστηκαν τα τείχη κρατώντας όμως το ιστορικό τους κέντρο σε σημαντικό βαθμό ανέπαφο (Χανιά,Ρέθυμνο).
Τα μεσαιωνικά τείχη του Ηρακλείου,που στην πραγματικότητα είναι το εξωτερικό του περίβλημα,κατασκευής του 16ου-17ου αιώνα,αφού υπήρχαν και άλλα παλιότερα τείχη που αγκάλιαζαν μικρότερο κομμάτι της πόλης,θα μπορούσαν να είναι ένα σημαντικό αξιοθέατο για το Ηράκλειο,αφού η παρουσία τους,σε αυτό το μέγεθος και σε αυτή την κατάσταση είναι κάτι το πολύ σπάνιο για ελληνική πόλη.Ίσως και μοναδικό,τουλάχιστον για ελληνικές πόλεις του μεγέθους του Ηρακλείου.
Αντ’αυτού τα τείχη της μεγαλύτερης κρητικής πόλης δεν είναι προσβάσιμα στην ολότητα τους για το κοινό,η εκτεταμένη τάφρος γύρω από αυτά, από την οποία έπαιρνε και το όνομα της και η πόλη για αιώνες (Χάνδακας,Κάντια) είναι σε μαύρο χάλι,ούτε και αυτή προσβάσιμη στο κοινό στο μεγαλύτερο της μέρος,με άλλα σημεία της να χρησιμοποιούνται σαν πάρκινγκ,άλλα σαν αθλητικές εγκαταστάσεις,άλλα να είναι αφημένα στην τύχη τους και να μην υπάρχει μια ενιαία διαδρομή για περίπατο και αναψυχή,όπως εξάλλου δεν υπάρχει και πάνω στα τείχη.
Τι συμβαίνει όμως αλλού;
Εκεί που υπήρχε μεσαιωνική ιστορία και κατά συνέπεια οι περιτειχισμένες πόλεις είναι ο κανόνας.
Έχουν αφήσει και εκεί τα τείχη στην…τύχη τους;
Τα έχουν μήπως μετατρέψει και εκεί σε …γιουσουρούμ;
Εικόνες
Ας δούμε την εικόνα των τειχών σε άλλες περιοχές.
Στην Palmanova και το Treviso της Ιταλίας (πρώτες φωτογραφίες) αλλά και στην Λευκωσία της Κύπρου.
Και αν η Ιταλία είναι μια πιο μεγάλη χώρα που μπορεί να συντηρεί τα απομεινάρια του μεσαιωνικού της παρελθόντος,η Κύπρος πώς μπορεί και διατηρεί σε τέτοια άριστη εικόνα τα τείχη της;
[Photos: Παλμανόβα και Τρεβίζο (πάνω).Λευκωσία (κάτω)]
