Την επιβίωση του χταποδιού απειλούν οι πρακτικές υπεραλίευσής του στα ελληνικά νερά, που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να οδηγούν μέχρι και στην παράνομη αλιεία την περίοδο αναπαραγωγής του, όπως τονίζει στο CNN Greece η επικεφαλής της εκστρατείας της Sea Shepherd, Βάλια Στεφανουδάκη.
Οι αριθμοί όμως «μιλάνε» από μόνοι τους: Σε δράση που πραγματοποίησε το πλοίο «Sea Eagle» της περιβαλλοντικής οργάνωσης Sea Shepherd από τις 4 Ιουλίου έως και τις 29 Αυγούστου στο Θρακικό Πέλαγος και από την 1η έως τις 5 Σεπτεμβρίου στο Θερμαϊκό κόλπο ανασύρθηκαν συνολικά 34.546 πλαστικές ιχθυοπαγίδες, 288 χιλιόμετρα σχοινιού και απελευθερώθηκαν 1.587 χταπόδια.
Όπως εξηγεί η επικεφαλής της εκστρατείας της Sea Shepherd «οι παγίδες που ανασύρθηκαν είναι παράνομες λόγω εποχής και λόγω μεγέθους. Δεν είναι παράνομες ως αλιευτικό εργαλείο, καθώς τα πλαστικά κουτιά επιτρέπονται από τον νόμο».
Τα νούμερα είναι ασύλληπτα. «Κάθε αλιευτικό σκάφος μπορεί να έχει μέχρι 1.500 τέτοια κουτιά. Η νομοθεσία, όμως, προβλέπει πως από την 1η Ιουλίου μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου, τα εργαλεία αυτά θα πρέπει να αποσύρονται από το νερό. Και δεν τα βγάζουν ποτέ» όπως τονίζει η κα Στεφανουδάκη.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Εκτός αυτού, όμως, ακόμη ένα πρόβλημα που εντοπίζεται είναι πως, πολλοί δεν έχουν μόνο 1.500 από τα κουτιά αυτά. «Έχουν περισσότερα από όσα προβλέπεται, ενώ μάλιστα έχει τύχει ένα σκάφος να έχει εντοπιστεί με 20.000 τέτοιες παγίδες, οι οποίες είναι πάντοτε ποντισμένες» σημειώνει η κα επικεφαλής της εκστρατείας.
Ακόμη, δε, και αν μπορούσαν οι Αρχές να «σαρώσουν» την περιοχή για να εντοπίσουν τους παραβάτες, οι έρευνες θα μπορούσαν να αποβούν άκαρπες, διότι πολλοί από τους αλιείς, επαγγελματίες ή ερασιτέχνες, δεν αναγράφουν τα στοιχεία τους στις σημαδούρες των παγίδων που πετάνε στη θάλασσα. «Από τα 35.000 κιούπια που έχουμε συλλέξει στο θρακικό πέλαγος κατά την περίοδο απαγόρευσης, δεν υπήρχε ούτε ένα όνομα που να λέει ότι αυτή η παγίδα ανήκει σε κάποιο συγκεκριμένο άτομο» όπως εξηγεί.
Δεν εγκλωβίζονται, δημιουργούν φωλιά και ανασύρονται με τα αυγά τους
Πώς λειτουργούν αυτές οι παγίδες; «Τα χταπόδια δεν παγιδεύονται μέσα σε αυτά τα κιούπια, τα μετατρέπουν απεναντίας σε φωλιά στην οποία γεννάνε ακολούθως τα αυγά τους. Εν αντιθέσει με την κλασική παγίδα για τα χταπόδια, τον λεγόμενο βολκό, που μοιάζει με ένα δικτυωτό τούνελ, σε αυτά τα κιούπια δίνεται η δυνατότητα να φύγουν. Ωστόσο, ακριβώς αλλά επειδή το θεωρούν φωλιά, στην οποία και αναπαράγονται, ειδικά αν έχει αυγά σε αυτό εγκλωβίζονται σε αυτή την παγίδα» αναφέρει η κα Στεφανουδάκη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, η απαγόρευση της αλιείας χταποδιού έχει οριστεί την συγκεκριμένη περίοδο, ακριβώς επειδή πρόκειται για μία αναπαραγωγική περίοδο.
Ακόμη ένα ζήτημα που εντοπίζεται είναι πως η απαγόρευση της αλιείας των χταποδιών κατά τους αναπαραγωγικούς μήνες έχει ισχύ μέχρι τα έξι μίλια. Μετά τα έξι μίλια, που θεωρούνται διεθνή ύδατα δίνονται άδειες για αυτές τις παγίδες, επομένως βγαίνοντας στα ανοιχτά ορισμένοι ψαράδες εξακολουθούν να τα αλιεύουν.
Παγίδες άνω των 30 ετών
Η ίδια χαρακτηρίζει τα συγκεκριμένα εργαλεία «καταστροφή» γιατί μεταξύ άλλων, τα παλιά πλαστικά αυτά κουτιά που βρίσκονται βυθισμένα στον πάτο της θάλασσας έχουν ηλικία άνω των 30 χρόνων και μπορεί να αριθμούν μέχρι και σε 400.000.
Πρόκειται, όπως τονίζει για μία «μεγάλη περιβαλλοντική καταστροφή». Τα βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν για την αντιμετώπιση του φαινομένου είναι να καταργηθεί το συγκεκριμένο αλιευτικό εργαλείο, να απαγορευτεί τελείως η αλιεία των χταποδιών τους μήνες αυτούς και να μην δίνονται πλέον άδειες ψαρέματος στα διεθνή ύδατα.
Η μεγάλη πρόκληση για τα χταπόδια αλλά και για μία σειρά άλλων ψαριών και μαλακίων στη θάλασσα, είναι η υπεραλίευση, με αποτέλεσμα, όπως προειδοποιεί η κα Στεφανουδάκη ο πληθυσμός τους να έχει συρρικνωθεί πολύ.
Όπως χαρακτηριστικά είχε μοιραστεί με την ομάδα του Sea Shepherd Greece ένας αλιέας «πριν 15 χρόνια έβγαιναν να ψαρέψουν κάθε 3-4 μέρες και έβγαζαν 800 κιλά από το θρακικό πέλαγος, τώρα βγαίνουν κάθε 15 μέρες και βγάζουν 80. Είναι σημαντικό, λοιπόν, το συγκεκριμένο είδος να ανακάμψει».
Υιοθετώντας ως στρατηγικό στόχο την ανάκαμψη του είδους, η περιβαλλοντική οργάνωση διαθέτει τα σκάφη τις στις λιμενικές Αρχές και υπό την καθοδήγηση του Λιμεναρχείο.
Ποια είναι η ανταπόκριση των ψαράδων σε αυτή την προσπάθεια;
Απαντώντας στο ερώτημα πώς βλέπουν οι αλιείς την προσπάθεια να μπει ένα «φρένο» στην υπεραλίευση, σημειώνει πως η οργάνωση λαμβάνει πολλά μηνύματα από τους ίδιους, στα οποία υποδεικνύουν που εντοπίζονται οι εν λόγω παγίδες.
«Παρατηρούμε ότι σιγά-σιγά κάποιοι ψαράδες, έχουν καταλάβει ότι αν δεν σταματήσει αυτή η υπεραλίευση, οι ίδιοι δεν θα μπορούν να βιοποριστούν τα επόμενα χρόνια» όπως υπογραμμίζει χαρακτηριστικά.
«Από αυτούς θα γίνει η διαφορά. Μόνο όταν εκείνοι ενωθούν και λάβουν δραστικά μέτρα για την προστασία όλων των θαλάσσιων ειδών, θα αρχίσει η θάλασσα να ανακάμπτει» συμπληρώνει.
«Φέρουμε όλοι ευθύνη»
Διευκρινίζει, ωστόσο, ότι οι επαγγελματίες αποτελούν μόνο ένα μέρος του προβλήματος. «Υπάρχει σοβαρό ζήτημα και με τους ερασιτέχνες, καθώς παρατηρείται πως ορισμένοι παίρνουν ένα βαρκάκι, πετάνε αυτά τα πλαστικά κιούπια στη θάλασσα, παγιδεύουν τα χταπόδια και στη συνέχεια τα πουλάνε “μαύρα” στα μαγαζιά».
«Φέρουμε όλοι ευθύνη, από εμάς που το καταναλώνουμε, μέχρι αυτόν που το αλιεύει και τα ίδια τα μαγαζιά που επιλέγουν να αγοράσουν από ιδιότητες που μπορεί να μην αντιλαμβάνονται τη σημασία της θάλασσας» καταλήγει.
