Το Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας και η Περιφέρεια Κρήτης – Περιφερειακή Ενότητα Χανίων Σας προσκαλούν στη διάλεξη του Καθηγητή της Σχολής Ορυκτών Πόρων και πρώην Κοσμήτορα της Σχολής κ. Εμμανουήλ Μανούτσογλου με θέμα «Η σχέση της επιστημονικής ορολογίας των Γεωεπιστημών με την Ελληνική Γλώσσα», η οποία θα πραγματοποιηθεί στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων, την Παρασκευή 17 Μαΐου 2024, στις 19.00.
Στις Γεωεπιστήμες υπάρχουν πολλές ελληνικές λέξεις και αυτό οφείλεται κυρίως σε γερμανόφωνους επιστήμονες, οι οποίοι εγκαθίδρυσαν τις μοντέρνες φυσικές επιστήμες, αντιγράφοντας το κλασικό μοντέλο της ιατρικής ορολογίας.
Όπως είναι γνωστό, η Ιατρική και η Γεωλογία ήταν αδελφές επιστήμες για πολλούς αιώνες.
Και ας θυμηθούμε ότι η 9η Φεβρουαρίου έχει οριστεί ως «Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας».
Σύνοψη της ομιλίας
Ξεκινώντας από αναζητήσεις απλών αγγλικών λέξεων όπως π.χ. η λέξη distillation γίνεται η σύνδεση με την αρχαιοελληνική καταγωγή τους. Δεν περιορίζεται όμως η αναζήτηση σε ξενόγλωσσες λέξεις αλλά ενσωματώνονται στην αναζήτηση και ελληνικές λέξεις που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητα όπως π.χ. η βαφή που λίγοι θα μπορούσαν να την συνδέσουν με μια αριστοτελική έννοια που σχετίζεται με τη μεταλλουργία!
Επειδή όμως ο ομιλητής δεν είναι ούτε φιλόλογος, ούτε γλωσσολόγος, αλλά γεωλόγος και όπως αναγράφεται και στον τίτλο, ο πυρήνας της ομιλίας θα είναι η σύνδεση καθοριστικών λέξεων στις Γεωεπιστήμες με την ελληνική γλώσσα, θα γίνει μια προσπάθεια για ικριωματική σύνδεση λέξεων που σχετίζονται αρχικά με την αρχέγονη Ορυκτολογία, τη «μητέρα των Γεωεπιστημών» που για πολλούς αιώνες ήταν η κοιτίδα από όπου εξελίχθηκε σε «αδελφή επιστήμη» με τις κατοπινές διακριτές επιστημονικές περιοχές της βοτανικής, χημείας, φαρμακολογίας και ιατρικής. Σημερινές επιστήμες που για πολλούς αιώνες ασκήθηκαν από τσαρλατάνους, μοναχούς, κάθε μορφής τυχοδιώκτες, εμπόρους, τραπεζίτες, αλχημιστές αλλά και φιλοσόφους, πριν την οριστική επιστημονική τους μορφοποίηση και οργάνωση. Μέσα από τη συρραφή επιστημονικών θέσεων και τεκμηρίων που προέκυψαν από αναζήτηση σε δημοσιευμένες επιστημονικές πηγές (διπλωματικές, μεταπτυχιακές, διδακτορικές διατριβές, επιστημονικές ομιλίες και εργασίες) γίνεται μια προσπάθεια ακροβατικής σύνδεσης λέξεων – εννοιών με την εξελικτική, χρονικά μη γραμμική πορεία των διαφόρων κλάδων των σημερινών Γεωεπιστημών.
Τα ορυκτά φάρμακα – φυλακτά που προϋπήρχαν από την αχλή της προϊστορίας φωτίζονται από τον Φάνη της αρχέγονης Ορφικής Κοσμογονίας που προέκυψε από μια απλοϊκή λέξη που βρίσκεται σε χρήση και στην σημερινή καθημερινότητά μας. Η μορφή από όπου προέκυψε ο Φάνης αποτελεί μια θεώρηση για την οποία συνεχίστηκαν οι καταγραφές σε μεσαιωνικά θρησκευτικά κείμενα, τα οποία με την σειρά τους αποτελούν την σύνδεση με την επίκαιρη θεωρία της «μεγάλης έκρηξης». Πέρα από την παράθεση των ιδιοτήτων των κρυστάλλων και μετάλλων που διαχρονικά προσεγγίστηκαν από διάφορους «φιλοσόφους – ορυκτολόγους», όπως μας αποκαλύπτουν τα διάφορα Λιθικά συγγράμματα, βασικά αναγνώσματα των αλχημιστών αλλά και των μετέπειτα επιστημόνων διαφόρων επιστημονικών κλάδων, παρατίθενται στοιχεία που συνδέουν γενεσιουργικά, ως επιστημονική σύλληψη, την επίκαιρη θεωρία των Τεκτονικών Πλακών με στοιχεία από την Ησιόδεια Κοσμογονία. Στην αναζήτηση της σχέσης και της κατηγοριοποίησης μεταξύ λίθων και μετάλλων θα αναζητηθεί και η σχέση της μεταλλουργίας, που θεωρείται σημείο τομής ανάμεσα στην Προϊστορία και την Ιστορία, με την πιο γνωστή και αγαπητή ελληνική λέξη σε όλον τον κόσμο: τη Δημοκρατία.
Με λεπτομερή σύνδεση διαχρονικών δεδομένων θα αποκαλυφθεί η άμεση σχέση περιγραφών δομικών χαρακτηριστικών της σημερινής επιστημονικής περιοχής της φασματοσκοπίας σε αριστοτελικές καταγραφές. Τέλος, αντί επιλόγου στην ατέρμονη αναζήτηση γίνεται μια προσπάθεια να καθοριστεί «το ποσοστό της λέξης Κρήτη» σε προϊόν καθημερινής τόνωσης της ομορφιάς αλλά και να διευκρινιστεί στο κατά πόσο θα μπορούσε η ίδια λέξη να συσχετιστεί με την επίκαιρη θεωρία της κλιματικής αλλαγής.