Η Δευτέρα ξημέρωσε με τον Ντόναλντ Τραμπ να δηλώνει αισιόδοξος για το μέλλον της Ουκρανίας, καθώς οι αλλαγές στο αρχικό του σχέδιο μοιάζουν να ικανοποιούν το Κίεβο και την Ευρώπη. Αλλά όχι πλέον τη Ρωσία.
Το αρχικό σχέδιο 28 σημείων του Ντόναλντ Τραμπ είχε χαρακτηριστεί από αναλυτές ως «ρωσική wishlist», δηλαδή λίστα με επιθυμίες της Μόσχας που η Ουάσιγκτον ήταν διατεθειμένη να δεχτεί, προκειμένου η διαδικασία να προχωρήσει γρήγορα. Όμως ακόμα και για την υλοποίηση αυτού του σχεδίου, η συμφωνία και η σύμπραξη της Ευρώπης ήταν απαραίτητη, συνεπώς Μερτς, Μακρόν και Στάρμερ είχαν διαπραγματευτική ισχύ.
Από το αποτέλεσμα των συνομιλιών του τελευταίου 48ώρου στη Γενεύη, φαίνεται πως οι Ευρωπαίοι αξιοποίησαν αυτή τους την ισχύ, αφαιρώντας ορισμένες από τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις της Ρωσίας, όπως άλλωστε επιβεβαίωσαν πηγές με γνώση των συνομιλιών, σύμφωνα με τον Guardian.
Οι βασικές διαφορές των δύο σχεδίων
Σύμφωνα με το Skynews που επικαλείται Ουκρανούς διαπραγματευτές, το αρχικό σχέδιο των 28 σημείων «πλέον δεν υπάρχει». Το βρετανικό μέσο απαριθμεί ένα προς ένα τα 19 σημεία της αναθεωρημένης εκδοχής, τα βασικότερα σημεία της οποίας είναι:
- Παύση των εχθροπραξιών στα σημερινά μέτωπα, αφήνοντας ανοιχτές τις συζητήσεις για το εδαφικό ζήτημα για αργότερα, σε αντίθεση με το αρχικό σχέδιο που προέβλεπε απόσυρση των Ουκρανών από σημεία που προς το παρόν ελέγχει
- Εγγύηση ασφάλειας των ΗΠΑ για την Ουκρανία, στο πρότυπο του ΝΑΤΟ
- Περιορισμός του ουκρανικού στρατού σε 800.000 άνδρες εν καιρώ ειρήνης, αντί για 600.000 που προέβλεπε το αρχικό σχέδιο
Από τα 28 σημεία που «άρεσαν» στους Ρώσους στα 19 που απορρίπτουν
Το αρχικό αμερικανο-ρωσικό σχέδιο 28 σημείων καταρτίστηκε τον περασμένο μήνα από τον Κίριλ Ντμίτριεφ, ειδικό απεσταλμένο του Βλαντιμίρ Πούτιν, και τον εκπρόσωπο του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ. Καλούσε την Ουκρανία να αποσυρθεί από πόλεις που ελέγχει στην ανατολική περιοχή του Ντονμπάς, να περιορίσει το μέγεθος του στρατού της και να μην ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων την Κυριακή στην Ελβετία – με επικεφαλής τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, και τον αρχηγό του επιτελείου του Ζελένσκι, Αντρίι Γερμάκ – το σχέδιο αναθεωρήθηκε ουσιαστικά. Τώρα περιλαμβάνει μόνο 19 σημεία. Το Κίεβο και οι Ευρωπαίοι εταίροι του λένε ότι η υπάρχουσα πρώτη γραμμή του μετώπου πρέπει να είναι το σημείο εκκίνησης για τις εδαφικές συζητήσεις.
Λένε ότι δεν μπορεί να υπάρξει αναγνώριση εδαφών που η Ρωσία κατέλαβε με στρατιωτικά μέσα και προσθέτουν ότι το Κίεβο θα πρέπει να λάβει μόνο του τις αποφάσεις για το αν θα ενταχθεί στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Τα σημεία αυτά βέβαια, το απόγευμα της Δευτέρας, ουσιαστικά απορρίφθηκαν από το Κρεμλίνο που είπε χαρακτηριστικά ότι «δεν κάνουν».
Αλλαγή στάσης από τις ΗΠΑ
Παρά τη βεβαιότητα ότι η νέα εκδοχή των 19 σημείων θα έβρισκε την αντίρρηση της Μόσχας, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο χαιρέτισε τις συνομιλίες της Κυριακής ως «πολύ πολύ θετικές». Αλλά και ο ίδιος ο Τραμπ, που την Κυριακή είχε προσάψει στον Ζελένσκι «μηδενική ευγνωμοσύνη», έγραψε στο Truth Social, ότι κάτι καλό μπορεί να προκύψει.
«Είναι πραγματικά πιθανό να σημειώνεται μεγάλη πρόοδος στις ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας;;; Μην το πιστεύετε μέχρι να το δείτε, αλλά κάτι καλό μπορεί να συμβαίνει», έγραψε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Η αντιπροσωπεία της Ουκρανίας ενημέρωσε τον Ζελένσκι για τις συνομιλίες τη Δευτέρα, μετά την επιστροφή του από τη Γενεύη στο Κίεβο. Χαρακτήρισαν την τελευταία έκδοση του σχεδίου ως πιο ρεαλιστική. Ξεχωριστά, ο Ζελένσκι μίλησε με τον αντιπρόεδρο Τζέι Ντι Βανς και τον προέτρεψε να εμπλέξει τις ευρωπαϊκές χώρες στη διαδικασία. Ο Βανς φέρεται να συμφώνησε.
Πηγές είπαν στον Guardian πως ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι μπορεί να συναντηθεί με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο αργότερα αυτή την εβδομάδα, ενώ οι τηλεφωνικές επαφές μεταξύ Κιέβου και Ουάσιγκτον είναι συνεχείς. Το Κίεβο πάντως διέψευσε πως υπάρχει κανονισμένη συνάντηση των δύο ηγετών στο άμεσο μέλλον.
