Μόλις 50 κάτοικοι και… διπλάσιες γάτες ζουν στη Νουέβα Ταμπάρκα, το μικρότερο μόνιμα κατοικημένο νησί της Ισπανίας. Ανάμεσα σε κρυστάλλινα νερά και ιστορικά τείχη, αυτό το μικροσκοπικό κομμάτι γης προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στη διατήρηση της ταυτότητάς του και τις πιέσεις του τουρισμού.
Κρυμμένη στα γαλάζια νερά της Μεσογείου, λίγα μόλις χιλιόμετρα από το Αλικάντε, η Νουέβα Ταμπάρκα μοιάζει βγαλμένη από άλλη εποχή. Με μήκος μόλις 1.800 μέτρων και πλάτος 400, το νησί είναι η μικρότερη μόνιμα κατοικημένη νήσος της Ισπανίας, φιλοξενώντας περίπου 50 ανθρώπους — και, σύμφωνα με μελέτες, τουλάχιστον εκατό γάτες.
Το μικρό της μέγεθος, όμως, δεν περιορίζει τον πλούτο της. Η Ταμπάρκα είναι γεμάτη ιστορίες, πολιτισμό και ένα μοναδικό φυσικό περιβάλλον που την καθιστά ένα ζωντανό μουσείο του μεσογειακού τρόπου ζωής. Η απομόνωσή της την προστάτευσε από την άναρχη δόμηση που έχει αλλοιώσει πολλές περιοχές της Κόστα Μπλάνκα.
Παράλληλα, το νησί δεν είναι αποκομμένο. Καθημερινά, τουριστικά καραβάκια με γυάλινες καρίνας μεταφέρουν επισκέπτες από το Σάντα Πόλα, λίγα μίλια απέναντι. Παρ’ όλα αυτά, η Νουέβα Ταμπάρκα κρατάει το δικό της, ξεχωριστό χαρακτήρα.
Από την Τυνησία στην Ισπανία: Μια θαλασσινή ιστορία
Η ιστορία της Ταμπάρκα ξεκινά τον 18ο αιώνα, όταν Γενοβέζοι ψαράδες κοραλλιών από την παλιά Ταμπάρκα της Τυνησίας κατέφυγαν στην Ισπανία, έπειτα από επίθεση του Οθωμανού μπέη της Τύνιδας. Ο βασιλιάς της Ισπανίας τούς παραχώρησε ένα μικρό, επίπεδο νησί — γνωστό τότε ως Illa Plana — για να χτίσουν μια νέα πατρίδα. Έτσι γεννήθηκε η Νέα Ταμπάρκα, με κανονισμένη ρυμοτομία, φρούρια και τείχη για να προστατεύονται από πειρατές.
Παράλληλα, άλλοι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στη Σαρδηνία, ιδρύοντας τα χωριά Καρλοφόρτε και Καλασέττα, όπου μέχρι σήμερα μιλούν τη διάλεκτο Tabarchino. Οι κοινότητες αυτές διατηρούν δεσμούς, ενώ πρόσφατα συζητείται η ένταξή τους στη λίστα Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Νησί – Καταφύγιο
Από το 1986, η Νουέβα Ταμπάρκα αποτελεί τον πρώτο θαλάσσιο βιότοπο της Ισπανίας, με τα δύο τρίτα της επιφάνειάς της να παραμένουν αδόμητα. Τα νερά γύρω της είναι γεμάτα ζωή, καθιστώντας την παράδεισο για δύτες και φυσιολάτρες.
Ωστόσο, τα καλοκαίρια, το ήσυχο νησί μετατρέπεται σε προορισμό ημερήσιων επισκεπτών. «Το καλοκαίρι φτάνουμε να δεχόμαστε μέχρι και 10.000 τουρίστες την ημέρα», λέει η Μαρία δελ Μαρ Βαλέρα, επιχειρηματίας και πρόεδρος της ένωσης εστίασης του Αλικάντε. «Τον χειμώνα, όμως, δεν έρχεται κανείς».
Ζώντας ανάμεσα σε δύο κόσμους
Οι μόνιμοι κάτοικοι παλεύουν με τη μειωμένη ακτοπλοϊκή σύνδεση τους χειμερινούς μήνες και την έλλειψη ιατρικών υπηρεσιών. «Είναι δύσκολο να ζήσεις φυσιολογικά όταν δεν μπορείς να πας και να έρθεις την ίδια μέρα», λέει η Κάρμεν Μαρτί, πρόεδρος του συλλόγου κατοίκων της Ταμπάρκα. Πολλοί ηλικιωμένοι αναγκάζονται να φύγουν για να έχουν πρόσβαση σε βασική περίθαλψη.
Η κοινότητα ζητάει ίση μεταχείριση με τα υπόλοιπα ισπανικά νησιά — με επιδοτούμενη μεταφορά και καλύτερες υποδομές. Παράλληλα, προτείνει ηλεκτρονικό σύστημα εισόδου για να ελέγχεται ο αριθμός επισκεπτών και να σχεδιάζεται σωστά η τοπική ανάπτυξη.
Φύλακας της Μεσογείου
Η δημοτική αρχή του Αλικάντε ενέκρινε πρόσφατα νόμο για την προστασία της ιστορικής αρχιτεκτονικής του νησιού. «Προσπαθούμε να διασώσουμε πολύτιμα στοιχεία της ταυτότητας της Ταμπάρκα», εξηγεί ο Χοσέ Μανουέλ Πέρες, υπεύθυνος πολιτιστικής κληρονομιάς.
Στο άκρο του νησιού, ο παλιός πύργος-φρούριο και ο φάρος στέκονται αγέρωχοι, κοιτώντας προς τους ουρανοξύστες του Αλικάντε — μια οπτική υπενθύμιση ότι η Ταμπάρκα είναι μια σπάνια γωνιά της Μεσογείου που παρέμεινε ανθρώπινη.
