Οικονομικούς περιορισμούς αντιμετωπίζει και η NASA, που αναζητά μια φθηνότερη και απλούστερη προσέγγιση σε μια από τις κορυφαίες επιστημονικές προτεραιότητές της: την ανάκτηση πολύτιμων δειγμάτων εδάφους που συλλέγονται στον Άρη και την επιστροφή τους στη Γη.
Ένα επίσημο αίτημα υποβολής προτάσεων εστάλη σε διάφορα κέντρα και εργαστήρια της NASA, καθώς και σε εταιρείες της διαστημικής βιομηχανίας, με το ερώτημα πώς μπορεί να αναμορφωθεί ένα πρόγραμμα που έχει κολλήσει στην τεχνική πολυπλοκότητα και την εκτόξευση του κόστους, αναφέρει το Reuters.
Αξιωματούχοι της NASA δήλωσαν σε τηλεδιάσκεψη με δημοσιογράφους ότι αναμένουν εναλλακτικά σχέδια που θα υποβληθούν προς εξέταση αυτό το φθινόπωρο ή στις αρχές του χειμώνα.
Η αναπληρώτρια διοικήτρια της NASA Νίκι Φοξ δήλωσε ότι η αναθεώρηση θα επικεντρωθεί στην «καινοτομία και την αποδεδειγμένη τεχνολογία» και όχι σε τεράστια νέα τεχνολογικά άλματα, ως μέσο μείωσης του χρόνου ανάπτυξης, των κινδύνων και του κόστους.
«Μη ρεαλιστικές προσδοκίες»
Η κίνηση για τον επανασχεδιασμό της στρατηγικής επιστροφής δειγμάτων στον Άρη έρχεται μετά το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε τον περασμένο Σεπτέμβριο μια ανεξάρτητη αρχή επιθεώρησης, ότι το πρόγραμμα παρεμποδίστηκε από «μη ρεαλιστικές προσδοκίες για τον προϋπολογισμό και το χρονοδιάγραμμα από την αρχή».
Η επιθεώρηση διαπίστωσε επίσης ότι η αποστολή «οργανώθηκε κάτω από μια δυσκίνητη δομή» και «δεν οργανώθηκε ώστε να διοικείται αποτελεσματικά».
Την κατάσταση επιδείνωσαν οι μεγάλες περικοπές δαπανών που επέβαλε το Κογκρέσο στα διαστημικά προγράμματα φέτος, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα εκατοντάδες απολύσεις στο Εργαστήριο Αεριοπροώθησης της NASA, οι ομάδες του οποίου ηγούνται της αποστολής στον Άρη.
Από το Perseverance, πίσω στη Γη
Το ρομποτικό ρόβερ Perseverance, που έχει κατασκευαστεί από το Εργαστήριο Αεριοπροώθησης, συλλέγει από το 2021 δείγματα ορυκτών από τον πυθμένα μιας αρχαίας αρειανής λιμνοθάλασσας που ονομάζεται κρατήρας Jezero και σφραγίζει το υλικό μέσα σε σωλήνες που προορίζονται για μελλοντική εργαστηριακή ανάλυση, αναζητώντας πιθανά σημάδια απολιθωμένων μικροβίων.
Η επόμενη φάση της αποστολής, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος, προβλέπει την αποστολή ενός δεύτερου ρομποτικού σκάφους στον Άρη για την ανάκτηση των δειγμάτων και την εκτόξευσή τους σε αρειανή τροχιά για να συναντηθούν με ένα τρίτο διαστημόπλοιο που θα τα μεταφέρει πίσω στη Γη.
Οι εκτοξεύσεις είχαν προβλεφθεί για το 2027-28 με στόχο την επιστροφή των δειγμάτων στις αρχές της δεκαετίας του 2030 και συνολικό κόστος 5 έως 7 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ωστόσο, η επιθεώρηση διαπίστωσε ότι το πραγματικό κόστος επιστροφής δειγμάτων από τον Άρη, σύμφωνα με τα τελευταία σχέδια, θα έφτανε τα 11 δισεκατομμύρια δολάρια και τα δείγματα δεν θα έφταναν στη Γη πριν από το 2040.
«Το συμπέρασμα είναι ότι ένας προϋπολογισμός 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων είναι πολύ υψηλός και η ημερομηνία επιστροφής του 2040 πολύ μακρινή», δήλωσε ο επικεφαλής της NASA Μπιλ Νέλσον.
Οι αξιωματούχοι της NASA άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο να αφήσουν πίσω κάποια από τα 30 και πλέον δείγματα που αναμένεται να συλλέξει το Perseverance. Το μεγαλύτερο μέρος των δειγμάτων φυλάσσεται στο εσωτερικό του ίδιου του ρόβερ, ενώ μια μικρότερη εφεδρική κρύπτη τοποθετήθηκε σε μια τοποθεσία συλλογής στην επιφάνεια του πλανήτη.
Ο Νέλσον εξέφρασε την ελπίδα ότι τα λαμπρότερα μυαλά στη NASA, το Εργαστήριο Αεριοπροώθησης και οι συνεργάτες τους στην αεροδιαστημική βιομηχανία θα βρουν μια λύση.