«Αν δεν υπήρχε η ανθρωπογενής αύξηση της θερμοκρασίας, μετεωρολογικές συνθήκες που ευνοούν τόσο τις πυρκαγιές δεν θα καταγράφονταν παρά μία φορά κάθε 500 χρόνια»
Σαράντα φορές έχει πολλαπλασιάσει η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή τον κίνδυνο κυμάτων καύσωνα όπως αυτά που ευνόησαν τις φονικές πυρκαγιές στην Ισπανία και στην Πορτογαλία τον Αύγουστο, τονίζει έκθεση που δίνει στη δημοσιότητα σήμερα το διεθνές δίκτυο World Weather Attribution.
Η Ιβηρική χερσόνησος, στο νοτιοδυτικό άκρο της Ευρώπης, βρέθηκε αντιμέτωπη με ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες όλο τον Αύγουστο, που ξεπερνούσαν τους 40° Κελσίου σε διάφορες περιοχές.
Τα επίμονα κύματα ζέστης ευνόησαν τις πυρκαγιές, ειδικά στη βόρεια Πορτογαλία και στη δυτική και βορειοδυτική Ισπανία. Και οι δύο χώρες θρήνησαν τέσσερις νεκρούς η καθεμία, ενώ χιλιάδες άνθρωποι χρειάστηκε να απομακρυνθούν εσπευσμένα από τα σπίτια τους και πελώριες εκτάσεις με βλάστηση μετατράπηκαν σε αποκαΐδια.
Η κλιματική αλλαγή, που προκαλείται κυρίως από την καύση ορυκτών καυσίμων, έκανε τις μετεωρολογικές συνθήκες που ευνοούν την εκδήλωση πυρκαγιών 40 φορές πιο συχνές και 30% πιο έντονες, σύμφωνα με Ευρωπαίους επιστήμονες που εργάστηκαν για την εκπόνηση της μελέτης του World Weather Attribution.
«Αν δεν υπήρχε η ανθρωπογενής αύξηση της θερμοκρασίας, μετεωρολογικές συνθήκες που ευνοούν τόσο τις πυρκαγιές δεν θα καταγράφονταν παρά μία φορά κάθε 500 χρόνια, αντί για μία φορά κάθε 15 όπως συμβαίνει σήμερα», είπε στον Τύπο ο Θίο Κίπινγκ, ερευνητής στο Imperial College του Λονδίνου.
Οι περίοδοι υψηλών θερμοκρασιών ξεραίνουν γρήγορα τη βλάστηση και άρα κάνουν εφικτή την εκδήλωση πολύ πιο εντατικών πυρκαγιών που «μπορούν να προκαλούν δικό τους άνεμο, οδηγώντας σε αύξηση του ύψους που έχουν οι φλόγες, εκρήξεις και δεκάδες νέες εστίες σε μικρή απόσταση διότι ίπτανται καύτρες», πρόσθεσε.
Άλλος παράγοντας που χειροτερεύει τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής είναι η έξοδος από τις περιοχές της επαρχίας, που έχει αφήσει πολύ περισσότερες και μεγαλύτερες εκτάσεις γης ανεκμετάλλευτες από ό,τι ως πρότινος, σύμφωνα με τη Μάγια Βάλμπεργκ, σύμβουλο στο Κέντρο για το Κλίμα του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου.
«Η παρακμή της παραδοσιακής γεωργίας και της κτηνοτροφίας μειώνει τον φυσικό έλεγχο της βλάστησης. Γαίες που ήταν άλλοτε κατοικημένες και εκμεταλλευόμενες γίνονται επομένως πιο εύφλεκτες», πρόσθεσε.
Στην Ισπανία κάηκαν πάνω από 3.800.000 στρέμματα από την αρχή της χρονιάς, ρεκόρ σύμφωνα με το ευρωπαϊκό σύστημα πληροφόρησης για τις δασικές πυρκαγιές (EFFIS), το οποίο συλλέγει δεδομένα από το 2006. Στην Πορτογαλία οι απώλειες έφθασαν τα 2.800.000 στρέμματα.
Το κύμα ζέστης που έπληξε την Ισπανία για 16 ημέρες τον Αύγουστο ήταν «το εντονότερο που έχει καταγραφεί ποτέ», με μέσες θερμοκρασίες 4,6 βαθμούς υψηλότερες από εκείνες που παρατηρήθηκαν σε όλα τα προηγούμενα, σύμφωνα με την ισπανική μετεωρολογική υπηρεσία AEMET.
Η ίδια ισπανική υπηρεσία έχει καταγράψει 77 κύματα ζέστης στη χώρα αφότου άρχισε να τηρεί αρχείο για αυτά το 1975, ανάμεσά τους έξι που ξεπέρασαν κατά τέσσερις βαθμούς ή περισσότερους τον μέσο όρο. Πέντε έχουν καταγραφεί από το 2019.
Σύμφωνα με εκτίμηση που δημοσιοποίησε προχθές Τρίτη το Ινστιτούτο Υγείας Κάρλος III, πάνω από 1.100 θάνατοι στην Ισπανία θα μπορούσαν να οφείλονται στο κύμα καύσωνα του Αυγούστου.
