Μετά τη διάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ένα εκλεκτό τμήμα του Ελληνισμού συνέχιζε να ζει στα βόρεια της Μικράς Ασίας στην περιοχή του Πόντου. Η άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 και της Τραπεζούντας το 1461 δεν επηρέασαν το φρόνημα και την ελληνική συνείδηση των Ποντίων και παρότι ζούσαν αποκομμένοι από τον εθνικό κορμό, αναπτύχθηκαν και σταδιακά κυριάρχησαν στην οικονομική, πνευματική, κοινωνική και δημογραφική ζωή της περιοχής των.
Τα χρόνια περνούσαν ειρηνικά και ανοδικά για τους Έλληνες του Πόντου και στις αρχές του 20ου αιώνα έφτασαν σε πληθυσμό τις 700.000.
Το 1908 ήταν χρονιά ορόσημο για το μέλλον των χριστιανικών λαών που κατοικούσαν στην Τουρκία. Τη χρονιά αυτή εκδηλώθηκε και επικράτησε το κίνημα των Νεότουρκων, ένα πολιτικό – στρατιωτικό- κοινωνικό ρεύμα με ένα σκληρό εθνικιστικό πρόσωπο, που έθεσε στο περιθώριο τον Σουλτάνο. Πολλές ήταν οι ελπίδες που επενδύθηκαν στους νέους στρατιωτικούς για μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό της παραπαίουσας αυτοκρατορίας αλλά σύντομα διαψεύστηκαν.
Οι Νεότουρκοι εκμεταλλευόμενοι την εμπλοκή των ευρωπαϊκών κρατών στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την απασχόληση της Ελλάδας στο «Κρητικό Ζήτημα» και με πρόσχημα την ασφάλεια του κράτους, μεθόδευσαν σχέδιο διωγμών των χριστιανικών πληθυσμών προς την ενδοχώρα. Χιλιάδες ήταν οι διώξεις, οι εκτοπίσεις και οι εκτελέσεις κατά τη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού πολέμου, με δικαιολογία ότι οι Πόντιοι υποστήριζαν τις κινήσεις των Ρώσων, ενώ χιλιάδες ήταν οι αναγκαστικοί εξισλαμισμοί την περίοδο εκείνη. Ήταν ένα προμελετημένο έγκλημα, το οποίο οι Νεότουρκοι εξετέλεσαν με μεθοδικότητα και αποτελεσματικότητα. Ο ξεριζωμός, τα βασανιστήρια, οι κακουχίες, η πείνα, η δίψα και τα στρατόπεδα θανάτου στην έρημο ήταν οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν.
Η διεθνής βιβλιογραφία, τα ιστορικά στοιχεία, οι παραδόσεις, και οι έγκυρες εκτιμήσεις τοπικών εκκλησιαστικών παραγόντων για τον ελληνικό πληθυσμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Μικρά Ασία την περίοδο εκείνη, εκτιμάται ότι στοίχισαν τη ζωή 382.000 ανθρώπων.
Στην ιστορία έχουμε γνωρίσει και άλλες γενοκτονίες όπως εκείνη των Αρμένιων που έχουν αναγνωριστεί από όλα σχεδόν τα κράτη του πλανήτη. Σε αντίθεση με αυτήν του ξεριζωμού και της γενοκτονίας των Ποντίων από τους Τούρκους που παραμένει σε αμφισβήτηση ακόμη και από ορισμένους Έλληνες.
Για πάνω από 70 χρόνια η λέξη γενοκτονία ήταν απαγορευμένη στην Ελλάδα για χάρη της «ελληνοτουρκικής φιλίας». Οι Πόντιοι όμως ποτέ δεν ξέχασαν το δράμα των προγόνων τους. Οργανώθηκαν, αγωνίστηκαν και κατάφεραν τελικά να κάνουν το χρέος τους.
Η Βουλή των Ελλήνων το έτος 1994 ψήφισε ομόφωνα και η 19η Μαΐου ανακηρύχθηκε ως ημέρα μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. Επίσημα η γενοκτονία των Ποντίων έχει αναγνωριστεί από την Ελλάδα, την Κύπρο, τη Σουηδία, τη Σερβία, ορισμένα κράτη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και από πολιτείες των ΗΠΑ.
Από τις τρεις γενοκτονίες που έγιναν τον 20ο αιώνα, των Αρμενίων, των Ποντίων και των Εβραίων αναγνωρίστηκαν μόνο οι δύο, των Αρμενίων και των Εβραίων. Έχουν περάσει 100 χρόνια από τη διάπραξη αυτού του ειδεχθούς εγκλήματος εναντίον ενός ανυπεράσπιστου λαού, χωρίς να έχει τουλάχιστον αναγνωριστεί από την πλειοψηφία των φίλων χριστιανικών λαών της Δύσης.
Η ουδέτερη θέση της Διεθνούς Κοινότητας για την γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου αποτελεί στίγμα στην ιστορία των δημοκρατικών λαών της Γης. Για τους λόγους αυτούς σήμερα δίκαια οι Έλληνες τηρούν την υποχρέωση να ενθυμούνται, καθιερώνοντας την 19η Μαΐου ως ημέρα ιδιαίτερης ιστορικής μνήμης, τιμώντας τη θυσία εκατοντάδων χιλιάδων Ποντίων, Ελλήνων, Χριστιανών που ξεριζώθηκαν και εξοντώθηκαν με το σχέδιο γενοκτονίας των Ποντίων στην Τουρκία.