Στα success stories (και) του 2026 τοποθετεί ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) την Ελλάδα, με μοχλό τη δημοσιονομική πειθαρχία και την αυξανόμενη εμπιστοσύνη των αγορών που έχουν κάνει τα ελληνικά ομόλογα να ξεχωρίζουν. Σε ανάλυση για τις προοπτικές του νέου έτους επισημαίνει πως η ενισχυμένη ζήτηση των επενδυτών για ομόλογα της Ευρωζώνης θα συνεχιστεί, ενώ οι γεωπολιτικές εντάσεις, η αβεβαιότητα σχετικά με τους δασμούς και η φούσκα ή όχι στην τεχνητή νοημοσύνη είναι μεταξύ των θεμάτων που θα κυριαρχήσουν, δημιουργώντας κινδύνους αλλά και ευκαιρίες στις αγορές.
Ειδικότερα, όπως επισημαίνει ο Καλίν Ανεβ Γιάνσε, οικονομικός διευθυντής και μέλος διοικητικού συμβουλίου ESM, εν μέσω εμπορικών πολέμων, πραγματικών πολέμων και ειρηνευτικών συμφωνιών, το 2025 ήταν ένα δυναμικό αλλά και ασταθές έτος για την Ευρώπη. Παρά την αβεβαιότητα και τις ραγδαίες αλλαγές, το χρηματοπιστωτικό σύστημα της περιοχής ξεχώρισε για την ανθεκτικότητα και την προσαρμοστικότητά του, ενώ παρόλο που η οικονομική ανάπτυξη ήταν μέτρια, οι ευρωπαϊκές αγορές κατέγραψαν πολύ καλές αποδόσεις και τα ομόλογα των δημοσιονομικά συνετών χωρών του Νότου ξεχώρισαν.
Οπως σημειώνει χαρακτηριστικά, τα spreads των κρατικών ομολόγων μειώθηκαν, ιδίως για τις χώρες που επωφελούνται από την υποστήριξη του EFSF και του ESM, με χαμηλά επιτόκια και μεγάλες διάρκειες, και συγκεκριμένα για Ελλάδα, Ιρλανδία, Ισπανία, Πορτογαλία και Κύπρο. Τα spreads αυτών των χωρών έχουν μάλιστα μειωθεί στο μισό σε σχέση με τα επίπεδα των αρχών του 2024, όπως παρατηρεί. Αυτή η πολύ καλή απόδοση αντανακλά τη βελτιωμένη δημοσιονομική πειθαρχία και την αυξανόμενη εμπιστοσύνη των αγορών, καθώς αυτές οι χώρες έχουν δει αναβαθμίσεις αξιολόγησης, ενώ επιπλέον η Πορτογαλία (1η), η Ιρλανδία (2η), η Ισπανία (4η) και η Ελλάδα (6η) κατατάχθηκαν για άλλη μια φορά στις 10 κορυφαίες παγκόσμιες οικονομίες του Economist φέτος. «Αυτό δείχνει την επιτυχία των χωρών αυτών, η οποία θα συνεχιστεί το 2026», τονίζει χαρακτηριστικά ο Γιάνσε.
Μια κυρίαρχη τάση του 2025, η οποία και θα συνεχιστεί και το 2026 όπως δείχνουν τα επενδυτικά roadshows που έχει παρακολουθήσει ο ESM, είναι η αυξανόμενη ζήτηση από ξένους επενδυτές για ομόλογα της Ευρωζώνης, η οποία και «ενεργοποιήθηκε» τον Απρίλιο του 2025, λόγω των παγκόσμιων γεωπολιτικών και εμπορικών εξελίξεων που ώθησαν σε αναζήτηση ασφαλών αποδόσεων εκτός των ΗΠΑ. Κατά τον ESM, διάφορα θέματα θα διαμορφώσουν το οικονομικό και χρηματοπιστωτικό τοπίο της Ευρώπης το 2026, τα οποία ενέχουν κινδύνους αλλά και ευκαιρίες για τους επενδυτές.
Πρώτο θέμα του 2026 είναι οι γεωπολιτικές εντάσεις και η αστάθεια της αγοράς. Οι συνεχιζόμενες συγκρούσεις, οι εμπορικές διαμάχες και οι μεταβαλλόμενες συμμαχίες θα συνεχίσουν να επηρεάζουν τις παγκόσμιες αγορές. Οι επενδυτές θα πρέπει να παρακολουθούν τις εξελίξεις στην Ανατολική Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή, καθώς και την εξελισσόμενη σχέση μεταξύ των τριών οικονομικών δυνάμεων – ΗΠΑ, Κίνα και Ε.Ε. Ενδεχόμενη μείωση των γεωπολιτικών εντάσεων θα ενισχύσει την επιχειρηματική εμπιστοσύνη και συνεπώς νέα ανοδική πορεία στις αγορές είναι πιθανή το 2026.
Στις χώρες με τα μεγαλύτερα βάρη έμμεσων φόρων η Ελλάδα
Η αβεβαιότητα σχετικά με τους δασμούς είναι ένα δεύτερο θέμα που θα επικρατήσει και τη νέα χρονιά. Ο κίνδυνος νέων δασμών και εμπορικών φραγμών παραμένει υψηλός και οι εταιρείες θα πρέπει να προσαρμόσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού και τα επιχειρηματικά μοντέλα τους για να πλοηγηθούν σε αυτό το περιβάλλον. Ωστόσο, υπάρχει μια θετική οπτική γωνία: η βάση για τους δασμούς και τα εμπορικά εμπόδια έχει τεθεί, επομένως τα χειρότερα μπορεί κάλλιστα να έχουν περάσει.
Τρίτος κίνδυνος αλλά και ευκαιρία είναι η επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης, και αν το 2026 θα αποδειχθεί ότι είναι τελικά φούσκα ή όχι. Παρότι η ΑΙ έχει οδηγήσει τις αγορές σε νέα υψηλά φέτος, οι επενδυτές θα πρέπει να προσέχουν για σημάδια υπερτίμησης και τον πραγματικό αντίκτυπο της υιοθέτησής της, λαμβάνοντας υπόψη και την εμπειρία της τεχνολογικής φούσκας του 2001. Προς το παρόν, πάντως, ενώ οι εταιρείες επενδύουν τεράστια ποσά στην ΑΙ, δεν έχουν (ακόμα) επιτύχει τα κέρδη παραγωγικότητας που ενισχύουν το ΑΕΠ. Μια απότομη διόρθωση λόγω ΑΙ θα μπορούσε να έχει αντίκτυπο στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τονίζει ο ESM.
Ενα άλλο θέμα το οποίο θα πρέπει να παρακολουθήσουν οι επενδυτές είναι οι εξελίξεις στον ψηφιακό χρηματοοικονομικό τομέα, συμπεριλαμβανομένων της ανόδου των stablecoins και της πιθανής κυκλοφορίας ενός ψηφιακού ευρώ, καθώς αυτά θα μπορούσαν να αναδιαμορφώσουν τα συστήματα πληρωμών και τις διασυνοριακές συναλλαγές. Η κανονιστική σαφήνεια και η τεχνολογική καινοτομία θα είναι κρίσιμοι παράγοντες που πρέπει να παρακολουθούνται.
Τέλος, ο ESM εκτιμά πως τα θέματα ESG και βιωσιμότητας θα ανακτήσουν την εξέχουσα θέση τους το 2026. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, οι επενδυτές και οι εταιρείες θα πρέπει να επιδείξουν πραγματική πρόοδο στους κλιματικούς στόχους και στον κοινωνικό αντίκτυπο για να διατηρήσουν την αξιοπιστία τους και να προσελκύσουν κεφάλαια.
