Από τη δημιουργικότητα μέχρι την τελειομανία, η ανατροφή ενός χαρισματικού παιδιού είναι γεμάτη προκλήσεις. Η ειδικός παρουσιάζει τι χρειάζονται πραγματικά για να ανθίσουν
Το ερώτημα «Ποιος είναι ο σωστός τρόπος να μεγαλώσει και να εκπαιδευτεί ένα χαρισματικό παιδί;» απασχολεί εδώ και δεκαετίες γονείς, εκπαιδευτικούς και ειδικούς. Ωστόσο, όπως εξηγεί η Barbara Klein, ψυχολόγος και εκπαιδευτικός, μέσα από άρθρο της στο Psychology Today, δεν υπάρχει μία και μοναδική απάντηση. Ο λόγος είναι απλός: τα χαρισματικά παιδιά δεν είναι όλα ίδια.
Άλλα παιδιά ξεχωρίζουν για τη δημιουργικότητά τους και ανθίζουν μέσα σε ένα ανοιχτό, ευέλικτο πρόγραμμα που τους δίνει χώρο να ζωγραφίσουν, να παίξουν θέατρο ή να κατασκευάσουν πράγματα. Κάποια άλλα είναι ακαδημαϊκά προσανατολισμένα και αποδίδουν καλύτερα σε μια πιο «παραδοσιακή» τάξη με έμφαση στα μαθηματικά, την ιστορία και τις φυσικές επιστήμες. Υπάρχουν, επίσης, τα παιδιά με έντονη σωματική ενέργεια που βρίσκουν διέξοδο στον αθλητισμό και στις ομάδες.
Το βασικό μήνυμα; Οι γονείς και οι δάσκαλοι καλούνται πρώτα να γνωρίσουν καλά το παιδί: να παρατηρήσουν τι το συναρπάζει και τι το δυσκολεύει. Έτσι, η εκπαίδευση θα μπορεί να προσαρμοστεί πραγματικά στις δυνατότητές του.
Η στάση γονέων και εκπαιδευτικών
Η Klein τονίζει ότι η στάση των ενηλίκων γύρω από το παιδί είναι κρίσιμη. Όταν οι χαρισματικές του ικανότητες αγνοούνται, το παιδί βαριέται και απογοητεύεται. Όταν πάλι η επιτυχία υπερτιμάται, δημιουργείται υπερβολική πίεση που οδηγεί σε τελειομανία και εξουθένωση. Η ισορροπία είναι το κλειδί: τα παιδιά αυτά χρειάζονται ταυτόχρονα πρόκληση, κατανόηση και στήριξη για τα συναισθήματά τους.
Η υπερβολική έμφαση στις σχολικές επιδόσεις αφήνει πίσω την κοινωνική ανάπτυξη. Τα χαρισματικά παιδιά έχουν ανάγκη να μάθουν να «ανήκουν» σε μια ομάδα, να συνεργάζονται και με πιο μέσους συμμαθητές τους, όχι μόνο με άλλους προικισμένους. Εξίσου σημαντικό είναι να διδαχτούν το πώς να μαθαίνουν, καθώς η ευκολία με την οποία κατακτούν κάποιες δεξιότητες μπορεί να τα αφήσει αδύναμα σε θέματα όπως η μελέτη για εξετάσεις ή η διαχείριση δυσκολιών.
Η ασύγχρονη ανάπτυξη, δηλαδή όταν ένα παιδί προχωρά γρήγορα σε ένα τομέα αλλά δυσκολεύεται σε άλλον, είναι πολύ συνηθισμένη. Μπορεί να διαβάζει άπταιστα από μικρό, αλλά να δυσκολεύεται σοβαρά στα μαθηματικά. Αυτή η ανισορροπία συχνά φέρνει απογοήτευση και ένταση.
Η ανατροφή ενός χαρισματικού παιδιού δεν είναι εύκολη. Η Klein επισημαίνει ότι αυτά τα παιδιά συχνά γίνονται πεισματάρικα, απαιτούν να γίνεται το δικό τους και μπορεί να εμφανίσουν εκρήξεις θυμού, όταν απογοητευτούν ή δεχθούν κριτική. Οι γονείς καλούνται να βρουν την ισορροπία ανάμεσα στο να ενθαρρύνουν το παιδί και στο να του θέτουν όρια.
Μερικές στρατηγικές που βοηθούν
Η Klein προτείνει μερικές πρακτικές κατευθύνσεις για τους γονείς χαρισματικών παιδιών:
- Μάθετε πώς ακριβώς είναι χαρισματικό το παιδί σας και ποιες είναι οι αδυναμίες του.
- Αναζητήστε το κατάλληλο σχολείο και δασκάλους που θα το στηρίξουν.
- Διασφαλίστε ότι το παιδί νιώθει μοναδικό αλλά ταυτόχρονα ότι δέχεται προκλήσεις.
- Διδάξτε του ότι τα λάθη δεν είναι καταστροφή αλλά ευκαιρία για μάθηση.
- Χρησιμοποιήστε ακόμη και παιχνίδια τύχης για να μειωθεί η ανάγκη του να ελέγχει τα πάντα.
Συμπέρασμα
Εν κατακλείδι, όπως καταλήγει και η Klein, το να μεγαλώνει ένας γονιός ένα χαρισματικό παιδί είναι μια δύσκολη αλλά πολύτιμη εμπειρία. Τα παιδιά αυτά χρειάζονται αγάπη, όρια και το σωστό περιβάλλον για να αναπτύξουν όχι μόνο τις γνώσεις τους αλλά και την προσωπικότητά τους. Η επιτυχία βρίσκεται στη χρυσή ισορροπία: ούτε στην αδιαφορία ούτε στην υπερβολική πίεση.
