Ευρωπαϊκοί προσανατολισμοί, η αναγκαιότητα της ευρωπαϊκής άμυνας

Πρέπει να διαβάσετε

Γιώργος Ζερβάκης
Γιώργος Ζερβάκης
Εκπρόσωπος των Ευρωπαίων Φεντεραλιστών Κρήτης
Ο κ. Γιώργος Α. Ζερβάκης είναι εκπρόσωπος των Ευρωπαίων Φεντεραλιστών Κρήτης

Από την ίδρυση της, την 10ετία του ’50, η ιδέα και η έννοια της ευρωπαϊκής ενοποίησης κατάφερε να τερματίσει τις πολεμικές διαμάχες και συγκρούσεις στην ήπειρο μας, διαμορφώνοντας την πιο μακρά περίοδο ειρήνης στην ευρωπαϊκή ιστορία. Mια γνήσια πορεία ελεύθερων και δημοκρατικών κρατών, διαμόρφωσε κάτι μοναδικό στην παγκόσμια ιστορία, στο πεδίο των διεθνών σχέσεων, την οραματική σύλληψη για την ενότητα της Ευρώπης. Από την αρχική Ευρωπαϊκή Κοινότητα των «6», μέχρι την σημερινή ΕΕ των «27», μέσα από την εθελούσια εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας προς όφελος μιας αποτελεσματικής και δυναμικής υπερεθνικής ολοκλήρωσης, η Ευρώπη αποτελεί μια κατάκτηση για τα ευρωπαϊκά κράτη και τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Όμως η ΕΕ εξακολουθεί να έχει σοβαρά και υπαρκτά θεσμικά κενά, που δεν της επιτρέπουν να λειτουργεί ως ενιαία πολιτική και οικονομική οντότητα.

Από την πρώτη δεκαετία και την ίδρυση της ΕΟΚ, τα ιδρυτικά κράτη-μέλη, οι θεσμοί της Ευρώπης, αναζήτησαν τρόπους άσκησης πολιτικής που θα καθιστούσαν την Ευρώπη ως έναν σταθερό και ενιαίο πυλώνα στις διεθνείς σχέσεις, στην άσκηση διπλωματίας, στην αμυντική πολιτική. Ειδικά ο χώρος της άμυνας, κατέστη ζητούμενο αμέσως μετά την λήξη του πολέμου και την επικράτηση των Συμμάχων έναντι της χιτλερικής Γερμανίας.

Όμως οι φιλόδοξες προσπάθειες για την συγκρότηση της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Κοινότητας δεν ευδοκίμησαν, καθώς βρήκαν εμπόδιο τόσο σε τμήματα της Γκωλικής Δεξιάς, όσο και στην κομμουνιστική Αριστερά. Αποδυναμώνοντας την Ευρωπαϊκή Αμυντική Κοινότητα, αποδυναμώθηκε και η προσδοκία της Ευρώπης να λειτουργήσει ως ενιαία διπλωματική οντότητα.

Σε έναν κόσμο κρίσεων και αστάθειας, περιφερειακών συγκρούσεων, ανόδου λαϊκιστικών και αντισυστημικών κομμάτων, που ακόμα και σε κράτη-μέλη της ΕΕ, χώρες του πρώην Ανατολικού συνασπισμού εκδηλώνονται φαινόμενα υποχώρησης του κράτους δικαίου, της δικαιοσύνης, της πλουραλιστικής ενημέρωσης, για την ΕΕ αποτελεί ζωτική προτεραιότητα να αναπτύξει τον αμυντικό της πυλώνα, την στρατιωτική αποτρεπτική της δομή, διαμορφώνοντας τον ενιαίο διπλωματικό της ρόλο.

Την αναγκαιότητα αυτή ενισχύει το γεγονός της δοκιμασίας των διεθνών σχέσεων σε παγκόσμια κλίμακα. Η Συριακή κρίση, ο ρόλος της Ρωσίας, η επακόλουθη τουρκική στρατιωτική εισβολή του 2019, η εμπλοκή στον εμφύλιο της Λιβύης, η στάση του Ερντογάν στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, οι συνεχείς προκλήσεις έναντι της Κύπρου και της Ελλάδος, η παραβίαση κάθε συμφωνίας για το μεταναστευτικό ζήτημα, βρίσκει την ΕΕ με υπαρκτό έλλειμμα στον διπλωματικό της χαρακτήρα, με την πολιτική για την ανάπτυξη ευρωπαϊκής άμυνας και ασφάλειας, πιο αναγκαία από ποτέ.

Η ΕΕ δεν μπορεί να καθυστερεί στην ανάπτυξη του διπλωματικού και αμυντικού της βραχίονα, και σε αυτή την κατεύθυνση, το ζήτημα της διεύρυνσης προς τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων είναι ζήτημα υψηλής προτεραιότητας. Με την επιστροφή των εθνικών πολιτικών διαξιφισμών, των κρίσιμων καθυστερήσεων που εξέφρασε το βέτο Μακρόν το φθινόπωρο του 2019.

Η Σύνοδος της MED7 στην Κορσική, οριοθέτησε ένα ισχυρό άξονα πολιτικής, διπλωματίας, οικονομικής και στρατιωτικής συμμαχίας στον Μεσογειακό γεωστρατηγικό χώρο. Και δεν είναι μόνον η επιτυχής για την ελληνική διπλωματία, συμφωνία των ηγετών της MED7, ως προς την ακολουθητέα πολιτική έναντι της Τουρκίας, αλλά και την επαναφορά της ΕΕ στην Μεσόγειο. Όχι απλά αναβιώνοντας την ξεπερασμένη από τις εξελίξεις Διαδικασία της Βαρκελώνης, αλλά διευρύνοντας και προωθώντας ένα συνολικό ευρωπαϊκό σχέδιο για ολόκληρη την περιοχή.

Η Σύνοδος της Κορσικής δεν είναι απλά η έκφραση αλληλεγγύης προς την Ελλάδα και την Κύπρο και η διπλωματική καταδίκη της Τουρκίας, αλλά μια κίνηση προς την ενδυνάμωση της συνολικής αντίδρασης της ΕΕ. Είναι ένας ακόμα κρίκος στην αλυσίδα διπλωματικών κινήσεων με χώρες της ΝΑ Μεσογείου και του Κόλπου, που επέφεραν έναν δυναμικό συμμαχικό άξονα, μετά τις πολύμηνες επιτυχείς διπλωματικές προσπάθειες για τον καθορισμό ΑΟΖ με την Αίγυπτο και την Ιταλία.

Η διπλωματική κινητικότητα της Ελληνικής και της Κυπριακής Δημοκρατίας αποτυπώνεται στο τελικό κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου: «Οι ηγέτες εξέφρασαν την πλήρη στήριξη και αλληλεγγύη τους στην Ελλάδα και την Κύπρο για τις επανειλημμένες παραβιάσεις κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων, όπως και για τις επιθετικές ενέργειες της Τουρκίας. Καλούν όλες τις χώρες της περιοχής να συμμορφωθούν με το Διεθνές Δίκαιο και συγκεκριμένα με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και ενθαρρύνουν όλες τις πλευρές να επιλύσουν τις διαφορές τους μέσω του διαλόγου και της διαπραγμάτευσης».

Η αποδοκιμασία των μονομερών ενεργειών της Τουρκίας και η υποστήριξη αποκλιμάκωσης της έντασης που προκαλείται από αυτές, η ενδυνάμωση της αξιοπιστίας της ΕΕ, των πολιτικών εξωτερικής και αμυντικής δράσης της, προϋποθέτουν μια ανανεωμένη ευρωμεσογειακή πολιτική θέση.

Η ελληνογαλλική στρατηγική εταιρική σχέση, που αποκτά ιδιαίτερη αξία στα πλαίσια της ΕΕ, αποτελεί μια ζωτική επένδυση σε κοινά πολιτικά, οικονομικά, αμυντικά διακυβεύματα, με προεκτάσεις διπλωματικών και στρατιωτικών πτυχών. Η πρόσφατη ευρωμεσογειακή σύνοδος συνιστά μια νέα αφετηρία για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, στην κατεύθυνση της πολιτικής ενοποίησης της κοινοτικοποίησης ζητημάτων ασφάλειας, άμυνας, εξωτερικής πολιτικής.

Μια δυναμική, ανανεωμένη ευρωμεσογειακή πολιτική, εμπερικλείει τον χαρακτήρα και την έννοια της κοινοτικής αλληλεγγύης, αποτυπώνοντας παράλληλα την έννοια και τον χαρακτήρα του ρόλου που η ΕΕ φιλοδοξεί να έχει σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο, δείχνοντας την αναγκαία πυγμή όταν εμφανίζονται περιπτώσεις εκβιαστικής αντίληψης, όπως αυτήν που δημοσίως και απροκάλυπτα κυοφορεί η Άγκυρα.

Η αδράνεια που δημιουργεί η διακυβερνητικότητα, περιορίζει τον ρόλο και την παρουσία της ΕΕ περισσότερο ως μια Κοινή Αγορά, ενώ υποβαθμίζει το σχέδιο της πολιτικής ένωσης, με ομοσπονδιακά χαρακτηριστικά, πολιτική οντότητα με ενιαίο διπλωματικό βραχίονα, με αμυντική διάσταση. Σήμερα που η υγειονομική πανδημία, η μεταναστευτική/προσφυγική κρίση, η προκλητική στάση και συμπεριφορά της Άγκυρας ταρακουνούν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, η Ευρώπη έχει μια μεγάλη ευκαιρία, να κατευθυνθεί χωρίς καθυστερήσεις προς την πολιτική ενοποίηση , τον μόνο προσανατολισμό που μπορεί να ολοκληρώσει το αρχικό όραμα, με συνοχή και αλληλεγγύη και στην κατεύθυνση του αμυντικού προσδιορισμού της.

Άλλα Πρόσφατα