Σημαντικά βήματα προόδου σημειώνονται τα τελευταία χρόνο στη θεραπευτική αντιμετώπιση των ογκολογικών ασθενών, με την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και της μοριακής βιολογίας να δίνουν τη δυνατότητα ανάλυσης του γενετικού προφίλ των νοσούντων.
Ο κάθε ασθενής πλέον αποτελεί ένα μοναδικό περιστατικό, που χρειάζεται μια εξατομικευμένη προσέγγιση, με βάση περισσότερο τα βιολογικά του χαρακτηριστικά και τις γονιδιακές μεταβολές που χαρακτηρίζουν τη νόσο τους, εκτός από τον τύπο ή το σημείο εμφάνισης του όγκου, κάτι το οποίο συμβάλει στις στοχευμένες και συνεπώς αποτελεσματικές θεραπείες.
Σε αυτά τα νέα δεδομένα στην Ογκολογία αναφέρθηκε ο διευθυντής της Παθολογικής – Ογκολογικής Κλινικής του ΠαΓΝΗ Δημήτρης Μαυρουδής μιλώντας στην Τηλεόραση CRETA και τον Σωτήρη Μεταξά, κάνοντας επίσης αναφορά στις στρατηγικές πρόληψης και πρώιμης διάγνωση, καθώς και στη αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης που συμβάλει στην οργάνωση της πληθώρας δεδομένων.
«Κάθε χρόνο γίνονται σημαντικά βήματα και όσο περνούν τα χρόνια εξατομικεύεται πλέον η θεραπεία του καρκίνου. Δηλαδή δεν θεραπεύουμε τόσο με βάση από το που προήλθε ο καρκίνος, όσο με το τι αλλαγές έχουν επέλθει στα γονίδια και τι φάρμακα έχουμε διαθέσιμα για να καταπολεμήσουμε τη συμπεριφορά των καρκινικών κυττάρων που υπαγορεύεται από αυτές τις αλλαγές των γονιδίων που μπορούμε πλέον να ανιχνεύσουμε σε κάθε ασθενή τεχνολογίες αιχμής όπως είναι αλληλούχιση νέας γενιάς. Στην ουσία αξιοποιούμε τις μεγάλες εξελίξεις της μοριακής βιολογίας. Αυτό με την πάροδο του χρόνου γίνεται όλο και πιο προσιτό στην κλινική πράξη, οπότε μας βοηθάει να εξατομικεύσουμε τη θεραπεία».
Μάλιστα ο ίδιος υπογραμμίζει πως η γονιδιακή ανάλυση είναι μια διαδικασία που γίνεται σε όλη τη διάρκεια της θεραπείας: «Σε κάποιους ασθενείς αφού κάνουμε μια γονιδιακή ανάλυση στη διάγνωση της θεραπείας θα πρέπει και στην πορεία της νόσου να ξανά κάνουμε γονιδιακή ανάλυση, γιατί ο καρκίνος μπορεί να αλλάξει πρόσημο, μπορεί να ενεργοποιηθούν γονίδια τα οποία πρέπει να τα γνωρίζουμε για να σχεδιάζουμε την καλύτερη θεραπεία για τον ασθενή στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Οπότε η γονιδιακή ανάλυση πρέπει να επαναληθεί σε μεταγενέστερο στάδιο της νόσου, ώστε να είμαστε επίκαιροι όσον αφορά στο θέμα της θεραπείας».
Επεξεργασία και αξιοποίηση πληθώρα δεδομένων με τη βοήθεια της τεχνολογίας
Η εξέλιξη της τεχνολογίας έφερε την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) που πρόκειται να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο για την ιατρική κοινότητα όσον αφορά στη διαχείριση, επεξεργασία και αξιοποίηση του τεράστιου όγκου δεδομένων που παράγεται.
Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα, όπως τόνισε ο κ. Μαυρουδής, τις πιο ακριβείς διαγνώσεις και θεραπείες που να ταιριάζουν στον κάθε ασθενή.
Η ιατρική κοινότητα βρίσκεται στην αρχή της περιόδου αξιοποίησης της ΤΝ, σημείωσε ο ίδιος, όμως γίνονται γρήγορα βήματα που οδηγούν προς αυτήν την κατεύθυνση:
«Η ΤΝ θα μας βοηθήσει να ενσωματώσουμε όλα αυτά τα άπειρα δεδομένα τα οποία δεν μπορεί εύκολα να τα επεξεργαστεί το ανθρώπινο μυαλό, αλλά με τη βοήθεια της ΤΝ και των υπολογιστών, αυτά τα δεδομένα μπορούν να αξιοποιηθούν καλύτερα και σε πολύ μικρό χρόνο να βγάλουμε συμπεράσματα τα οποία είναι πολύτιμα για την κλινική ογκολογία».
Είναι ένα καινούργιο εργαλείο που θα δώσει νέα ώθηση γενικότερα στην ιατρική επιστήμη, τόνισε, όμως ιδιαίτερα στην Ογκολογία που επεξεργάζεται πλήθος δεδομένων τα οποία διαρκώς αυξάνονται.
Στρατηγικές πρόληψης και η σημασία της πρώιμης ανίχνευσης
Οι καθημερινές συνήθειες του ανθρώπου είναι στο επίκεντρο της πρόληψης, ενώ η έγκαιρη ανίχνευση αποτελεί σημαντικό κομμάτι στη μάχη κατά του καρκίνου, σημείωσε ο κ. Μαυρουδής: «Οι στρατηγικές πρόληψης επιτάσσουν να αλλάξουμε τρόπο ζωής. Να υιοθετήσουμε έναν τρόπο ζωής που να είναι «εχθρικός» προς τον καρκίνο. Αυτό περιλαμβάνει την αποφυγή του καπνίσματος, του πολύ αλκοόλ, της παχυσαρκίας».
Επίσης η φυσική άσκηση, όπως περιέγραψε, συμβάλλει στην πρόληψη, αλλά και στη μείωση της πιθανότητας υποτροπής του καρκίνου.
«Η φυσική άσκηση που πρόσφατα αποδείχτηκε ότι είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος να προλάβουμε μια υποτροπή του καρκίνου. Αφού έχει διαγνωστεί κάποιος, μέσα από ένα πρόγραμμα φυσικής άσκησης μπορεί να μειώσει τη πιθανότητα να ξανά νοσήσει από καρκίνο».
Ο κ. Μαυρουδής επίσης υπενθύμισε τη σημασία των εμβολιασμών, όπως αυτόν κατά του HPV, που προλαμβάνει κάποιες μορφές καρκίνου.
«Εάν εφαρμόσουν όλα αυτά, όπως και την αποφυγή της μεγάλης έκθεσης στον ήλιο, θα έχουμε μια μικρότερη πιθανότητα να νοσήσουμε από καρκίνο», σημείωσε.
Η πρώιμη ανίχνευση αποτελεί εξίσου κρίσιμο κομμάτι της πρόληψης όπως περιέγραψε:
«Η πρόληψη περιλαμβάνει και το κομμάτι της έγκυρης ανίχνευσης. Οπότε εδώ και πάλι θα πρέπει να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες που μας δίνει η ιατρική σήμερα. Δηλαδή να γίνονται οι εξετάσεις ελέγχου «screening», όπως είναι η μαστογραφία, η κολονοσκόπιση, η αξονική τομογραφία χαμηλής δόσης για τον καρκίνο του πνεύμονα, αλλά και η μέτρηση του PSA για τον καρκίνο του προστάτη. Εφαρμόζοντας αυτά μπορούμε να ανιχνεύσουμε μια πιθανή κακοήθεια σε πρωιμότερο στάδιο που η πιθανότητα ίασης είναι μεγαλύτερη και η θεραπεία πιο εύκολη. Οπότε εάν τα συνδυάζουμε αυτά, την πρόληψη, αλλά και την πρώιμη ανίχνευση, έχουμε σαφώς μια καλύτερη πιθανότητα είτε να μην νοήσουμε, είτε εάν νοσήσουμε να το ανιχνεύσουμε νωρίτερα και να έχουμε καλύτερη πιθανότητα επιβίωσης».
«Στους συχνούς καρκίνους υπάρχει μείωση της θνητότητας»
Παρόλο που σε ορισμένες μορφές κακοήθειας η συχνότητα αυξάνεται, σύμφωνα με τις στατιστικές, η θνητότητα μειώνεται, γεγονός που αποδίδεται ακριβώς στη δυνατότητα πρώιμης ανίχνευσης και στη βελτίωση των θεραπειών, τόνισε ο κ. Μαυρουδής.
«Οι τάσεις είναι ότι σε κάποιες μορφές κακοήθειας αυξάνεται η συχνότητα. Δεν είναι απολυτα γνωστό εάν αυτό οφείλεται εν μέρη και στην πρώιμη ανίχνευση που γίνεται σήμερα σε σχέση με το παρελθόν, αλλά υπάρχει και μια αυξητική τάση σε κάποιες κακοήθειες. Το καλό είναι ότι στους συχνούς καρκίνους υπάρχει μια μείωση της θνητότητας, δηλαδή της πιθανότητας να πεθάνει κανείς από καρκίνο, κι αυτό οφείλεται εν μέρη στην πρώιμη ανίχνευση, αλλά επίσης και στην καλύτερη θεραπεία που εφαρμόζεται».
Ο κ. Μαυρουδής επίσης αναφέρθηκε στις θεραπευτικές επιλογές που έχουν οι ογκολογικοι ασθενεις ου Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ηρακλείου, οι οποίοι έχουν πρόσβαση σε εγκεκριμένες θεραπείες, αλλά και σε καινοτόμα φάρμακα μέσω διεθνών κλινικών μελετών.
«Στο δικό μας τμήμα υπάρχει πρόσβαση των ασθενών και σε διεθνείς κλινικές μελέτες, που εάν πληρούν τα κριτήρια και επιθυμούν οι ίδιοι να ενταχθούν, θα έχουν πρόσβαση και σε ακόμα πιο καινούργια φάρμακα τα οποία είναι πολλά υποσχόμενα κα θα μπορέσουν έτσι να έχουν μια έγκαιρη πρόσβαση σε φάρμακα που μπορούν να βελτιώσουν επιπλέον τη πιθανότητα να επιβιώσουν στη νόσο. Οπότε όχι μόνο έχουμε διαθέσιμα τα εγκεκριμένα φάρμακα, αλλά έχουμε πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες που δοκιμάζονται αυτήν τη στιγμή».
Συνέδριο Κλινικής και Μεταφραστικής Ογκολογίας από το ΠαΓΝΗ
Τα παραπάνω θα συζητηθούν στο συνέδριο Κλινικής και Μεταφραστικής Ογκολογίας που διοργανώνει η Παθολογική Ογκολογική Κλινική του ΠαΓΝΗ και πραγματοποιείται από σήμερα, Πέμπτη, έως την Κυριακή 16 Νοεμβρίου.
Στη διάρκεια του συνεδρίου θα παρουσιαστούν όλες οι σημαντικές θεραπευτικές εξελίξεις, καθώς επίσης θα γίνει διάλογος ανάμεσα στους συμμετέχοντες για το πώς μπορούν άμεσα να αξιοποιηθούν αυτά τα νέα δεδομένα στην κλινική πρακτική προς όφελος των ογκολογικών ασθενών.
«Τα τελευταία χρόνια η ογκολογία εξελίσσεται πάρα πολύ γρήγορα. Παράγεται νέα γνώση κάθε χρόνο που αφορά όχι μόνο στο κομμάτι της θεραπείας του καρκίνου, αλλά και το κομμάτι της διάγνωσης, της αποκατάστασης, της υποστήριξης των ασθενών και επίσης νέα δεδομένα για την αιτιολογία του καρκίνου, κυρίως όσον αφορά και στον τρόπο ζωής», επεσήμανε ο κ. Μαυρουδής για το συνέδριο, ενώ πρόσθεσε: «Όλα αυτά τα καινούργια δεδομένα κάθε χρόνο μας δίνεται η ευκαιρία να τα συζητήσουμε στο συνέδριό μας. Είναι εξαιρετικά σημαντικό που μπορεί με το τέλος της χρονιάς που πλησιάζει να ανακεφαλαιώσουμε τις εξελίξεις και να τις ενσωματώσει στην πρακτική κλινική».
Θέματα του συνεδρίου
• Αναζητώντας νέους βιοδείκτες για τον καρκίνο.
• Σταδιοποίηση και θεραπεία του καρκίνου ρινοφάρυγγα: το μεταβαλλόμενο τοπίο.
• Μελάνωμα: από τη θεωρία στην πράξη.
• Εξελίξεις και προκλήσεις στην Ογκολογία του γαστρεντερικού συστήματος.
• Η άσκηση στους ογκολογικούς ασθενείς: από την θεωρία στην πράξη.
• Η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην Ογκολογία.
• Καρκίνος προστάτη – ουροθηλιακός καρκίνος: από την θεωρία στην πράξη.
• Η αποκλιμάκωση της θεραπείας στον τοπικά εκτεταμένο καρκίνο μαστού.
• Εξελίξεις στην θεραπεία του καρκίνου μαστού.
• Βελτιώνοντας την θεραπεία του γυναικολογικού καρκίνου.
• Ο ρόλος της τεχνητής ευφυΐας στην ιατρική ακριβείας.
• Προκλήσεις και διλήμματα στην αντιμετώπιση του πρώιμου καρκίνου του πνεύμονα.
• Πώς η στοχευμένη ραδιοϊσοτοπική θεραπεία μπορεί να μεταμορφώσει τη θεραπεία του καρκίνου.
• Καινοτομία στην Ογκολογία: νεότερα δεδομένα και μελλοντικές προοπτικές.
• Νέες στρατηγικές στην πρόβλεψη κινδύνου και τη θεραπεία του καρκίνου.
• Νέες θεραπείες, νέες τοξικότητες, νέες προκλήσεις.
• Διαχείριση απώλειας και επαγγελματίες υγείας στο χώρο της ογκολογίας.
• Εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης στην ογκολογία. Η συμβολή της στην αναζήτηση και κατανόηση της επιστημονικής πληροφορίας για ασθενείς και επαγγελματίες υγείας.
Η Οργανωτική Επιτροπή δίνει και τη δυνατότητα της διαδικτυαικής παρακολούθησης. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή στο: https://oncopog.com/skmo25/
