Συγκλονιστική ήταν η περιγραφή στον Περιφερειακό Τηλεοπτικό Σταθμό CRETA και στην εκπομπή Live με την Αντιγόνη, της υπεύθυνης της Εθελοντικής Ομάδας Savelife Lifeguard Hellas Μάνια Μπίκοφ, η οποία γεννήθηκε στην Κρήτη και αυτή τη στιγμή βρίσκεται στα σύνορα Πολωνίας – Ουκρανίας, όπου η ομάδας της συνεργάζεται με τις αντίστοιχες οργανώσεις των Ουκρανών, προκειμένου να φτάσει η βοήθεια στους ανθρώπους που τη χρειάζονται.
Η κα. Μπίκοφ, της οποίας ο σύζυγος είναι επίσης από την Κρήτη, διευκρίνισε πως πρόκειται για μια εθελοντική ομάδα και όχι ΜΚΟ, δεν έχουν κρατικούς χώρους, ούτε οικονομική ενίσχυση από το κράτος. «Ερχόμαστε με δικά μας έξοδα και τη στήριξη εταιριών που καλύπτουν τη μετακίνηση μας, την επικοινωνία μας αλλά και βασικές ανάγκες και από δωρεές που σιτίζουν την ομάδα και το έργο μας. Έχουμε αφήσει την εργασία, την οικογένεια μας και ερχόμαστε όσες μέρες μπορεί ο καθένας, από την ομάδα. Για εμένα είναι η 18η μέρα εδώ και κάνουμε ότι μπορούμε, ακριβώς επειδή είμαστε ομάδα που έχουμε μεγάλη εμπειρία και στο προσφυγικό και στις διαδικασίες και σε μαζικές καταστροφές που πολύς κόσμος χρειάζεται την ανάγκη τροφοδοσίας, ιματισμού κλπ. Από την πρώτη στιγμή εμείς, επειδή είμαστε ανεξάρτητη, έχουμε συνεργασία με πολλές ομάδες αντίστοιχες με εμάς και αποτελούνται από Ουκρανούς που δεν μπορούν να φύγουν από τη χώρα, μένουν στα σύνορα και φοβούνται σε αποκλεισμένες πόλεις που στερούνται βασικών αγαθών, οπότε καθημερινά εμείς είμαστε το αρχικό κομμάτι μιας σπουδαίας αλυσίδας. Παίρνουμε πραγματικά, με εξουσιοδότηση από την ουκρανική πρεσβεία της Ελλάδος, μέσα από τις μεγάλες αποθήκες που συρρέουν οι δωρεές, κάνουμε διαλογή, έχουμε βοηθήσει εκεί να γίνει πιο εύκολο, γιατί καμία χώρα, καμία πόλη δεν είναι προετοιμασμένη να χειριστεί κάτι τέτοιο όταν συμβεί».
Η κα. Μπίκοφ ανέφερε για να περάσει τα σύνορα, είναι μια διαδικασία πολύωρη και με πολύ γραφειοκρατία. «2,5-3 ώρες στους συνοριακούς σταθμούς με ελέγχους απίστευτους και εμείς δεν μπορούμε να κατανοήσουμε γιατί τόσο μεγάλη καθυστέρηση εκεί. Στη συνέχεια τροφοδοτούμε πόλεις εσωτερικά της Ουκρανίας, δύο βασικά νοσοκομεία στο Κίεβο που έχουμε επικοινωνία με τους επικεφαλής γιατρούς, μας ζητούσαν συγκεκριμένες λίστες, γι’ αυτό είμαστε στη Βαρσοβία, παραλάβαμε ειδικό υλικό, ράμματα, σίδερα και επιστρέψουμε 450 χλμ. πίσω στο συνοριακό σταθμό που αν όλα πάνε καλά θα πάμε Ουκρανία να τα παραδώσουμε απόψε, αλλιώς αύριο το πρωί».
Όπως ανέφερε, τα 450 χλμ. είναι από τη Βαρσοβία για να φτάσουν στον συνοριακό σταθμό, όπου η εθελοντική ομάδα κινείται σε μια ακτίνα 100 χλμ. ενώ τόσο για την ομάδα όσο και για τον κάθε διασώστη μεμονωμένα, ο βασικός κανόνας είναι ότι προηγείται η ασφάλεια. «Δεν θα κάνουμε κάτι ριψοκίνδυνο για να παριστάνουμε τους ήρωες ή να βγάλουμε μια φωτογραφία. Κινούμαστε με ασφάλεια, δηλώνουμε τη διαδρομή μας στους ελέγχους που γίνονται, οι δρόμοι στην περιοχή από τη μεριά της Πολωνίας είναι σε πολύ κακή κατάσταση, δεν έχουν βομβαρδιστεί αλλά η διαδρομή είναι τραγικοί, με τεράστιες λακκούβες και θέλει προσοχή, συν το ότι υπάρχουν έλεγχοι με πολιτοφύλακες και σύντομα σε πολύ συχνές αποστάσεις που έχουν το δικαίωμα να ανοίξουν το αμάξι και να ελέγχουν κάθε κούτα, τα χαρτιά μας κλπ. Εμείς φτάνουμε μέχρι το Λβιβ, όπου μπαίνουν οι παλέτες, τα προϊόντα και όλες οι ανάγκες που πρέπει να προχωρήσουν προς Χάρκοβο και άλλες πόλεις, για ένα ταξίδι 24 ωρών. Συνοδεύονται βέβαια από Ουκρανούς ντόπιους που παίρνουν το ρίσκο, αλλά έχουν αποφασίσει ότι αφού δεν πολεμούν γιατί δεν μάχονται όλοι, είναι σε αναμονή να βοηθήσουν τους συμπατριώτες τους. Οι Ουκρανοί λένε ότι το γεγονός αυτό έχει ενώσει όσο ποτέ τους πολίτες. Ωστόσο, θέλω να επισημάνω, επειδή η αδερφή μου με πήρε από τα Χανιά και μου λέει τι γίνεται εκεί, κινδυνεύετε βομβαρδίζουν το Λίλβ. Εμείς αυτές οι ρουκέτες που ειπώθηκε ότι έπεσαν περιμετρικά του αεροδρομίου, εμείς μετά από δύο ώρες περάσαμε από έξω, η κίνηση ήταν ελεύθερη, υπήρχε ένα γήπεδο που έπαιζαν μπάλα τα παιδιά, ανοιχτές καφετέριες. Δεν είδαμε ένα σπασμένο τζάμι ή κάτι που να δηλώνει ότι δύο ώρες εκεί πριν, έγινε μια επίθεση, ο δρόμος που μπήκαμε από την Εθνική μας έφερε στο σημείο αυτό που βιώνουμε ότι υπάρχει η αγωνία. Οι άνθρωποι έξω είναι φοβισμένοι δεν μιλούν, ακόμη και αυτούς που συνεργαζόμαστε αν τους ρωτήσουμε κάτι παραπάνω, δεν μιλούν γιατί φοβούνται μήπως κληθούν να απολογηθούν και υπάρχει μια σύμπνοια».
Σύμφωνα με την κα. Μπίκοφ, η ομάδα θα παραμείνει όσο περισσότερο μπορεί και τα άτομα της ομάδας εναλλάσσονται και παραμένει ένας επικεφαλής έμπειρος. «Είτε εγώ είτε ο σύζυγος μου ο Σπύρος Μητριτσάκης, γιατί οι γνωριμίες και οι επικοινωνίες που γίνονται με τους επικεφαλής άλλων ομάδων, με το δήμο ή με φορείς, πρέπει να είναι ένας έμπειρος, για να γλυτώνουμε τη γραφειοκρατία. Θα παραμείνει όσο καιρό χρειαστεί, οι άνθρωποι και τα σύνορα που δραστηριοποιούμαστε, τα δύο συνοριακά περάσματα απέχουν 26 χλμ. το ένα από το άλλο, και τα δύο σε πολωνικό έδαφος, έχουν περάσει πάνω από 1.200.000 άτομα. Κάθε βοήθεια είναι καλοδεχούμενη και από τις ομάδες που φτιάχνουν τσάι, από τους γιατρούς, από όσους μαζεύουν ρούχα. Το πολωνικό κράτος έχει εκκενώσει δύο μεγάλα εμπορικά κέντρα όπου άμεσα με συνεχόμενα πούλμαν, οι άνθρωποι περνούν από τα σύνορα, μπαίνουν στο πούλμαν, πηγαίνουν στο κέντρο καταγραφής και προσωρινής φιλοξενίας, τους προσφέρουν τροφή, ρούχα, ράντζα το ένα δίπλα στο άλλο, δεν είναι δωμάτια, μπορεί να κοιμούνται 1.000 άτομα στον ίδιο χώρο, υπάρχει μια καλή διαχείριση του κόσμου αλλά μιλάμε για τεράστια νούμερα».
Πρόσθεσε δε, πως οι Ουκρανοί δεν επιθυμούν να αφήσουν τη χώρα τους, φεύγουν οι γυναίκες με τα παιδιά για να εξασφαλίσουν ότι θα επιβιώσουν. «Είμαστε και εμείς εν δυνάμει στη θέση τους, ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να γίνει με αυτά τα πολιτικά παιχνίδια».
Η κα. Μπίκοφ, ανέφερε ότι τα παιδιά έχουν ένα παγωμένο βλέμμα. «Η Ουκρανία είναι ένας λαός, βαθιά θρησκευόμενος και ευγενής, θα το πουν όλοι οι εθελοντές. Τα παιδιά σαν να μην καταλαβαίνουν τι είναι αυτό που συμβαίνει, σαν να θεωρούν ότι είναι ένα παιχνίδι, είναι περαστικό. Βλέπεις στα μάτια μαμάδων και γιαγιάδων, τη θλίψη, την αγωνία. Στα παιδιά βλέπεις ένα κενό, όλοι φεύγουν με μια βαλίτσα ένα σακίδιο, ειδικά αυτοί που έρχονται με πούλμαν, τρένα δεν μπορούν να έχουν πολλά μαζί τους. Μου κάνει εντύπωση, όπως και στη Λέσβο, πόσο πολύ τα παιδιά αν τους δώσεις ένα παιχνίδι ένα μικρό κουκλάκι, πόσο φωτίζονται τα μάτια τους και χαμογελούν, πάνε σε χώρες που δεν γνωρίζουν ούτε τη γλώσσα και πρέπει να προσαρμοστούν άμεσα. Τα προβλήματα που θα προκαλέσει ο πόλεμος, θα φανούν στην πορεία».
Κλείνοντας, την τοποθέτηση της, η κα. Μπίκοφ σημείωσε πως η ουκρανική κυβέρνηση δεν διευκολύνει τους ανθρώπους να φύγουν από τη χώρα. «Μιλάμε για ουρές που στήνονται 12-14 ώρες πεζοί. Αν θες να πας τουαλέτα πχ. και δεν έχεις κάποιον, θα χάσεις τη σειρά σου. Οι εθελοντές είναι αυτοί που τους προμηθεύουν κουβέρτες ένα ζεστό ρόφημα για αντέξουν. Οι έλεγχοι είναι απίστευτοι εμείς χθες συναντήσαμε στα διόδια στο διπλανό διάδρομο, όπου άνοιγαν τα αυτοκίνητα των Ουκρανών και τους έβαζαν να βγάλουν κάθε τσάντα και βαλίτσα και να τις ψάχνουν με γάντια».
Στα σύνορα Πολωνίας-Ουκρανίας και το «Χαμόγελο του Παιδιού»
Ο πρόεδρος του «Χαμόγελου του Παιδιού» Κώστας Γιαννόπουλος ανέφερε πως έφτασαν από προχθές τα λεωφορεία, τα ασθενοφόρα ενώ η αποστολή, η ανθρωπιστική βοήθεια που γίνεται με το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας, φτάνουν σήμερα για να παραδοθούν με ασφάλεια στους ανθρώπους που ετοιμάζονται με τις ουκρανικές αρχές. «Διαπιστώνουμε διάφορα πράγματα που για ακόμη μια φορά, οι άνθρωποι δοκιμάζονται, υπάρχουν εθελοντές που δίνουν μάχες πραγματικές και υπάρχει απαξίωση της ανθρώπινες αξιοπρέπειας, το τι γίνεται με τις ΜΚΟ-διαδικασίες, με ρούχα πεταμένα, οικογένειες που φεύγουν από την Ουκρανία, είναι αξιοπρεπέστατες και δεν θέλουν τη φιλανθρωπία μας. Όσοι είναι εκεί το καταλαβαίνουν πολύ καλά. Καταλαβαίνουν για τι μιλάω, δεν θα πρέπει για ακόμη μια φορά να αφεθούν αυτοί οι άνθρωποι στην τύχη τους. Υπάρχει συνέχεια του προβλήματος που θα αντιμετωπίσουν και ο πόλεμος αν σταματήσει αύριο. Δεύτερον, πρέπει να σταματήσει η ασυδοσία με τα χρήματα που συγκεντρώνονται, γι’αυτό ότι κάνουμε το κάνουμε μέσω δομών και συστημάτων που εξασφαλίζουμε ότι τα πράγματα πάνε στη θέση τους».
Ο κ. Γιαννόπουλος επεσήμανε πως το «Χαμόγελο του Παιδιού» ξεκαθαρίζει στον κόσμο, πως για το ουκρανικό ζήτημα δεν μαζεύει χρήματα. «Πρέπει να είμαστε κοντά τους, όλη αυτή η αγωνία είναι για να μη γίνουν τα ίδια που έγιναν με το προσφυγικό στην Ελλάδα και με την Γιουγκοσλαβία. Άρχισαν να εξαφανίζονται παιδιά, με την ευρωπαϊκή Ομοσπονδία που το Χαμόγελο του Παιδιού είναι στο Δ.Σ. με τα όμορα κράτη και άλλα κράτη της περιοχής προσπαθούμε να προφυλάξουμε και να κάνουμε ένα σύστημα ενημέρωσης με το 116000, να αποφύγουμε την εκμετάλλευση την παραμονή των παιδιών και των γυναικών. Πρέπει να δούμε πως όλοι μας πλέον, μπορούμε να τους προστατεύσουμε από διάφορους περίεργους, που τους φιλοξενούν υποτίθεται γιατί τους αγαπούν».
Κλείνοντας, ο κ. Γιαννόπουλος πρόσθεσε πως η περίπτωση της διακίνησης ανθρώπινων ζωών είναι το πιο δύσκολο κομμάτι. «Σε φιλοξενώ για παράδειγμα εσένα, την Ουκρανή μητέρα που έχει φύγει από τη φρίκη αλλά θα μου δώσεις κάποιες υπηρεσίες. Η πιο δύσκολη είναι η διακίνηση στην Ουκρανία, υπάρχουν πολλά παιδιά που δεν έχουν γονείς, αυτά τα παιδιά δεν αφήνονται αν φύγουν από την Ουκρανία, παραμένουν εκεί. Έχουμε μια συνάντηση με συνεργάτες και με την πολωνική κυβέρνηση και με δήμους, προκειμένου να ανοίξουμε μια γραμμή και να γυρίσουμε πίσω με οικογένειες. Θέλω να μην παρουσιάζουμε εικόνες, να εκμεταλλευτούμε ότι είμαστε εδώ. Δεν θα πουλήσουμε πόνο ανθρώπων, εμείς αποφασίσαμε να μην διακινδυνεύσουμε τον κόσμο, δεν μπήκαμε μέσα. Τα πράγματα ίσως είναι πιο απλά, αλλά υπάρχουν διάφορες ομάδες περίεργες. Είμαστε εδώ παρόντες».