Σημαντικές αλλαγές στον χάρτη της απασχόλησης, τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τις επιχειρήσεις, φέρνει το νέο εργασιακό νομοσχέδιο που κατέθεσε στη Βουλή το υπουργείο Εργασίας.
Πρόκειται για ένα φέρνει «ευελιξία» στην αγορά εργασίας, απλοποιεί διαδικασίες και περιορίζει σημαντικά την γραφειοκρατία με κατάργηση εντύπων και πιο εύκολες προσλήψεις.
Παρότι δεν έχουν λείψει οι αντιδράσεις από την αντιπολίτευση, το υπουργείο Εργασίας υπερασπίζεται σθεναρά το σχέδιο νόμου με την υπουργό Νίκη Κεραμέως να επιμένει πως δεν σχεδιάζει να το αποσύρει.
Η δυνατότητα των εργαζομένων γονέων να εργάζονται τέσσερις ημέρες την εβδομάδα όλο τον χρόνο και η επέκταση του επιδόματος κυοφορίας και λοχίας σε περισσότερες γυναίκες είναι μερικές από τις ρυθμίσεις που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο και οι οποίες έχουν λάβει θετικά σχόλια, όπως και το γεγονός πως για πρώτη φορά το γονικό επίδομα να γίνεται αφορολόγητο και ανεκχώρητο.
Από την άλλη η ρύθμιση που επιτρέπει την 13ωρη απασχόληση στον ίδιο εργοδότη είναι το βασικό σημείο αναφοράς για τους αντιδρούντες.
Τα 10 sos του νομοσχεδίου
1. 13ωρη απασχόληση
Το νέο πλαίσιο προβλέπει τη δυνατότητα να απασχοληθεί ο εργαζόμενος έως και 13 ώρες την ημέρα στον ίδιο εργοδότη, εφόσον συναινεί, ως προσωρινή ανάγκη, αυξάνοντας τις 3 ώρες υπερωρίας σε 4 ώρες.
Σημειώνεται πως σήμερα ο νόμος επιτρέπει την 13ωρη απασχόληση, μοιρασμένη σε δύο εργοδότες.
Παραμένει το όριο των 48 ωρών την εβδομάδα, η ετήσια υπερωριακή «οροφή» των 150 ωρών, και η προσαύξηση 40% για τις υπερωριακές ώρες.
Πιο αναλυτικά, η αυξημένη ημερήσια απασχόληση των 13 ωρών σε έναν εργοδότη θα περιλαμβάνει το 8ωρο συν 5 ώρες από υπερεργασία και υπερωρίες με προσαύξηση 20% για την πρώτη ώρα υπερεργασίας και 40% για τις υπερωρίες.
Η αυξημένη απασχόληση θα «επιστρέφεται» με ανάλογη μείωση του ωραρίου για τις υπόλοιπες μέρες έτσι ώστε στο σύνολο της εβδομάδας το ωράριο να μην ξεπερνά τις 48 ώρες (40+8 ώρες από υπερεργασία και υπερωρίες).
Η 13ωρη απασχόληση δεν θα εφαρμόζεται σε καθημερινή βάση τον χρόνο, ένας εργαζόμενος θα μπορεί να εργαστεί 13 ώρες ημερησίως έως συνολικά 37,5 ημέρες τον χρόνο.
Βασικές προϋποθέσεις είναι:
- Η συναίνεση του εργαζομένου.
- Σε περίπτωση που ο εργαζόμενος αρνηθεί να εργαστεί υπερωριακά, προστατεύεται ρητά από την απόλυση.
- Καταβολή προσαυξημένης αμοιβής.
- Τήρηση της υποχρεωτικής 11ωρης ανάπαυσης μεταξύ δύο βαρδιών και του μέγιστου ορίου εβδομαδιαίων ωρών εργασίας (48, μαζί με τις υπερωρίες).
Από τη ρύθμιση εξαιρούνται τα σούπερ μάρκετ και οι βιομηχανίες. Και αυτό γιατί σε αυτές τις περιπτώσεις, 13 ώρες εργασίας και 30 λεπτά διαλείμματος οδηγούν σε υπέρβαση της πρόβλεψης για υποχρεωτική 11ωρη ανάπαυση εντός 24 συνεχόμενων ωρών.
2. Τετραήμερη απασχόληση
Με το νέο νομοσχέδιο η δυνατότητα 4ήμερης εργασίας (10 ώρες την ημέρα), σε συνεννόηση με τον εργοδότη, ισχύει για ολόκληρο το έτος.
Έτσι, ένας εργαζόμενος γονέας με ανήλικο τέκνο θα έχει τη δυνατότητα να απασχολείται για 4 μέρες – Δευτέρα με Πέμπτη – με 10ωρο ημερησίως, και την 5η μέρα – Παρασκευή – να παίρνει ρεπό για να είναι με το παιδί του, χωρίς να έχει μείωση αποδοχών.
3. Εκ περιτροπής εργασία
Θα επιτρέπεται υπερωρία με 40% προσαύξηση στο καταβαλλόμενο ωρομίσθιο και για τέτοιες περιπτώσεις.
4. Ελάφρυνση για τους εργαζόμενους συνταξιούχους
Προβλέπεται πως για εργαζόμενους συνταξιούχους, όταν προκύπτει προσαύξηση στη σύνταξη από την εργασία τους, η επιπλέον παροχή δεν θα οδηγεί σε αύξηση του συντελεστή της εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων.
5. Ετήσια άδεια με «δόσεις»
Μέχρι σήμερα, βάσει νόμου, η άδεια έπρεπε να λαμβάνεται από τον εργαζόμενο αδιαίρετη σε μια περίοδο, ενώ με αίτημα του εργαζομένου ήταν δυνατή η κατάτμηση του χρόνου αδείας, ωστόσο έπρεπε οι δύο εβδομάδες να λαμβάνονται συνεχόμενα.
Με το νέο νομοσχέδιο δίνεται η δυνατότητα στον εργαζόμενο να αιτηθεί επιμερισμό της άδειάς του σε περισσότερα χρονικά διαστήματα, εφόσον το επιθυμεί.
Για παράδειγμα, θα μπορεί να λάβει την ετήσια άδειά του τμηματικά σε τέσσερις διαφορετικές περιόδους εντός του ίδιου έτους, αν επιθυμεί κάτι τέτοιο και υπό την προϋπόθεση ότι θα το δεχθεί ο εργοδότης του.
6. Άδεια μητρότητας και στην ανάδοχη μητέρα
Επεκτείνεται και στην ανάδοχη μητέρα η άδεια μητρότητας. Εφεξής, μία μητέρα θα λαμβάνει επίδομα κυοφορίας και λοχείας έχοντας συμπληρώσει 200 ένσημα, ανεξάρτητα από τον αριθμό των ταμείων που έχει ασφαλιστεί και των εργοδοτών από τους οποίους έχει απασχοληθεί.
7. Fast track προσλήψεις
Προβλέπεται η δυνατότητα «ταχείας πρόσληψης» με συμβάσεις εργασίας δύο ημερών, που θα μπορούν να γνωστοποιούνται μέσω ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής στο σύστημα «Εργάνη ΙΙ».
Αυτό είναι μια πρόβλεψη που εξυπηρετεί κυρίως εργοδότες στην εστίαση, τα καταλύματα και τις ξενοδοχειακές μονάδες, καθώς τους επιτρέπει να καλύψουν αυξημένες ανάγκες εξυπηρέτησης πελατών, σε περιόδους όπως οι αργίες και τα Σαββατοκύριακα.
- Πώς θα λειτουργεί:
Πριν από την έναρξη της απασχόλησης, ο εργοδότης δηλώνει μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, τους ουσιώδεις όρους εργασίας που προβλέπονται.
Εφόσον πρόκειται για εργαζόμενο αλλοδαπό ή ανήλικο, μέσω της ίδιας εφαρμογής υποβάλλονται και τα αναγκαία έγγραφα που αποδεικνύουν τη νόμιμη πρόσβαση στην αγορά εργασίας.
Ο εργαζόμενος λαμβάνει ειδοποίηση για την πρόταση προς σύναψη της σύμβασης μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής «MyErgani», και πρέπει να την αποδεχθεί, μέσω της ίδιας ηλεκτρονικής εφαρμογής, πριν από την έναρξη της απασχόλησης.
Σε περίπτωση τροποποιήσεων των δηλωθέντων στοιχείων ο εργοδότης αποστέλλει εκ νέου ηλεκτρονική ειδοποίηση, ως προς τα μεταβληθέντα στοιχεία, και ο εργαζόμενος πρέπει να αποδεχθεί την τροποποίηση, το αργότερο έως την έναρξη του αρχικά δηλωμένου ωραρίου ή έως την έναρξη τυχόν μεταβληθέντος ωραρίου, όποιο από τα δύο είναι νωρίτερα.
8. Ψηφιακή κάρτα
Διευθετούνται πρακτικά ζητήματα εφαρμογής της Ψηφιακής Κάρτας. Θα παρέχεται η δυνατότητα ευέλικτης προσέλευσης έως 120 λεπτά, κατόπιν συμφωνίας, κατοχυρώνεται χρόνος προετοιμασίας (30 λεπτά στη βιομηχανία, 10 λεπτά σε άλλους κλάδους) και επιτρέπονται τρεις «μονές» σημάνσεις το μήνα, χωρίς κύρωση.
Παράλληλα όταν θα διαπιστώνεται πως, μετά την χρήση Ψηφιακής Κάρτας, προέκυψε μείωση αποδοχών, αυτή θα θεωρείται μονομερής βλαπτική μεταβολή σε βάρος του εργαζόμενου και δεν θα ισχύει.
Καταργείται η υποχρέωση που έχει ως τώρα ο εργοδότης να διατηρεί σε έντυπη μορφή, έγγραφα που υπάρχουν ηλεκτρονικά και να επισυνάπτει περιττά αρχεία στο ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ.
9. Υγεία και ασφάλεια
Μειώνεται από 50 σε 20 το όριο των εργαζομένων κάτω από το οποίο ο εργοδότης θα μπορεί να ασκεί καθήκοντα τεχνικού ασφαλείας ο ίδιος.
Οι υποδείξεις του γιατρού εργασίας και του τεχνικού ασφαλείας θα πρέπει να καταγράφονται αποκλειστικά εγγράφως και το βιβλίο υποδείξεων θα διατηρείται σε ηλεκτρονική μορφή. Καθίσταται υποχρεωτική η παρουσία συντονιστών υγείας και ασφάλειας σε τεχνικά έργα, ανάλογα με το μέγεθός τους, για την πρόληψη εργατικών ατυχημάτων.
Θα επικαιροποιηθεί η κατάταξη των επιχειρήσεων σε κατηγορίες επικινδυνότητας, όπως και οι ειδικότητες των τεχνικών ασφαλείας. Θα αναβαθμιστεί η καταγραφή επαγγελματικών ασθενειών με θέσπιση σχετικών κριτηρίων αναγνώρισης. Θα δημιουργηθεί το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα «Ηριδανός» για τεκμηρίωση και παρακολούθηση θεμάτων υγείας και ασφάλειας στους χώρους δουλειάς. Στο πλαίσιο αυτό, θα ενσωματωθούν τρεις διεθνείς πράξεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ).
Πρόκειται για τη Σύμβαση 155, για την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία και το εργασιακό περιβάλλον, τη Σύμβαση 191 που καθιερώνει ότι η υγεία και η ασφάλεια στην εργασία αποτελούν θεμελιώδες δικαίωμα και το πρωτόκολλο του 2014 στη Σύμβαση 29 για την ενίσχυση της προστασίας από αναγκαστική ή υποχρεωτική εργασία.
10. Εισφορά Αλληλεγγύης για εργαζόμενους συνταξιούχους
Στο νομοσχέδιο εντάσσεται ασφαλιστική ρύθμιση που «παγώνει» την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) για εκείνους που συνεχίζουν να εργάζονται και δικαιούνται προσαύξηση στη σύνταξή τους.
Η παρέμβαση στοχεύει στην αποτροπή στρεβλώσεων, όπως το να μειώνεται τελικά το καθαρό ποσό της σύνταξης λόγω αλλαγής κλιμακίου στην ΕΑΣ.
Το μέτρο αφορά δυνητικά πάνω από 230.000 συνταξιούχους που έχουν δηλώσει εργασία μέσω της ειδικής πλατφόρμας.
Πρακτικά, όμως, καλύπτει λιγότερους, αφού περίπου 100.000 είναι αγρότες (που εξαιρούνται), ενώ ακόμη λιγότεροι ξεπερνούν το όριο των 1.400 ευρώ, ώστε να υπόκεινται σε κράτηση.
Η ΕΑΣ επιβάλλεται σήμερα κλιμακωτά από 3% έως 14%, ανάλογα με το ύψος των κύριων συντάξεων. Το «πάγωμα» θα διατηρεί τον ασφαλισμένο στο ίδιο κλιμάκιο ακόμη και μετά την προσαύξηση.
