Έπειτα από διπλωματικές παρεμβάσεις και πιέσεις από τη διεθνή βουδιστική κοινότητα, ο οίκος δημοπρασιών Sotheby’s επέστρεψε στην Ινδία τα ιερά κοσμήματα που συνδέονται με τα λείψανα του Βούδα. Τα κειμήλια είχαν ανακαλυφθεί το 1898 και βρίσκονταν σε ιδιωτική βρετανική συλλογή για πάνω από έναν αιώνα.
Ο διεθνούς φήμης οίκος δημοπρασιών Sotheby’s προχώρησε στην επιστροφή μιας εξαιρετικής συλλογής ιερών κοσμημάτων στην Ινδία, μετά από αυξανόμενη πίεση από την ινδική κυβέρνηση και ηγέτες της παγκόσμιας βουδιστικής κοινότητας. Τα λεγόμενα Κοσμήματα του Πιπραουά (Piprahwa Gems), τα οποία περιλαμβάνουν σχεδόν 1.800 μαργαριτάρια, ρουμπίνια, ζαφείρια και φύλλα χρυσού, θεωρούνται από τους αρχαιολόγους μία από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις των νεότερων χρόνων.
Αρχικά, η συλλογή επρόκειτο να τεθεί προς πώληση στο Χονγκ Κονγκ τον Μάιο, όμως η δημοπρασία ακυρώθηκε μετά από έντονες αντιδράσεις και διπλωματικές ενέργειες του Νέου Δελχί. Η εταιρεία Godrej Industries Group, με έδρα τη Βομβάη, απέκτησε τελικά τα κοσμήματα, και θα τα θέσει σε μόνιμη δημόσια έκθεση στην Ινδία.
Ο πρωθυπουργός της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι, ανακοίνωσε με υπερηφάνεια την επιστροφή των κειμηλίων, χαρακτηρίζοντάς την «στιγμή υπερηφάνειας και χαράς» και μια «νίκη για την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας». Σύμφωνα με τον ίδιο, τα ιερά αντικείμενα επιστρέφουν στην πατρίδα τους μετά από 127 χρόνια.
Η ιστορία των κοσμημάτων ξεκινά το 1898, όταν ο Άγγλος διαχειριστής κτήματος Γουίλιαμ Κλάξτον Πέπε ανακάλυψε τον αρχαίο στούπα στην περιοχή Πιπραουά της βόρειας Ινδίας, κοντά στον τόπο γέννησης του Βούδα. Εκεί βρέθηκαν τα κοσμήματα μαζί με οστά που φέρονται να ανήκουν στον ίδιο τον Βούδα, όπως αναφερόταν σε επιγραφή πάνω σε τεφροδόχο.
Οι περισσότερες από τις αρχικές ανακαλύψεις δόθηκαν στη βρετανική αποικιακή διοίκηση. Τα οστά στάλθηκαν στον βασιλιά της Σιάμ (Ράμα Ε’), ενώ άλλα ευρήματα φυλάσσονται σήμερα στο Ινδικό Μουσείο στην Καλκούτα. Ωστόσο, μια συλλογή περίπου 300 πολύτιμων λίθων παρέμεινε σε βρετανική ιδιωτική κατοχή από την οικογένεια Πέπε και παρουσιάστηκε πρόσφατα στο κοινό σε εκθέσεις του Sotheby’s στο Χονγκ Κονγκ και στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης.
Η απόπειρα πώλησης των ιερών αυτών αντικειμένων προκάλεσε ηθικό και πολιτιστικό σάλο, με πολλούς να αναρωτιούνται αν ιερά κειμήλια που σχετίζονται με ανθρώπινα λείψανα μπορούν να αντιμετωπίζονται ως εμπορεύσιμα έργα τέχνης. Ο ιστορικός τέχνης Νάμαν Αχούτζα, από το Δελχί, δήλωσε χαρακτηριστικά:
«Είναι τα λείψανα του Βούδα ένα εμπόρευμα που μπορεί να πουληθεί στην αγορά όπως ένα έργο τέχνης;»
Η οικογένεια Πέπε υπερασπίστηκε την πρόθεσή της να προχωρήσει σε πώληση, υποστηρίζοντας ότι ήταν ο πιο διαφανής τρόπος για να μεταβιβαστούν σε βουδιστές. Ωστόσο, μετά από εβδομάδες συζητήσεων και έντονων διαβουλεύσεων, η Sotheby’s επιβεβαίωσε την επιστροφή των κειμηλίων, εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη της προς την οικογένεια Πέπε και την ινδική κυβέρνηση για τη συνεργασία που οδήγησε σε αυτό το «ιστορικό αποτέλεσμα».
Τα κοσμήματα πλέον ανήκουν και πάλι στην Ινδία και, όπως δήλωσε ο Πιρόζσα Γκοντρέζ, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Godrej Industries Group:
«Τα κοσμήματα του Πιπραουά δεν είναι απλά αντικείμενα – είναι αιώνια σύμβολα ειρήνης, συμπόνιας και κοινής ανθρώπινης κληρονομιάς.»
