Ποιο ήταν το οικονομικό κίνητρο που έδινε μέχρι σήμερα η πολιτεία σε ένα ζευγάρι με εισόδημα 30.000 ευρώ προκειμένου να αποκτήσει το πρώτο του παιδί: 123 ευρώ τον χρόνο. Ποιο θα είναι το οικονομικό κίνητρο από το 2026: 523 ευρώ. Τι έδινε η πολιτεία μέχρι σήμερα σε αυτό το ζευγάρι για να κάνει και δεύτερο τέκνο: επιπλέον 220 ευρώ πέραν των 123 ευρώ αλλά και ένα επίδομα τέκνων της τάξεως των 672 ευρώ. Τι θα δίνει από το 2026: επιπλέον 620 ευρώ πέραν των αρχικών 523 ευρώ, συν βεβαίως το επίδομα τέκνων που παραμένει αμετάβλητο στα 672 ευρώ.
Τα μηδαμινά οικονομικά κίνητρα που έδινε μέχρι τώρα η πολιτεία στα ζευγάρια με τα μεσαία και υψηλά εισοδήματα προκειμένου να αποκτήσουν παιδιά ήταν ο λόγος για τον οποίο η χώρα βρισκόταν εκτεθειμένη σε διεθνές επίπεδο μέσω των εκθέσεων των διεθνών οργανισμών. Η τελευταία έρευνα του ΟΟΣΑ για το διαθέσιμο εισόδημα στις χώρες-μέλη του Οργανισμού –αυτό δηλαδή που προκύπτει αν συνυπολογιστούν επιδόματα, κρατήσεις για ασφαλιστικές εισφορές και φόροι– κατέταξε την Ελλάδα στη διόλου τιμητική τέταρτη θέση από το τέλος.
Μετρήθηκαν οι κρατήσεις που γίνονται σε μια οικογένεια με έναν εργαζόμενο και δύο παιδιά και υπολογίστηκαν στο 37,3% για το 2024, με τον μέσο όρο του Οργανισμού να διαμορφώνεται στο 25,7%. Μετρήθηκε και η αποτελεσματικότητα των μέτρων προστασίας της οικογένειας –επιδόματα και εκπτώσεις φόρου– και βρέθηκε ότι στην Ελλάδα μειώνουν τον πραγματικό συντελεστή των κρατήσεων κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες συγκριτικά με τον αντίστοιχο του εργένη, όταν ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ είναι οι 9,2 ποσοστιαίες μονάδες.
Η Ελλάδα θα περιμένει με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την αντίστοιχη έρευνα του 2026 για να αποτυπωθεί ποια θα είναι η πρόοδος που θα έχει καταγραφεί εξαιτίας της φορολογικής μεταρρύθμισης. Η μείωση του ποσοστού των κρατήσεων θα πρέπει να θεωρείται από τώρα δεδομένη. Η βελτίωση της κατάταξης στη λίστα με τις υπόλοιπες χώρες, όχι και τόσο.
Η νέα φορολογική κλίμακα που ενεργοποιείται από τις αρχές του χρόνου επιφέρει δύο ουσιαστικές αλλαγές. Η πρώτη είναι ότι δίνει πολλαπλάσιο οικονομικό κίνητρο σε σχέση με το σημερινό καθεστώς για να αποκτηθεί ένα παιδί. Το αν είναι ισχυρό ή όχι αυτό το κίνητρο είναι άλλο ζήτημα, καθώς είναι προφανές ότι τα επιπλέον 500-600 ευρώ που προσφέρονται ανά τέκνο (το όφελος ανά παιδί φτάνει έως και τα 2.200 ευρώ μόνο γι’ αυτούς που θα πάνε από το τρίτο στο τέταρτο) δεν καλύπτουν σε καμία περίπτωση τα έξοδα ανατροφής ενός παιδιού. Η δεύτερη ουσιαστική αλλαγή είναι ότι διευρύνεται αισθητά ο κατάλογος των φορολογουμένων που θα έχουν λαμβάνειν.
Για παράδειγμα, οι έχοντες τα υψηλότερα εισοδήματα δεν λαμβάνουν μέχρι σήμερα καμία απολύτως ενίσχυση. Το εισόδημα των 60.000 ευρώ, για παράδειγμα (μιλάμε για έναν καθαρό μισθό κάτω των 3.450 ευρώ), αποκλείει από οποιαδήποτε έκπτωση φόρου και οποιοδήποτε επίδομα.
Με το νέο καθεστώς, ο ίδιος φορολογούμενος θα δει έστω μια διαφορά της τάξεως των 400 ευρώ για την απόκτηση του πρώτου παιδιού και επιπλέον 560 ευρώ για την απόκτηση του δεύτερου παιδιού.
Προς το παρόν δεν θα υπάρξει καμία αλλαγή στο επίδομα τέκνων. Τα εισοδηματικά κριτήρια θα παραμείνουν αμετάβλητα και αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξει συνέχεια στη μείωση του αριθμού των δικαιούχων (ήδη έχουν πέσει κάτω από τους 500.000 δικαιούχους). Από εκεί και πέρα, το οικονομικό επιτελείο θα περιμένει να ολοκληρωθεί η απογραφή των δικαιούχων επιδομάτων προκειμένου να λάβει τις αποφάσεις του για τις όποιες αλλαγές στα εισοδηματικά κριτήρια αλλά και στα ποσά του επιδόματος τέκνων.
