Το πλήρως ανακαινισμένο κτίριο του παλιού δημοτικού σχολείου Μονής, όπου πλέον θα στεγάζεται ένα νέο λαογραφικό μουσείο προσανατολισμένο στην προβολή της υφαντικής τέχνης, εγκαινιάστηκε σήμερα Σάββατο 11 Μαΐου 2019.
Με την παρουσία του εκπροσώπου του Σεβασμιότατου Αρχιεπισκόπου Κρήτης κ.κ. Ειρηναίου, Αρχιερατικού Επιτρόπου, Πρωτοπρεσβύτερου π. Γεωργίου Μαλλιωτάκη, του εκπροσώπου του Περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρου Αρναουτάκη, Αντιπεριφερειάρχη Πολιτισμού Κώστα Φασουλάκη, του Εντεταλμένου Συμβούλου της Περιφέρειας Κρήτης Λάμπρου Βαμβακά, σύσσωμης της Δημοτικής Αρχής Μαλεβιζίου, εκπροσώπων τοπικών φορέων και κατοίκων της Μονής, η νέα πολιτιστική δομή του Μαλεβιζίου ξεκίνησε τη λειτουργία της. Στην πρώτη έκθεση που φιλοξενείται στον χώρο, ο επισκέπτης μπορεί να δει από κοντά σπάνια και πολύτιμα καλλιτεχνήματα της υφαντουργίας, μοναδικά και δυσεύρετα, που ο Πολιτιστικό Σύλλογος Μονής κατόρθωσε να συλλέξει και να εκθέσει, μοναδικά εκθέματα από τον αστείρευτο πλούτο που δημιουργούσε κάποτε η φαντασία και τα προκομμένα χέρια των γυναικών του τόπου. Μαζί εκτίθενται και κάποια από τα βασικά σύνεργα της υφαντικής τέχνης, ο αργαλειός, η ρόκα, το αδράχτι, το στημόνι και άλλα, που η θέα τους συγκινεί τους μεγαλύτερους και διδάσκει τους νεότερους.
Αξίζει να τονιστεί ότι το παλιό πέτρινο κτίριο των 200 τ.μ. με τον αύλειο χώρο των 665 τ.μ., φιλοξενεί μετά την ανακαίνισή του και το ιατρείο, το γραφείο της Τοπικής Κοινότητας καθώς και μια άνετη αίθουσα πολλαπλών χρήσεων για τις ανάγκες του δραστήριου Πολιτιστικού Συλλόγου Μονής, ενώ το κόστος των εργασιών χρηματοδοτήθηκε από το ΕΣΠΑ.
Στον χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Μαλεβιζίου Κώστας Μαμουλάκης ανέφερε:
«Με μεγάλη χαρά σας συναντώ σήμερα εδώ στην όμορφη Μονή, σε ένα από τα ομορφότερα χωριά του Δήμου Μαλεβιζίου. Σε μια σημαντική ημέρα για τη Μονή και ολόκληρο το Δήμο μας, κατά την οποία εγκαινιάζουμε ένα σημαντικό πολιτιστικό έργο του δήμου Μαλεβιζίου, το ολοκαίνουργιο λαογραφικό μας μουσείο.
Εδώ στο παλιό δημοτικό σχολείο, που το σύνολο των κατοίκων της περιοχής αυτής έχει συνδέσει με τις ομορφότερες, τις μαθητικές αναμνήσεις του, εστιάσαμε τις προσπάθειές μας, προκειμένου να αναστηθεί το ιστορικό αυτό κτήριο, και παράλληλα να αποκτήσει καινούργιες χρήσεις, που θα δώσουν νέα πνοή στον τόπο. Προβήκαμε λοιπόν στην ολοκληρωτική ανάπλαση του σχολικού κτηρίου και του περιβάλλοντος χώρου του. Kαι το διαμορφώσαμε κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να στεγάσει τόσο το λαογραφικό μουσείο της Μονής όσο και λοιπές ανάγκες του οικισμού.
Στα 200 τετραγωνικά μέτρα του κτηρίου και στον τεράστιο αύλειο χώρο του, εκτός από το Μουσείο θα φιλοξενηθούν επίσης το γραφείο της Τοπικής Κοινότητας Μονής, το Κοινοτικό Ιατρείο, και η έδρα του Πολιτιστικού Συλλόγου. Και αντιμετωπίζονται έτσι οριστικά τα χρονίζοντα προβλήματα στέγασης αυτών των τόσο σημαντικών για τον τόπο δομών. Η κύρια παρέμβαση συνίσταται όμως στη δημιουργία του Λαογραφικού Μουσείου. Υπήρξε αίτημα του λαμπρού πολιτιστικού συλλόγου της Μονής, η ίδρυση μιας τέτοιας πολιτιστικής δομής. Μιας δομής που θα στέγαζε το μεράκι και τη δημιουργικότητα της τοπικής κοινωνίας και του πολιτιστικού Συλλόγου, ο οποίος με τη δράση του και τις πλούσιες τακτικές εκδηλώσεις του αποτελεί έναν από τους σπουδαιότερους πολιτιστικούς συλλόγους του δήμου μας. Και αξίζουν ειλικρινά και θερμά συγχαρητήρια στους κατοίκους της Μονής που μέσα από το Σύλλογο προσφέρουν ανιδιοτελώς το χρόνο τους στην υπηρεσία του κοινωνικού συνόλου.
Κυρίες και κύριοι, από τα πρώτα μας μελήματα, ήδη από την ανάληψη των καθηκόντων μας στη δημοτική αρχή, υπήρξε η αναζωογόνηση των ιστορικών οικισμών μας, που έχω επισημάνει και άλλοτε ότι αποτελούν τα διαμάντια του Δήμου Μαλεβιζίου. Και η αναζωογόνηση αυτή είχε να κάνει ΚΑΙ με την εξασφάλιση χώρων για την εξυπηρέτηση των μόνιμων κατοίκων της περιοχής ΚΑΙ χώρων που θα εξυπηρετούν δράσεις για την προσέλευση ξένων επισκεπτών. Το παράδειγμα της επανάχρησης του ιστορικού Δημοτικού Σχολείου της Μονής αποτελεί κορυφαίο παράδειγμα της πολιτικής μας σε αυτόν τον τομέα.
Αφενός αξιοποιεί ένα υφιστάμενο σπουδαίο οικοδόμημα, συνδεδεμένο άρρηκτα με την ιστορική μνήμη του τόπου, το δημοτικό σχολείο. Και το σώζει από την ερήμωση και την εγκατάλειψη, κάτι που δυστυχώς συναντάται συχνά σε παλιά σχολικά κτήρια άλλων περιοχών σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Αφετέρου δημιουργεί ένα ζωντανό κύτταρο ζωής και πολιτισμού για τον οικισμό, το οποίο θα αποτελέσει, και να το θυμάστε, σημείο αναφοράς για τον τόπο. Συμβάλει σε αυτό και πρέπει να το επαναλάβω, η εξαιρετική δραστηριότητα του Πολιτιστικού Συλλόγου, που εγγυάται με τον καλύτερο τρόπο την ορθή λειτουργία του Μουσείου και γενικότερα τη σωστή χρήση του χώρου που θα το διατηρήσουν ζωντανό για τα επόμενα, πολλά χρόνια.
Και δε θα μπορούσε να απουσιάζει ο δραστήριος Πολιτιστικός Σύλλογος της Μονής από τη λειτουργία του Μουσείου. Το δικαιούται άλλωστε, ως μικρή ανταπόδοση της πλούσια έως τώρα δράσης του, η οποία εγγυάται και μελλοντικά, σημαντικά, πολιτιστικά επιτεύγματα. Δεν υπήρξε λοιπόν κανένας δισταγμός της δημοτικής μας αρχής, μπροστά στην απόφαση της παραχώρησης της χρήσης του ανακαινισμένου σχολείου στον Πολιτιστικό Σύλλογο. Μια παραχώρηση που θα γίνει επίσημη, και σύμφωνα με όλους τους τύπους, το επόμενο διάστημα. Και είμαστε βέβαιοι ότι παραδίδουμε τη νέα αυτή πολιτιστική δομή στα καλύτερα χέρια! Έτσι, η Μονή με το Μουσείο της, εντάσσεται πλέον δια παντός στο πυκνό δίκτυο των πολιτιστικών και τουριστικών διαδρομών που έχουμε ήδη σχεδιάσει για τους οικισμούς του Δήμου Μαλεβιζίου.
Το νέο Μουσείο της Μόνης θα λειτουργήσει ως λαογραφική συλλογή. Στόχος όλων μας είναι, το νέο μουσείο να αποτελέσει ένα πρότυπο και μοναδικό στην περιοχή Εκθετήριο Υφαντικής Τέχνης. Έναν φορέα που θα αναδεικνύει την λησμονημένη σήμερα, άλλα τόσο σημαντική σε άλλες εποχές, οικιακή υφαντουργία. Που αποτελούσε καίρια πτυχή της καθημερινότητας των κατοίκων της Κρήτης, και κυρίως των γυναικών. Μια καθημερινή δραστηριότητα που φρόντιζε για την εξασφάλιση του απαραίτητου ιματισμού κάθε νοικοκυριού, αλλά και ενίσχυε σε μεγάλο βαθμό την οικιακή και κατ’ επέκτασιν την τοπική οικονομία.
Σήμερα τα μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου της Μονής θα μας ξεναγήσουν σε μια σημαντική έκθεση υφαντικής τέχνης που θα παραμείνει για κάποιο διάστημα στο χώρο του Μουσείου. Στην προσωρινή αυτή έκθεση θα δούμε σπάνια και πολύτιμα καλλιτεχνήματα της υφαντουργίας, μοναδικά και δυσεύρετα, που ο Σύλλογος κατόρθωσε να συλλέξει και να εκθέσει.
Πρόκειται για μοναδικά εκθέματα από τον αστείρευτο πλούτο που δημιουργούσε κάποτε η φαντασία και τα προκομμένα χέρια των γυναικών του τόπου μας. Μαζί συνεκτίθενται και κάποια από τα βασικά σύνεργα της υφαντικής τέχνης, ο αργαλειός, η ρόκα, το αδράχτι, το στημόνι και άλλα, που η θέα τους συγκινεί τους μεγαλύτερους και διδάσκει τους νεότερους. Αξίζουν συγχαρητήρια στους ανθρώπους που επιμελήθηκαν τη συλλογή και την έκθεση των πολύτιμων αυτών αντικειμένων, και βέβαια θερμές ευχαριστίες στους συλλέκτες που παραχώρησαν τα εκθέματά τους στο Μουσείο μας.
Κυρίες και κύριοι, μετά το πέρας της προσωρινής έκθεσης, θα ολοκληρώσουμε τις διαδικασίες για την εξασφάλιση μουσειολογικής μελέτης για τη μόνιμη έκθεση υφαντικής τέχνης του Μουσείου. Αποτελεί προσωπική δέσμευση μου, το Μουσείο της Μόνης, που είναι το μοναδικό αντίστοιχο μουσείο της ευρύτερης περιοχής, να αποτελέσει ένα σύγχρονο και λειτουργικό φορέα ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας. Είμαστε βέβαιοι ότι στο στόχο μας αυτό θα βρούμε συμπαραστάτη και τον παριστάμενο σήμερα ανάμεσά μας Αντιπεριφερειάρχη Πολιτισμού κ. Κώστα Φασουλάκη, ο οποίος από την πρώτη στιγμή επικρότησε το εγχείρημα του δήμου και του Πολιτιστικού Συλλόγου.
Και αποτελεί προσωπική μου επιδίωξη, και θεωρώ, κοινό στόχο όλων μας, το πρωτότυπο αυτό και ασυνήθιστο λαογραφικό μουσείο Υφαντικής Τέχνης της Μονής, να είναι πάντα εδώ, ακμαίο και δημοφιλές στους επισκέπτες. Για να μπορεί να αποτίει φόρο τιμής στον φορέα της υφαντικής τέχνης: την ανώνυμη υφάντρα, την ανώνυμη γυναίκα της Μονής. Την ανώνυμη Μαλεβιζιώτισσα. Τη μάνα μας και τη γιαγιά μας, που ξεδίπλωνε την τέχνη και το μεράκι της στην παραγωγή των μοναδικών κρητικών υφαντών.
Αγαπητοί φίλοι, για το όμορφο αυτό έργο που εγκαινιάζουμε σήμερα, θα ήθελα για μια ακόμα φορά να ευχαριστήσω τον Περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη και τον Αντιπεριφερειάρχη Πολιτισμού Κώστα Φασουλάκη για την καθοριστική βοήθειά τους, την Μαρία Κασσωτάκη και τα στελέχη της Διαχειριστικής Αρχής για την άψογη συνεργασία μας, τους αντιδημάρχους Θανάση Κύρκο και Άρη Σαλούστρο, καθώς επίσης και τα στελέχη της δικής μας τεχνικής υπηρεσίας για την πολύ καλή δουλειά που και σε αυτό το έργο πραγματοποίησαν. Να συγχαρώ βεβαίως τον Πρόεδρο της τοπικής κοινότητας Γιάννη Πατραμάνη και βέβαια τον Πολιτιστικό Σύλλογο της Μονής, στο πρόσωπο της άξιας Προέδρου του Μαρίας Κουτεντάκη για όσα σπουδαία κάνουν έως σήμερα και για εκείνα που είμαι σίγουρος ότι θα ακολουθήσουν! Και βέβαια όλους εσάς που παρευρίσκεστε σήμερα μαζί μας και τιμάτε την όμορφη αυτή εκδήλωση! Σας ευχαριστώ».
