Μπορεί το 2023 ο αριθμός των αυτοκτονιών να παρουσίασε μια μείωση, τα νούμερα παραμένουν σε υψηλά επίπεδα με την πλειονότητα να είναι άνδρες. Η αυτοκτονία είναι ένα μείζον πρόβλημα της δημόσιας υγείας και ως τέτοιο αναγνωρίζεται και αντιμετωπίζεται σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.
Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2021, τα οποία παρουσιάζει το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών «Κλίμακα» υποδεικνύουν, σε γενικές γραμμές, μία σταθεροποίηση των θανάτων σε σύγκριση με το 2020. Αναλυτικότερα, ο αριθμός των επίσημα καταγεγραμμένων αυτοκτονιών για το 2021 ανήλθε στους 467 θανάτους έναντι του 2020 που είχαν καταγραφεί 464. Την δεκαετία 2011 – 2021 σημειώθηκαν τουλάχιστον 5.500 αυτοκτονίες στην χώρα μας. Η πλειοψηφία των θανόντων για το έτος 2021, όπως και για τα προηγούμενα έτη, ήταν άνδρες σε ποσοστό 83%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην πραγματικότητα οι αυτοκτονίες είναι πολύ περισσότερες αυτών που καταγράφονται επίσημα, ενώ δεν υπάρχουν καθόλου στοιχεία για τις μη θανατηφόρες απόπειρες και την πληθώρα των αυτό-καταστροφικών συμπεριφορών που σημειώνονται καθημερινά.
Τα στοιχεία για την Ελλάδα το 2022
Δυστυχώς, το 2022 ήταν μια πολύ θλιβερή χρονιά για την Ελλάδα, καθώς καταγράφηκε αύξηση στις αυτοκτονίες, ειδικότερα των νέων ατόμων. Υπάρχει μία αυξητική τάση των θανάτων από το 2020 έως το 2022 της τάξεως του σχεδόν 25%. Πιο συγκεκριμένα, ο συνολικός αριθμός των αυτοκτονιών που καταγράφηκε εντός του 2022 αγγίζει τους 600 θανάτους το οποίο αντιστοιχεί σε τουλάχιστον δύο αυτοκτονίες καθημερινά.
Η υποκαταγραφή των αυτοκτονιών είναι δεδομένη σε παγκόσμιο επίπεδο σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας λόγω διάφορων ζητημάτων, όπως η ανομοιομορφία στην καταγραφή ανά χώρα, το στίγμα γύρω από την αυτοκτονία και τις ψυχικές ασθένειες, τα ιδιαίτερα κοινωνικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά κάθε χώρας, καθώς και λόγω της δυσκολίας να εξακριβωθεί η πρότερη ύπαρξη αυτοκτονικής πρόθεσης.
Αναλυτικότερα, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ το 2022 διαμορφώθηκαν ως εξής:
Η πλειοψηφία των αυτοχείρων ήταν άντρες κατά συντριπτική πλειοψηφία (78%) και ακολούθησαν οι γυναίκες σε ποσοστό 22%.
Αναφορικά με την ηλικιακή ομάδα, τα άτομα άνω των 60 ήταν εκείνα που σημείωσαν τις περισσότερες αυτοκτονίες σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες του πληθυσμού. Σε επίπεδο φύλου, οι περισσότεροι θάνατοι για τους άντρες συγκεντρώθηκαν στις ηλικίες 60 – 64, ενώ εν αντιθέσει στις γυναίκες οι θάνατοι συγκεντρώθηκαν στις νεαρές ηλικίες των 35 – 39 ετών.
Αυξητικές τάσεις παρουσιάζει ο αριθμός των αυτοκτονιών στις νεαρές ηλικίες εν γένει (ηλικίες άνω των 20) σε σύγκριση με τα στοιχεία του 2021.
Σε επίπεδο διοικητικών περιφερειών, ο υψηλότερος αριθμός αυτοκτονιών για το 2022 καταγράφηκε στην Κρήτη (το 17% του συνολικού αριθμού των θανάτων) και έπειτα ακολούθησε η Κεντρική Μακεδονία. Η Κρήτη αποτελεί μία περιφέρεια με διαχρονικά υψηλούς δείκτες αυτοκτονίας πάνω από μία δεκαετία. Το ζήτημα της υψηλής αυτοκτονικότητας στην Κρήτη είναι κρίσιμης σημασίας και αποτελεί από ετών ένα πεδίο ερευνητικού ενδιαφέροντος του Παρατηρηρίου Αυτοκτονιών της ΚΛΙΜΑΚΑ.
Η πιο συχνή μέθοδος αυτοκτονίας σε επίπεδο πληθυσμού αποτέλεσε ο απαγχονισμός και ακολούθησαν η πτώση και ο αυτό – πυροβολισμός.
Το 55% των θανάτων έγινε στο σπίτι του αυτόχειρα
Ακόμη, εντός του 2022, καταγράφηκαν 18 αυτοκτονίες σε σημεία υψηλής επικινδυνότητας της χώρας (suicide hotspots), 11 σε καταστήματα κράτησης, 7 εντός σταθμών Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, 8 εντός μονάδων υγείας και 3 εντός στρατοπέδων της χώρας. Επιπρόσθετα, καταγράφηκαν τουλάχιστον 11 αυτοκτονίες εργαζομένων σε επαγγέλματα υψηλού κινδύνου για αυτοκτονία, όπως τα σώματα ασφαλείας και 3 αυτοκτονίες στρατιωτικών.
Τα στοιχεία για το 2023
Τα στοιχεία για το 2023, όπως καταγράφηκαν και συλλέχθηκαν από το δίκτυο καταγραφής της ΚΛΙΜΑΚΑ, παρουσιάζουν μείωση του αριθμού των αυτοκτονιών σε σύγκριση με τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου για το έτος 2022.
Πιο συγκεκριμένα, ο συνολικός αριθμός των αυτοκτονιών που καταγράφηκε εντός του 2023 αγγίζει σχεδόν τους 460 θανάτους, το οποίο αντιστοιχεί σε περίπου δύο αυτοκτονίες καθημερινά.