Τεστ αντοχής για τις τράπεζες της Ευρωζώνης, κυρίως των ιταλικών, αλλά ενδεχομένως και ελληνικών και άλλων χωρών, θα σηματοδοτήσει η επικείμενη αποπληρωμή δανείων TLTROs που είχαν λάβει από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) στη διάρκεια της πανδημίας.
Οι λήξεις των δανείων αυτών στις 28 Ιουνίου ανέρχονται συνολικά σε περίπου 500 δισ. ευρώ και οι τράπεζες, των οποίων τα δάνεια είναι μεγαλύτερα από τα διαθέσιμα που έχουν στην ΕΚΤ, θα πρέπει να καλύψουν το επιπλέον ποσό με νέο δανεισμό από τη διατραπεζική αγορά ή από την κεντρική τράπεζα με υψηλότερα επιτόκια, κάτι που θα επηρεάσει αρνητικά την κερδοφορία τους.
Αντίστοιχα με τα TLTRO τα διαθέσιμα των ελληνικών τραπεζών
Αν και η υπερβάλλουσα ρευστότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος είναι της τάξης των 4 τρις. ευρώ αναμένεται να περιορίσει τον συνολικό αντίκτυπο από την αποπληρωμή του τεράστιου αυτού ποσού, επιμέρους τράπεζες μπορεί να πιεστούν, σύμφωνα με οικονομολόγους και αναλυτές, κυρίως οι μικρότερες ιταλικές, με τις ελληνικές να μην είναι πολύ πίσω.
Ο συνολικός δανεισμός των ιταλικών τραπεζών στο πλαίσιο του προγράμματος TLTRO είναι υψηλότερος από τα πλεονάζοντα διαθέσιμα που έχουν παρκάρει στην ΕΚΤ, που σημαίνει ότι κάποιες από αυτές θα πρέπει να αντλήσουν χρήματα από αλλού για να αποπληρώσουν τα δάνεια. Τα πλεονάζοντα διαθέσιμα των ελληνικών τραπεζών είναι περίπου στο ίδιο ύψος με τα δάνεια TLTRO που πήραν από την ΕΚΤ.
Οι λήξεις των δανείων στις 28 Ιουνίου ανέρχονται για την ακρίβεια σε 476,8 δις. ευρώ και ορισμένες τράπεζες της Γερμανίας, της Γαλλίας ή άλλων χωρών της Ευρωζώνης μπορεί επίσης να αισθανθούν την πίεση, σύμφωνα με τον οικονομολόγο, Reinhard Cluse, της UBS. «Στην Ιταλία ή την Ελλάδα, τα συνολικά μεγέθη είναι ξεκάθαρα… Αλλά ακόμη και σε άλλες χώρες, μπορεί να υπάρχουν τράπεζες που δανείστηκαν μεγαλύτερα ποσά από τις καταθέσεις που έχουν στην ΕΚΤ», πρόσθεσε.
Ανησυχία αξιωματούχων της ΕΚΤ
Η ΕΚΤ έχει αποφασίσει από πέρυσι τη μη ανανέωση των δανείων TLTRO που λήγουν, όπως και μέρους των ομολόγων που είχε αγοράσει, για να μειώσει τον διογκωμένο ισολογισμό της στο πλαίσιο της νομισματικής σύσφιξης που ακολουθεί για την καταπολέμηση του πληθωρισμού. Ωστόσο, αξιωματούχοι της ΕΚΤ, σημειώνει το Bloomberg, έχουν ανησυχίες για τον αντίκτυπο του ακριβότερου δανεισμού σε τράπεζες που έχουν περιορισμένη πρόσβαση στις αγορές χρήματος.
Ο επικεφαλής της τραπεζικής εποπτείας της ΕΚΤ, Αντρέα Ενρία, δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι ορισμένες τράπεζες έχουν «σημαντική εξάρτηση» από τα TLTROs.
Οι ιταλικές τράπεζες μπορεί να χρειαστεί να αντλήσουν περίπου 35 δις. ευρώ το 2023 και επιπλέον 75 δις. ευρώ για την προετοιμασία αποπληρωμής δανείων TLTRO το 2024, σύμφωνα με εκτιμήσεις της NatWest Markets. «Ορισμένα πιστωτικά ιδρύματα, το πιθανότερο μικρότερες τράπεζες, δεν θα έχουν ρευστότητα ακόμη και βραχυπρόθεσμα», ανέφεραν αναλυτές της NatWest σε σημείωμα για πελάτες της.
Οι εναλλακτικές επιλογές
Το καλό για τις τράπεζες είναι ότι έχουν αρκετές εναλλακτικές επιλογές χρηματοδότησης, με μία από αυτές να είναι η αγορά ρέπος, από την οποία οι τράπεζες δανείζονται μεταξύ τους έναντι τίτλων που προσφέρουν ως ενέχυρο. Οι τράπεζες είναι πιθανό να στραφούν και στις αγορές ομολόγων για να καλύψουν τα κενά ή να χρησιμοποιήσουν τη ρευστότητα από λήξεις ομολόγων που είχαν αγοράσει.
«Η αποπληρωμή των δανείων TLTRO της ΕΚΤ στις 28 Ιουνίου έχει την προοπτική να αυξήσει την ανησυχία για τον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα. Αν κάποιες τράπεζες αποκλείονταν από τις αγορές χρήματος, όταν θα επιχειρούσαν να αναπληρώσουν τη χρηματοδότησή τους, ο κίνδυνος είναι ότι θα πληγεί η εμπιστοσύνη σε αυτές, προκαλώντας μία φυγή των επενδυτών», δήλωσε οικονομολόγος του Bloomberg Economics.
Δανεισμός με αυξημένο κόστος
Οι ιταλικές τράπεζες που θα προσέφευγαν στη διατραπεζική αγορά μπορεί να βρουν πολλούς πρόθυμους δανειστές καθώς η ρευστότητά παραμένει πολύ υψηλή. Ωστόσο, θα έπρεπε να πληρώσουν κάτι περισσότερο, σύμφωνα με αναλυτές της UniCredit, οι οποίοι βλέπουν τα επιτόκια για τα ιταλικά ρέπος να αυξάνονται περίπου 5 έως 10 μονάδες βάσης πάνω από τος επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ που ανέρχεται σήμερα στο 3,25%.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, υποβάθμισε την προοπτική να υπάρξει νέος δανεισμός TLTRO κατά την τελευταία συνεδρίαση της κεντρικής τράπεζας, λέγοντας ότι είναι διαθέσιμες οι δυνατότητες τακτικού δανεισμού που προσφέρει, με χρονικά διάρκεια μίας εβδομάδας και τριών μηνών. Το επιτόκιο για αυτό τον δανεισμό είναι 50 μονάδες βάσης υψηλότερο από το επιτόκιο καταθέσεων, οπότε οι μικρότερες τράπεζες που θα αναγκαστούν να τον χρησιμοποιήσουν μετά την αποπληρωμή των TLTRO θα είχαν ένα μεγάλο βαρίδι στην κερδοφορία τους.
Για τον λόγο αυτό, δεν αποκλείουν όλοι οι αναλυτές ότι η ΕΚΤ θα παρέμβει για να στηρίξει τις τράπεζες που θα αντιμετωπίσουν προβλήματα.
