Το σπέρμα άνδρα με σπάνια γενετική μετάλλαξη που συνδέεται με τον καρκίνο χρησιμοποιήθηκε για τη σύλληψη δεκάδων παιδιών στην Ευρώπη
Το σπέρμα ενός άνδρα που φέρει μια σπάνια γενετική μετάλλαξη που σχετίζεται με τον καρκίνο χρησιμοποιήθηκε για τη σύλληψη δεκάδων παιδιών σε όλη την Ευρώπη, προκαλώντας εκκλήσεις για αυστηρότερη ρύθμιση και όριο στον αριθμό των γεννήσεων από έναν μόνο δότη.
Σύμφωνα με την Εντουίζ Κασπέρ, βιολόγο στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Ρουέν στη Γαλλία, τουλάχιστον 67 παιδιά από 46 οικογένειες γεννήθηκαν μεταξύ 2008 και 2015 με σπέρμα του δότη. Από αυτά, δέκα έχουν ήδη διαγνωστεί με καρκίνο.
«Στην καρδιά του προβλήματος φαίνεται να βρίσκεται η απουσία κανονισμού για τον αριθμό των γεννήσεων από έναν δότη», ανέφερε κατά την παρουσίασή της στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ανθρώπινης Γενετικής στο Μιλάνο.
Ο δότης, αν και υγιής ο ίδιος, φέρει μια σπάνια μετάλλαξη στο γονίδιο TP53, η οποία προκαλεί πιθανότατα το σύνδρομο Li-Fraumeni — μια σπάνια διαταραχή που αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου.
Η μετάλλαξη δεν ήταν γνωστή κατά τη στιγμή της δωρεάς, αλλά τα παιδιά που γεννήθηκαν από αυτόν έχουν εντοπιστεί σε οκτώ ευρωπαϊκές χώρες: Βέλγιο, Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ισπανία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο.
Δέκα από τα παιδιά έχουν διαγνωστεί με καρκίνους, όπως όγκους στον εγκέφαλο και λέμφωμα Hodgkin, ενώ άλλα 13 φέρουν τη μετάλλαξη αλλά δεν έχουν αναπτύξει ακόμα καρκίνο.
Αυτά τα παιδιά θα χρειάζονται τακτικούς ιατρικούς ελέγχους και έχουν 50% πιθανότητα να μεταδώσουν τη μετάλλαξη στα δικά τους παιδιά, σύμφωνα με την Κασπέρ.
«Το πρωτόκολλο παρακολούθησης περιλαμβάνει μαγνητικές τομογραφίες ολόκληρου του σώματος και του εγκεφάλου, μαστογραφία για ενήλικες, υπερηχογράφημα κοιλιάς και κλινική εξέταση από ειδικό. Είναι εξαντλητικό και αγχωτικό για τους φορείς, αλλά έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό, αφού οδηγεί σε πρώιμη διάγνωση όγκων και αυξάνει τις πιθανότητες επιβίωσης», είπε η Κασπέρ.
Σε αντίθεση με άλλες περιπτώσεις «σειριακών δοτών», όπως ενός Ολλανδού που παρήγαγε 500–600 παιδιά και του απαγορεύτηκε να συνεχίσει, αυτός ο άνδρας δώρισε μόνο σε μία ιδιωτική τράπεζα σπέρματος στη Δανία, την European Sperm Bank.
Η Τζούλι Πάουλι Μπούντζ, αντιπρόεδρος επικοινωνίας της τράπεζας, δήλωσε στο CNN ότι η υπόθεση αυτή έχει επηρεάσει βαθιά την εταιρεία.
«Ο δότης εξετάστηκε λεπτομερώς, ακόμη και πέρα από τα προβλεπόμενα πρότυπα, αλλά ο προληπτικός γενετικός έλεγχος έχει τα όριά του», ανέφερε.
«Κάθε άνθρωπος έχει περίπου 20.000 γονίδια και δεν είναι επιστημονικά εφικτό να εντοπιστούν όλες οι πιθανές ασθένειες αν δεν ξέρεις τι ακριβώς ψάχνεις».
Δεν υπάρχει προς το παρόν πανευρωπαϊκό όριο στον αριθμό παιδιών ανά δότη, κάτι που η τράπεζα σπέρματος θέλει να αλλάξει.
«Γι’ αυτόν τον λόγο, πέρα από τα εθνικά όρια, έχουμε εφαρμόσει διεθνές εσωτερικό όριο 75 οικογενειών ανά δότη», είπε η Μπούντζ.
