Η παχυσαρκία, που μέχρι πρότινος θεωρούνταν κυρίως ατομική ευθύνη ή αισθητικό ζήτημα, αναγνωρίζεται πλέον ως χρόνια νόσος με σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και το σύστημα υγείας
Ολοένα και περισσότερες χώρες αποφασίζουν πλέον την κάλυψη από τα ασφαλιστικά ταμεία των θεραπειών για την παχυσαρκία, ενώ η Ελλάδα πρωτοστατεί πλέον στην προσπάθεια αυτή, μέσω του προγράμματος «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ».
Η συνειδητοποίηση ότι η παχυσαρκία αποτελεί – όχι προσωπικό ή αισθητικό πρόβλημα – αλλά ένα σοβαρό πρόβλημα δημόσιας Υγείας, ωθεί τις κυβερνήσεις παγκοσμίως να εντάσσουν σταδιακά τις νέες καινοτόμες θεραπείες GLP 1 στα συστήματα αποζημίωσης, για ορισμένες κατηγορίες του πληθυσμού.
Πρωτοπόρος χώρα στην κατεύθυνση αυτή είναι η Ελλάδα, η οποία από τον Σεπτέμβριο ξεκινά πρόγραμμα δωρεάν χορήγησης των θεραπειών νέας γενιάς για την παχυσαρκία, μέσω του προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ».
Συγκεκριμένα, όπως έχει ήδη ανακοινώσει το Υπουργείο Υγείας, τα φάρμακα αναμένεται να χορηγούνται δωρεάν σε επιλεγμένες ομάδες πολιτών που υποφέρουν από παχυσαρκία και ταυτόχρονη καρδιομεταβολική νόσο.
Όμως, η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα που εντάσσει τις θεραπείες αυτές στα προγράμματα αποζημίωσης.
Ένα σημαντικό βήμα γίνεται ταυτόχρονα και στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου σύμφωνα με την Washington Post, η κυβέρνηση Τράμπ σκοπεύει να ξεκινήσει από το φθινόπωρο πενταετές πιλοτικό πρόγραμμα για την κάλυψη των φαρμάκων για την απώλεια βάρους, μέσω των δημόσιων ασφαλιστικών προγραμμάτων Medicare και Medicaid.
Η κίνηση αυτή έρχεται την ώρα που ο δημόσιος διάλογος στις ΗΠΑ φουντώνει για το υψηλό κόστος των φαρμάκων αυτών, τα οποία έχει αποδειχθεί σε μελέτες ότι μειώνουν το σωματικό βάρος κατά 15% έως 20%.
Όπως αναφέρει το Reuters, το Wegovy και το Ozempic της Novo Nordisk, αλλά και το Zepbound και το Mounjaro της Eli Lilly, παραμένουν σε μεγάλο βαθμό μέχρι σήμερα απρόσιτα για εκατομμύρια ασθενείς, καθώς, μπορεί να κοστίζουν 5.000 έως 7.000 δολάρια ετησίως. Το γεγονός αυτό, εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη μακροπρόθεσμη προσβασιμότητα των αμερικανών πολιτών που τα έχουν ανάγκη.
Το Υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ ανακοίνωσε πώς στο επίκεντρο των παρεμβάσεων θα είναι οι δικαιούχοι του Medicaid, πληθυσμοί με υψηλό δείκτη νοσηρότητας, καθώς και άτομα με χαμηλό εισόδημα που εξυπηρετούνται από τα κοινοτικά κέντρα υγείας.
Το πρόγραμμα, ωστόσο, θα εξετάσει τη συνδυαστική αποτελεσματικότητα φαρμάκων, διατροφικής υποστήριξης και αλλαγών στον τρόπο ζωής.
Δωρεάν φάρμακα για παχυσαρκία και στην Ελλάδα από τον Σεπτέμβριο
Την ίδια περίοδο, η Ελλάδα πρωτοπορεί, καθώς είναι από τις πρώτες χώρες που ξεκινά επίσημα τη δωρεάν χορήγηση θεραπειών για την παχυσαρκία μέσω του κρατικού προγράμματος «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ».
Η αναπληρώτρια Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, ανέφερε πρόσφατα ότι το πρόγραμμα αφορά άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία και συννοσηρότητες, όπως διαβήτης τύπου 2, υπέρταση και καρδιαγγειακή νόσο.
«Δεν πρόκειται για αισθητικού τύπου χρήση», διευκρίνισε, προσθέτοντας ότι θα υπάρχει αυστηρό πρωτόκολλο ένταξης.
«Οι πρώτοι που θα τα λάβουν είναι εκείνοι που κινδυνεύουν περισσότερο, όπως οι άνθρωποι με καρδιοπάθειες και επιπλέον βάρος, ή άτομα με παχυσαρκία και διαβήτη», δήλωσε χαρακτηριστικά η κ. Αγαπηδάκη.
Τα φάρμακα αυτά – όπως το Wegovy, που περιέχει την δραστική ουσία σεμαγλουτίδη – έχουν ήδη πάρει έγκριση για την παχυσαρκία στην Ε.Ε. και κυκλοφορούν και στην Ελλάδα, ωστόσο μέχρι σήμερα η πρόσβαση ήταν μόνο με ιδιωτική συνταγογράφηση και εξ ολοκλήρου με ιδία δαπάνη.
Ποιοι θα λάβουν τις θεραπείες δωρεάν στην Ελλάδα
Σύμφωνα με το επίσημο χρονοδιάγραμμα, η δωρεάν διάθεση φαρμάκων για την παχυσαρκία θα ξεκινήσει πιλοτικά σε περίπου 5.000 δικαιούχους.
Οι ασθενείς που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια – και κυρίως εκείνοι με Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) άνω του 40 – θα μπορούν να λάβουν δωρεάν τα νέα φάρμακα παχυσαρκίας, μέσω ειδικής συνταγογράφησης, που θα λειτουργεί σαν «κουπόνι» κάλυψης της θεραπείας.
Το όριο αυτό τέθηκε από την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας, η οποία συνέταξε το σχετικό πρωτόκολλο μετά από εμπεριστατωμένη ανάλυση των σοβαρών κινδύνων που συνδέονται με την παχυσαρκία, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο διαβήτης και διάφορες μορφές καρκίνου.
Πιο συγκεκριμένα, οι πρώτες ομάδες που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα περιλαμβάνουν:
- Άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία (BMI > 40)
- Παχύσαρκους ασθενείς με τεκμηριωμένη καρδιοπάθεια ή/και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2
- Άτομα με πολλαπλούς καρδιομεταβολικούς παράγοντες κινδύνου
- Ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται σε άλλες παρεμβάσεις διαχείρισης βάρους
Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να ενταχθούν στο μητρώο του προγράμματος μέσω του γιατρού τους και να υποβληθούν σε αξιολόγηση από ειδική επιτροπή του ΕΟΠΥΥ.
Η φαρμακευτική αγωγή θα συνοδεύεται υποχρεωτικά από πρόγραμμα υποστήριξης με αλλαγές τρόπου ζωής, διατροφή και σωματική δραστηριότητα.
«Κόφτες» σε όσους δεν ακολουθήσουν και αλλαγή τρόπου ζωής
Για να διασφαλιστεί ότι οι θεραπείες θα δίνονται σε άτομα με πραγματική ανάγκη, έχουν τεθεί συγκεκριμένα κριτήρια συμμετοχής στο νέο πρόγραμμα.
Δικαιούχοι θα είναι πολίτες ηλικίας 30 έως 70 ετών. Η ένταξή τους στο πρόγραμμα, θα συνοδεύεται από υποχρεωτική παρακολούθηση από διατροφολόγο, ο οποίος θα πρέπει να εργάζεται σε δημόσιο διαβητολογικό κέντρο που συμμετέχει στο πρόγραμμα. Δεν προβλέπεται δυνατότητα επιλογής ιδιώτη.
Ο ρόλος του διατροφολόγου θα είναι καθοριστικός, καθώς θα παρακολουθεί στενά την πορεία του ασθενούς, αξιολογώντας την αποτελεσματικότητα της φαρμακευτικής παρέμβασης.
Αν κριθεί απαραίτητο, θα μπορούν να γίνουν προσαρμογές, είτε στη δοσολογία είτε στο είδος του φαρμάκου.
Η παρακολούθηση περιλαμβάνει συνολικά έξι συνεδρίες. Η απουσία του ασθενή σε δύο ή περισσότερες από αυτές τις συνεδρίες, σύμφωνα με τον κανονισμό, συνεπάγεται αυτόματα τον αποκλεισμό από το πρόγραμμα.
Η συνολική διάρκεια συμμετοχής ορίζεται έως και τους 12 μήνες, διάστημα που – όπως εκτιμούν οι ειδικοί – είναι επαρκές για να σημειωθεί ουσιαστική απώλεια βάρους και να εκτιμηθεί η ανταπόκριση του οργανισμού στη θεραπεία.
Διεθνής τάση για την αποζημίωση των φαρμάκων κατά της παχυσαρκίας
Η κρατική κάλυψη φαρμάκων για την παχυσαρκία αντικατοπτρίζει μια διεθνή στροφή στην αντιμετώπιση της νόσου.
Η παχυσαρκία, που μέχρι πρότινος θεωρούνταν κυρίως ατομική ευθύνη ή αισθητικό ζήτημα, αναγνωρίζεται πλέον ως χρόνια νόσος με σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και το σύστημα υγείας.
Οι αποφάσεις των κυβερνήσεων να καλύψουν θεραπείες όπως το Wegovy, το οποίο μιμείται την ορμόνη GLP-1 που ρυθμίζει την όρεξη και τα επίπεδα γλυκόζης, στηρίζονται σε κλινικά δεδομένα που δείχνουν σημαντική μείωση του σωματικού βάρους, αλλά και βελτίωση δεικτών καρδιομεταβολικού κινδύνου.
Με την πλήρη ένταξη τέτοιων θεραπειών στα δημόσια συστήματα υγείας, δημιουργούνται νέα δεδομένα για την πρόληψη και τη διαχείριση της παχυσαρκίας, όχι μόνο για τα άτομα, αλλά και για την επιβάρυνση των ίδιων των συστημάτων υγείας.
