του Σωτήρη Μεταξά
Μία διαρκώς επιδεινούμενη κατάσταση, ως συνέπεια των επιπτώσεων που θα προκαλέσει στην Κρήτη η κλιματική αλλαγή, με χρονικό ορίζοντα τις επόμενες δεκαετίες, αποτυπώνει το Περιφερειακό Σχέδιο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή.
Τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η Περιφέρεια Κρήτης μέσα από την επιστημονική ανάλυση των σημερινών δεδομένων και των προβλέψεων σε βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο επίπεδο είναι εφιαλτικά καθώς το σύνολο των δεικτών έχουν αρνητικό πρόσημο.
Μεταξύ άλλων προβλέπεται αύξηση σε ημέρες καύσωνα, μείζον πρόβλημα ξηρασίας, μεταβολή του αριθμού των ημερών με μεγάλο κίνδυνο πυρκαγιάς αλλά και τροπικές νύχτες που παραπέμπουν σε ένα εντελώς διαφορετικό κλίμα σε σχέση με τα σημερινά δεδομένα.
Τα κλιματικά δεδομένα της έρευνας παράχθηκαν για τρεις μελλοντικές περιόδους και αφορούν στις εικοσαετίες 2021 – 2040 (βραχυπρόθεσμο σενάριο), 2041 – 2060 (μεσοπρόθεσμο) και 2081 – 2100 (μακροπρόθεσμο).
Οι μελλοντικές κλιματικές προβολές βασίζονται σε 2 σενάρια εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και συγκεκριμένα το ενδιάμεσο σενάριο μετριασμού (RCP4.5) και το δυσμενές σενάριο με πολύ υψηλές εκπομπές αεριών του θερμοκηπίου (RCP8.5).
Δραματικά είναι τα στοιχεία για την αύξηση των περιόδων ξηρασίας. Η Κρήτη βρίσκεται στο “κόκκινο” με ορίζοντα τις επόμενες δεκαετίες και οι συνεχόμενες ημέρες με μηδενικές βροχοπτώσεις θα φτάσουν μέχρι και τις 25 κατά τη διάρκεια ενός έτους. Ουσιαστικά θα υπάρχουν, στην πορεία του χρόνου, όλο και μεγαλύτερα (αλλά και με περισσότερη συχνότητα) χρονικά διαστήματα ξηρασίας.
Αντίστοιχη είναι η εικόνα αναφορικά με τις προβλέψεις για φαινόμενα καύσωνα. Ο αριθμός των ημερών κατά τις οποίες η μέγιστη θερμοκρασία θα υπερβαίνει τους 35 βαθμούς Κελσίου, θα αυξηθεί από 3 ημέρες έως 22 ημέρες. Προβλέπεται δηλαδή στο δυσμενές, μακροπρόθεσμο σενάριο 22 επιπλέον ημέρες καύσωνα στη διάρκεια του έτους.
Η μεγαλύτερη μεταβολή ημερών με μέγιστη θερμοκρασία άνω των 35 βαθμών Κελσίου καταγράφεται σε δύο δήμους της ενδοχώρας του Ηρακλείου και συγκεκριμένα στους δήμους Φαιστού και Γόρτυνας.
Σημαντικά μεγαλύτερη αναμένεται να είναι τις επόμενες δεκαετίες η αύξηση του αριθμού ημερών που θα καταγράφονται τροπικές νύχτες, με θερμοκρασίες άνω των 20 βαθμών Κελσίου. Η αύξηση κατά μέσο όρο κυμαίνεται από 25 ημέρες περίπου (και για τα δύο σενάρια, την περίοδο 2021- 2040) έως 80 ημέρες περίπου (στο δυσμενές σενάριο, την περίοδο 2081-2100). Η μεγαλύτερη αύξηση αναμένεται να σημειωθεί στους Δήμους Κισσάμου, Καντάνου – Σελίνου, Αμαρίου, Μίνωα – Πεδιάδας και Χερσονήσου όπου η αύξηση σε τροπικές νύχτες θα ξεπεράσει τις 85.
Κατακόρυφη αύξηση αναμένεται και στον αριθμό των ημερών με μεγάλο κίνδυνο πυρκαγιάς. Στους συγκεκριμένους χάρτες φαίνεται σαφώς η προοδευτική αύξηση και ενώ σε κοντινό και μέσο χρονικό ορίζοντα, οι αυξήσεις δεν ξεπερνούν σε κανένα σημείο της Περιφέρειας Κρήτης τις 10 ημέρες το έτος, με εξαίρεση τα εσωτερικά τμήματα των Δήμων Φαιστού, Γόρτυνας και Αρχανών – Αστερουσίων που φτάνουν τις 15-20 μέρες/έτος, κατά το μακρινό μέλλον, για το σενάριο RCP8.5 με εξαίρεση τα βόρεια παράλια και τις πολύ ορεινές περιοχές οι αυξήσεις ξεπερνούν τις 20 μέρες το έτος.
Σύμφωνα με το σενάριο RCP 4.5, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου θα αυξάνονται μέχρι το 2040 και μετά θα μειωθούν. Mε βάση το σενάριο RCP 8.5 οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου θα συνεχίσουν να αυξάνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του 21ου αιώνα.