του Σωτήρη Μεταξά
Καινοτόμα έρευνα στο θέμα των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε μεγάλα βάθη υλοποιεί επιστημονική ομάδα του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Στο επίκεντρο της έρευνας βρίσκεται η αντιμετώπιση μίας πιθανής διαρροής, είτε στη φάση της εξόρυξης είτε στο στάδιο της εκμετάλλευσης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.
Το μελετητικό πλαίσιο είναι πρωτοποριακό καθώς με ειδικό εξοπλισμό πραγματοποιούνται δειγματοληψίες από πολύ μεγάλα βάθη και έρευνα χωρίς την αλλοίωση της ατμοσφαιρικής πίεσης των δειγμάτων.
Ουσιαστικά εξετάζεται η δυνατότητα που έχουν μικροοργνανισμοί σε βάθη 3.000 μέτρων να διασπάσουν υδρογονάνθρακες και τι πρόσθετα μέτρα πρέπει να ληφθούν ώστε σε περίπτωση διαρροής να υπάρχουν έτοιμα πρωτόκολλα αντιμετώπισης και διαχείρισης.
«Μετά το ατύχημα στον κόλπο του Μεξικού αναρωτηθήκαμε τις επιπτώσεις που θα είχε ένα τέτοιο συμβάν στην κλειστή θάλασσα της Μεσογείου και ειδικότερα στην Ελλάδα. Υλοποιούμε λοιπόν ένα πρόγραμμα ώστε να διαπιστώσουμε κατά πόσο οι μικροοργανισμοί που υπάρχουν στο θαλάσσιο περιβάλλον, σε πολύ μεγάλα βάθη, είναι σε θέση να διασπάσουν τους υδρογονάνθρακες σε ρυθμό τέτοιο ώστε να υπάρξει εξυγίανση του φυσικού περιβάλλοντος αλλά και να διαπιστώσουμε τις πρόσθετες παρεμβάσεις που θα απαιτηθούν σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο», δήλωσε στην Tηλεόραση CRETA ο επικεφαλής του προγράμματος, καθηγητής στο Πολυτεχνείο Κρήτης, Νίκος Καλογεράκης.
Το συγκεκριμένο ερευνητικό project είναι πρωτοπόρο σε διεθνές επίπεδο καθώς για πρώτη φορά χρησιμοποιείται δειγματολήπτης με δυνατότητα να φέρνει στην επιφάνεια δείγματα από μεγάλα βάθη σε σταθερή πίεση.
«Με αυτό τον τρόπο μας δίνεται η δυνατότητα να κάνουμε μελέτη στα δείγματα των μικροοργανισμών χωρίς να διαταράξουμε την πίεση του φυσικού τους περιβάλλοντος», επεσήμανε ο κ. Καλογεράκης.
Οι εξορύξεις σε μεγάλα βάθη βρίσκονται ακόμη σε αρχικά στάδια, αλλά η εξερεύνηση και η εκμετάλλευση των αποθεμάτων υδρογονανθράκων είναι πιθανό να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια καθώς όλο και πιο προηγμένες τεχνολογίες γεώτρησης είναι διαθέσιμες.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Κρήτης όπου η έρευνα για κοιτάσματα υδρογονανθράκων γίνεται σε μεγάλα βάθη στα νότια και νοτιοδυτικά του νησιού.
Ο μετριασμός των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από διαρροές υδρογονανθράκων σε μεγάλα βάθη απαιτούν επιστημονική γνώση της απόκρισης του οικοσυστήματος σε τέτοιες διαταραχές καθώς και καινοτόμες μεθόδους παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο.
«Στατιστικά, οι περισσότερες διαρροές που σημειώνονται σε μεγάλα βάθη δεν γίνονται κατά τη διάρκεια της παραγωγής των υδρογονανθράκων αλλά κατά τη διάρκεια των εξορύξεων», σημείωσε ο καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης Νίκος Καλογεράκης και πρόσθεσε : «Υπάρχουν δυνατότητες συνεργειών για άμεση επέμβαση σε μεγάλα βάθη που περιορίζουν τη διαρροή. Υπάρχουν τα συστήματα και η τεχνολογία για πρόληψη αλλά και άμεση επέμβαση. Πρέπει να έχουμε κατοχυρώσει στην Κρήτη πως εάν κάτι πάει στραβά, θα έχουμε την καλύτερη δυνατή επέμβαση και αντιμετώπιση».