Στο Συμβούλιο της Επικρατείας συζητείται σήμερα (15/10) η προσφυγή της ΚΕΔΕ για την κατάργηση του τέλους ταφής απορριμμάτων Συγκεκριμένα, η συζήτηση αφορά σε τέσσερις υποθέσεις και 164 Δήμους πανελλαδικά, μεταξύ των οποίων και ο Δήμος Ηρακλείου, οι οποίοι θεωρούν το τέλος ταφής παράνομο και καταχρηστικό και ζητούν να καταργηθεί.
Πρόκειται βεβαίως για την πολυσυζητημένη υπόθεση της επιβολής ενός “προστίμου” που οι Δήμοι από την πρώτη στιγμή χαρακτήρισαν και άδικο και δυσβάσταχτο, καθώς ανέρχεται σε πολλά εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Στον Δήμο Ηρακλείου για παράδειγμα, το τέλος τάφης ανέρχεται στα 2,4 εκατομμύρια ευρώ περίπου ανά έτος.
Τον Απρίλιο του 2025 βέβαια ψηφίστηκε τροπολογία από το Υπουργείο Εσωτερικών βάση της οποίας το τέλος ταφής έγινε ευθέως ανταποδοτικό με την επιστροφή στους δήμους του 85% των πόρων που εισπράττονται για έργα διαχείρισης της ανακύκλωσης και το υπόλοιπο 15% για έργα αποκατάστασης των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (παράνομες χωματερές).
Η εξέλιξη ικανοποίησε μερικώς την ΚΕΔΕ, χωρίς όμως να την οδηγήσει στην απόσυρση της προσφυγής στο ΣτΕ.
Το Δικαστήριο καλείται, μεταξύ άλλων, να κρίνει:
• εάν η Οδηγία 2008/98/ΕΚ, όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία 2018/851/ΕΕ, έχει ενσωματωθεί ορθώς στην ελληνική έννομη τάξη, ιδίως από την άποψη αν το επίμαχο τέλος αποτελεί πράγματι οικονομικό κίνητρο για τη μη προτίμηση της υγειονομικής ταφής των απορριμμάτων έναντι εναλλακτικών μεθόδων διαχείρισης,
• εάν το τέλος ταφής επιβάλλεται ως διοικητική κύρωση και δη υπερβολικά υψηλή, σε βάρος των δήμων, κατά παράβαση των συνταγματικών αρχών της ισότητας, του κράτους δικαίου, της αναλογικότητας, καθώς και της ΕΣΔΑ και του ενωσιακού δικαίου,
• εάν παραβιάζονται οι αρχές «ο ρυπαίνων πληρώνει» και της «διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού», δεδομένου ότι το τέλος ταφής δεν επιβάλλεται και σε βάρος των παραγωγών των αποβλήτων,
• εάν θίγεται η κατοχυρωμένη στο άρθρο 102 του Συντάγματος διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια των ΟΤΑ, μέσω της υποχρεωτικής παρακράτησης των ποσών που αντιστοιχούν στο τέλος ταφής.
Παράλληλα με τη μάχη στο ΣτΕ, μετέωρη παραμένει και η Ανακύκλωση πανελλαδικά. Οι συμβάσεις των ΦοΣΔΑ με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης για την λειτουργία των ΚΔΑΥ (Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών) έχουν λήξει επισήμως και έχουν πάρει σιωπηρή παράταση μέχρι το τέλος του 2025. Αν δεν βρεθεί λύση στην κόντρα της ΕΕΑΑ με τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης και η πρώτη κάνει πράξη την απειλή της περί αποχώρησης από τα ΚΔΑΥ, τότε το κόστος λειτουργίας των Κέντρων θα περάσει στους ΦοΣΔΑ, δηλαδή στους δήμους.
Ο Γενικός Γραμματέας Αποβλήτων Μανώλης Γραφάκος πάντως, στις συζητήσεις του με φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης διαβεβαιώνει ότι θα βρεθεί λύση.
