Το στρατηγικό όραμα του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής για μια αυτοδιοίκηση ισχυρή, ανεξάρτητη, που δεν θα λειτουργεί ως το “μακρύ χέρι” του εκάστοτε “Μεγάρου Μαξίμου”, αλλά με ενισχυμένες αρμοδιότητες και επαρκείς πόρους θα αποτελέσει τον μοχλό ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών, παρουσίασε ο Νίκος Ανδρουλάκης μιλώντας στην ημερίδα για την αυτοδιοίκηση, που διοργάνωσε το ινστιτούτο InSocial.
«Δικό μας όραμα είναι η κεντρική κυβέρνηση να αφουγκράζεται τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών και να σχεδιάζει για τις πόλεις και τις περιφέρειες του αύριο μαζί σας και όχι ερήμην σας» υπογράμμισε ο κ. Ανδρουλάκης.
«Στις εκλογές του Οκτωβρίου είδαμε την προσπάθεια της Νέας Δημοκρατίας να ποδηγετήσει την τοπική αυτοδιοίκηση. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θεωρούσε –και το έλεγε δημόσια- ως προαπαιτούμενο την πολιτική συγγένεια περιφερειαρχών και δημάρχων με τη Νέα Δημοκρατία για να εξασφαλίζεται, όπως δήλωνε κυνικά, ο καλύτερος συντονισμός κεντρικού κράτους και αυτοδιοίκησης. Ξέχασε, όμως, ότι σύμφωνα με το Σύνταγμα αυτή η συνεργασία δεν εναπόκειται στη διακριτική του ευχέρεια. Είναι υποχρέωσή του. Οι πολίτες αποδοκίμασαν στην κάλπη αυτήν την αλαζονική και βαθιά παλαιοκομματική νοοτροπία, δίνοντας σε πολλές περιπτώσεις πρόκριμα σε αυτοδιοικητικά σχήματα, που απαντούσαν στις σύγχρονες απαιτήσεις των τοπικών κοινωνιών, για πόλεις και περιφέρειες ανθρώπινες, ανθεκτικές και βιώσιμες», σημείωσε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής.
«Στο ερώτημα αν χρειαζόμαστε περισσότερη ή λιγότερη τοπική αυτοδιοίκηση, θα απαντήσω χωρίς περιστροφές: ναι, χρειαζόμαστε πιο ισχυρή και οικονομικά αυτόνομη αυτοδιοίκηση, που θα κάνει πράξη το νέο κύμα αλλαγών και μεταρρυθμίσεων, που έχει ανάγκη η χώρα. Μια αυτοδιοίκηση που θα πρωταγωνιστήσει στην ψηφιακή σύγκλιση, την ενεργειακή δημοκρατία, την ανθεκτικότητα και την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους. Και θέλω από αυτό εδώ το βήμα να σας καλέσω να διαμορφώσουμε μαζί το εθνικό σχέδιο για την ενδυνάμωση του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης» προσδιόρισε ως κεντρικό στόχο ο κ. Ανδρουλάκης.
Με οδηγό την ορθή αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων, ο κ. Ανδρουλάκης υπογράμμισε ότι οι δύο βαθμοί της τοπικής αυτοδιοίκησης πρέπει να πρωταγωνιστήσουν:
– στην υλοποίηση του «πράσινου» μετασχηματισμού των πόλεων με αιχμή ένα ολοκληρωμένο, διατομεακό πρόγραμμα για την πράσινη μετάβαση, ώστε να δίνεται η δυνατότητα σε όλες τις πόλεις – ανεξαρτήτως μεγέθους ή πληθυσμού – να έχουν πρόσβαση στα κατάλληλα χρηματοδοτικά και υποστηρικτικά εργαλεία. Με έμφαση στην ενίσχυση της βιώσιμης κινητικότητας και της ηλεκτροκίνησης, στην εξοικονόμηση και παραγωγή ενέργειας μέσω των ενεργειακών κοινοτήτων.
– ενδυνάμωση της αστικής ανθεκτικότητας μέσα από την υλοποίηση έργων και δράσεων, που θα καθιστούν τις υποδομές των πόλεων περισσότερο ασφαλείς και ανθεκτικές, ιδίως τώρα που οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής μεγαλώνουν και εμφανίζονται συχνότερα.
–προώθηση σύγχρονων μοντέλων διαχείρισης των απορριμμάτων με προτεραιότητα στην ανακύκλωση αλλά και την ενεργειακή αξιοποίηση των υπολειμμάτων.
– αναδιάρθρωση του συστήματος κοινωνικής πολιτικής σε τοπικό επίπεδο, μέσα από την περαιτέρω ενίσχυση, ανάπτυξη και αναβάθμιση των δημοτικών κοινωνικών δομών και υπηρεσιών και τη λειτουργική διασύνδεση τους με τις κρατικές προνοιακές δομές και τις δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, ώστε η πρωτοβάθμια τοπική αυτοδιοίκηση να καθίσταται ο κύριος φορέας παροχής κοινωνικών υπηρεσιών προς τους πολίτες.
– εκσυγχρονισμός σημαντικών δικτύων και υποδομών (ύδρευσης, άρδευσης, οπτικών ινών, οδικού δικτύου κλπ) των δήμων και των περιφερειών.
«Παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση διαφημίζει τη θετική πορεία της ελληνικής οικονομίας, η τοπική αυτοδιοίκηση αντιμετωπίζεται ακόμα με μνημονιακούς όρους. Συνεχίζεται η στρεβλή εφαρμογή του Ν. 3852/2010. Ο κρατικός προϋπολογισμός για το 2024 προβλέπει δημοσιονομικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης και των φυσικών καταστροφών. Σε αυτές τις παρεμβάσεις οι δήμοι είναι απόντες. Υπενθυμίζεται ότι για το 2024, δεν προβλέπονται ούτε τα 25 εκατ., που υπήρχαν στον κρατικό προϋπολογισμό του 2023 για την αντιμετώπιση των συνεπειών της ενεργειακής κρίσης» τόνισε ο κ. Ανδρουλάκης ως προς τη χρηματοδότηση των ΟΤΑ.
«Στις εκλογές της ΚΕΔΕ χρειάζεται μια ισχυρή φωνή, που θα μπορεί να συγκρουστεί με την κεντρική κυβέρνηση όποτε υπονομεύει την ανεξαρτησία της αυτοδιοίκησης και όχι μια ΚΕΔΕ “μακρύ χέρι” του κ. Μητσοτάκη» κατέληξε ο κ. Ανδρουλάκης.
ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΟΜΙΛΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ
Θεματική ενότητα: Θεσμοί – διαφάνεια στην τοπική αυτοδιοίκηση
Στην επιδίωξη της κυβέρνησης να ελέγχει την αυτοδιοίκηση, αναφέρθηκε η Δήμαρχος Αγίου Δημητρίου, Μαρία Ανδρούτσου, φέρνοντας ως παράδειγμα τον πρόσφατο νόμο για τους ΟΤΑ. «Ψηφίστηκε πριν καν αναδειχθούν οι νέες αυτοδιοικητικές αρχές και σχηματιστούν τα συλλογικά όργανα, ώστε να μην υπάρξει δομημένος αντίλογος και θεσμοθετημένος διάλογος», σημείωσε, εστιάζοντας στον ξαφνικό θάνατο 1.200 νομικών προσώπων.
Για θεσμικό στραγγαλισμό και οικονομικό μαρασμό των δήμων, έκανε λόγο ο Δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών, Σίμος Δανιηλίδης, δίνοντας έμφαση στη «συγκρότηση θεσμικής, ισχυρής αυτοδιοίκησης, με σοβαρές αρμοδιότητες και τους αναγκαίους πόρους».
Στο τέλος ταφής που καλούνται να καταβάλουν οι δήμοι από το 2024, που «με το καλημέρα» ανέρχεται σε 240 εκατ. ευρώ, αναφέρθηκε ο εκλεγμένος Δήμαρχος Καλλιθέας, Κώστας Ασκούνης, προειδοποιώντας ότι «θα τινάξει στον αέρα τους προϋπολογισμούς και θα επιβαρύνει τελικά τους δημότες, που έχουν ήδη μειωμένο διαθέσιμο εισόδημα σε περίοδο γενικευμένης ακρίβειας».
Ο Δήμαρχος Χερσονήσου, Ζαχαρίας Δοξαστάκης υπογράμμισε τη σημασία της διαφάνειας, ώστε «να διασφαλίζεται η ισότητα μεταξύ των πολιτών, να κατοχυρώνεται το δημόσιο τοπικό συμφέρον, να εδραιώνονται και να διασφαλίζονται τα δικαιώματα των πολιτών».
Ο Δήμαρχος Μοσχάτου – Ταύρου, Ανδρέας Ευθυμίου, υπενθύμισε πως το ΠΑΣΟΚ ανέδειξε την αυτοδιοίκηση ως τον κατεξοχήν συμμετοχικό θεσμό. Καυτηρίασε, δε, το γεγονός ότι αντιπροσωπεύει μόλις το 7% των δημόσιων δαπανών, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 34%.
Στο ζήτημα της κατάργησης δεκάδων ΔΕΥΑ, με το κυβερνητικό σχέδιο για τη δημιουργία 13 μεγαλύτερων φορέων, χωρίς να υπάρχει όμως κείμενο προς διαβούλευση, εστίασε ο Δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργος Μαρινάκης, προειδοποιώντας πως «όταν φτιάχνονται μεγάλα σχήματα, άρα και τα πακέτα είναι μεγάλα, οι προνομιακοί συνομιλητές του συστήματος είναι συγκεκριμένες λίγες εταιρείες».
Κλείνοντας, ο σύμβουλος Ψηφιακής Διακυβέρνησης και συντονιστής της Δράσης Ψηφιακής Κοινωνίας, Γιώργος Καραμανώλης, έθεσε τη στρατηγική της ανθεκτικότητας ως κεντρικό πυλώνα του σχεδιασμού για τις έξυπνες πόλεις. «Δεν πρόκειται για ένα τεχνολογικό έργο, αλλά για ένα καθαρά κοινωνικό έργο», σημείωσε, βάζοντας στη συζήτηση ψηφιακές λύσεις που διευκολύνουν τη λειτουργία των δήμων στην 4η βιομηχανική επανάσταση, την παροχή υπηρεσιών προς τις τοπικές επιχειρήσεις, δράσεις αλληλεγγύης και εθελοντισμού.
Θεματική ενότητα: Σύγχρονες, βιώσιμες και πράσινες πόλεις
«Είμαστε σε ένα σταυροδρόμι που πρέπει να μας αφυπνίσει και να μας κινητοποιήσει», σημείωσε στη μαγνητοσκοπημένη παρέμβασή του ο εκλεγμένος Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Στέλιος Αγγελούδης, αναδεικνύοντας την ανάγκη ενός νέου μοντέλου κεντρικής διοίκησης με άμεση μεταφορά πόρων, ανθρώπινων και οικονομικών, στον πρώτο βαθμό αυτοδιοίκησης.
Από την πλευρά του, ο εκλεγμένος Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, επισήμανε πως «το πράσινο δεν είναι θέμα lifestyle ή ποιότητας ζωής, αλλά είναι πια θέμα επιβίωσης, καθώς η κλιματική κρίση δείχνει τα δόντια της». Υπογράμμισε πως «πρέπει να ανοίξουμε έναν νέο ενάρετο κύκλο», μετασχηματίζοντας τις πόλεις μας με πεζοδρομήσεις, πράσινο, ελεύθερους χώρους, πολιτικές δωρεάν ηλεκτρικής ενέργειας για τα πιο φτωχά νοικοκυριά.
Στην έννοια της βιωσιμότητας αναφέρθηκε ο Δήμαρχος Πειραιά, Γιάννης Μώραλης, προσδιορίζοντας ως βιώσιμη την πόλη «που αναπτύσσεται με επίκεντρο τον άνθρωπο, με έμφαση δηλαδή στην προστασία της ανθρώπινης ζωής και του περιβάλλοντος», εστίασε στις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και τις επικαλύψεις αρμοδιοτήτων που δυσχεραίνουν το έργο των δημοτικών αρχών.
«Το σύστημα έχει εγκλωβίσει τους δημάρχους και τις δημοτικές αρχές, με τις ευθείες σχέσεις εξάρτησης σε κάθε χρηματοδοτικό εργαλείο, εξαιτίας της έλλειψης κριτηρίων», σημείωσε ο Δήμαρχος Χανίων, Παναγιώτης Σημανδηράκης, αναδεικνύοντας την κρισιμότητα της αυτονομίας και της αυτοτέλειας στη λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Σε καινοτόμες πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη στήριξη δήμων και περιφερειών, αναφέρθηκε ο επίκουρος καθηγητής του ΕΜΠ, Βαγγέλης Μαρινάκης, ξεχωρίζοντας την επένδυση στην Κρήτη που προσεγγίζει τα 25 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία της πρώτης ενεργειακής κοιλάδας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ευρώπη για την επίτευξη ενεργειακής αυτονομίας.
Θεματική ενότητα: Πολιτική προστασία και ανθεκτικότητα
Ο Δήμαρχος Ελληνικού –Αργυρούπολης, Γιάννης Κωνσταντάτος και επικεφαλής του Συνδέσμου Προστασίας και Ανάπτυξης Υμηττού (ΣΠΑΥ), περιγράφοντας το μοντέλο λειτουργίας και συνέργειας των όμορων δήμων που βρίσκονται γύρω από τον Υμηττό, ανέδειξε ότι «23 φωτιές φέτος, 24 πέρυσι και 25 πρόπερσι έσβησαν από τους 1.500 εθελοντές μας, που βρήκαν μια ομάδα δημάρχων που μας ενώνει η αγάπη μας για τον Υμηττό». Επιπλέον, χαρακτήρισε εγκληματικό να συνεχίζεται η αναλογία κατανομής πόρων 80-20% εις βάρος της πρόληψης.
Η Ευαγγελία Λιακούλη, Γραμματέας της Κ.Ο. ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής & υπεύθυνη του Κ.Τ.Ε. Αυτοδιοίκησης, υπογράμμισε πως ό,τι συνέβη στη Θεσσαλία πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις καταστροφικές πλημμύρες αποτελεί ένα case study προς αποφυγή. «Η Θεσσαλία είναι ως σήμερα βουτηγμένη στις λάσπες και δεν έχουν ακόμη δοθεί αποζημιώσεις» επισήμανε η κ. Λιακούλη προσθέτοντας ότι από πλευράς κυβερνητικής διαχείρισης «δεν υπάρχει ταχύτητα, δεν υπάρχει αποτελεσματικότητα και αρχίζω να υποψιάζομαι και έλλειψη διαφάνειας. Το συμπέρασμα είναι ένα: δεν έχουμε κλιματική αλλαγή αλλά κλιματική κατάρρευση και η αυτοδιοίκηση πρέπει να το λάβει σοβαρά υπόψη. Η πολιτική προστασία είναι πρωτίστως θεσμικό ζήτημα».
Ο Γιάννης Γεώργιζας, γενικός διευθυντής του Δικτύου Βιώσιμων Πόλεων που αριθμεί 70 δήμους, αναφέρθηκε στην υποστήριξη των Δήμων για την επιτυχή υποβολή προτάσεων για χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά προγράμματα στους τομείς της Βιώσιμης Ανάπτυξης, της Αειφορίας, της Προστασίας του Περιβάλλοντος, της Κυκλικής Οικονομίας και της Έξυπνης Διαχείρισης Ενέργειας.
Ο Τάσος Χωμενίδης, Δρ. Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π., τόνισε ότι «ο έλεγχος του οικιστικού αποθέματος πρέπει να περάσει στους δήμους, όπως συμβαίνει παντού στην Ευρώπη. Με τη βαθμιαία αναβάθμιση των κατοικιών η πόλη θα γίνει πιο ανθεκτική και θα επιστρέψουν κάτοικοι στο κέντρο».