Στη σκιά της αφρικανικής σκόνης βρέθηκαν και θα παραμείνουν για δύο μέρες ακόμη μεγάλες περιοχές της χώρας μας, καθώς η ατμοσφαιρική κυκλοφορία ευνόησε τη μεταφορά σημαντικών ποσοτήτων προς την Ελλάδα, ειδικά στις πιο νότιες περιοχές, αλλά και την Κύπρο. Μάλιστα, σε ορισμένες περιοχές η παρουσία σωματιδίων από την Αφρική ήταν πολύ πυκνή, με αποτέλεσμα βαριά συννεφιά αλλά και λασποβροχές. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι συγκεντρώσεις σωματιδίων, λόγω και της παρουσίας της σκόνης, έφθασαν σε υπερβολικές τιμές. Για παράδειγμα, σύμφωνα με μετρήσεις σταθμού του Αστεροσκοπείου Αθηνών στη Μεθώνη, οι συγκεντρώσεις σωματιδίων διαμέτρου μικρότερης των 10 μικρομέτρων (ΡΜ10) έφθασε πριν από το μεσημέρι της Καθαράς Δευτέρας τα 345,5 μg/m3, ενώ για πολλές ώρες ήταν πάνω από τα 50 μg/m3.
Στην Αθήνα, τη Δευτέρα 27 Φεβρουαρίου όλοι οι σταθμοί του υπουργείου Περιβάλλοντος κατέγραψαν υπερβάσεις της τιμής των 50 μg/m3 ως μέση τιμή 24ώρου. Συγκεκριμένα, οι σταθμοί σε Πειραιά και Λιόσια κατέγραψαν τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις (65 μg/m3) και ακολουθούσαν το Περιστέρι με 62 μg/m3, το Μαρούσι με 59 μg/m3, η Λυκόβρυση με 58 μg/m3, το Κορωπί με 58 μg/m3, η οδός Αριστοτέλους (κέντρο) με 56 μg/m3, όπως και η Αγία Παρασκευή, οι Θρακομακεδόνες με 54 μg/m3 και η Ελευσίνα με 50 μg/m3. Στην περίπτωση της Αττικής και άλλων πόλεων οι συγκεντρώσεις σωματιδίων αυξάνονται τις πρώτες βραδινές ώρες, όταν ανάβουν τζάκια και άλλα μέσα θέρμανσης και τροφοδοτούν με σωματίδια καύσης τον αέρα…
Ας σημειωθεί πως σύμφωνα με τον στόχο που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ενωση, η μέση ημερήσια τιμή συγκέντρωσης των ΡΜ10 δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 50 μg/m3 περισσότερες από 35 φορές μέσα στο έτος, ενώ για τα ακόμη πιο λεπτά σωματίδια των 2,5 μικρών του μέτρου (ΡΜ2,5) ο στόχος είναι μέση ετήσια τιμή 25 μg/m3. Οι οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είναι πολύ πιο αυστηρές, καθώς θέτει για τα ΡΜ2,5, για παράδειγμα, στόχο τα 5 μg/m3. Κι αυτό γιατί τα πολύ μικρά σωματίδια εισχωρούν μέσω του αναπνευστικού συστήματος στον ανθρώπινο οργανισμό και μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως λοιμώξεις, παθήσεις του αναπνευστικού, καρδιοαγγειακές ασθένειες κ.λπ. Η Ε.Ε. έχει εξαγγείλει ως στόχο για το 2030 τα 10 μg/m3 στα ΡΜ2,5, κινούμενη όμως με μεγάλη καθυστέρηση, προφανώς λόγω των οικονομικών συμφερόντων.
Σύμφωνα πάντως με τις εκτιμήσεις των ερευνητών του Αστεροσκοπείου Αθηνών, το πρόσφατο «κύμα» αφρικανικής σκόνης κινήθηκε ευτυχώς σε σχετικά μεγάλα υψόμετρα και δεν επηρέασε έντονα τα επίπεδα που κινούνται και αναπνέουν οι άνθρωποι. Ετσι οι συγκεντρώσεις που καταγράφηκαν και σε Αθήνα και σε Κρήτη ήταν μέχρι 60 μg/m3 – υψηλές μεν, αλλά όχι αποπνικτικές.
Tο φαινόμενο της μεταφοράς σκόνης από την Αφρική προς την Ελλάδα και άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης έχει γίνει πιο συχνό και έντονο τις τελευταίες δεκαετίες. Μάλιστα, πρόσφατη μελέτη επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας υπολογίζει πως από τα μέσα του 19ου αιώνα υπάρχει αύξηση της μεταφοράς σκόνης κατά 55%. Οι λόγοι γι’ αυτή την τάση συνδέονται με την κλιματική αλλαγή (αυξανόμενη ξηρασία) αλλά και με τη σύγχρονη ανάπτυξη της γεωργίας και την εκμετάλλευση των υδάτινων πόρων. Oλα δείχνουν πως θα πρέπει να συνηθίσουμε να ζούμε με τις επισκέψεις της αφρικανικής σκόνης, ειδικά τους ανοιξιάτικους μήνες.
