Σε κλίμα συγκίνησης κορυφώθηκαν το πρωί της Κυριακής 14 Σεπτεμβρίου, οι εκδηλώσεις τιμής και μνήμης για την επέτειο των 82 χρόνων από το ολοκαύτωμα της Βιάννου.
Οι εκδηλώσεις της Κυριακής ξεκίνησαν με Θεία Λειτουργία και επιμνημόσυνη δέηση στον Ιερό Ναό Τιμίου Σταυρού στο Μουρί Αμιρών, ενώ ακολούθησε η επίσημη έπαρση της σημαίας στο Πανδημοτικό Μνημείο των Θυμάτων στην περιοχή Σελί Αμιρών και στη συνέχεια η επίσημη Δοξολογία στον Ιερό Ναό των Αγίων Πάντων, χοροστατούντος του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ.κ. Ανδρέα.
Το πρόγραμμα περιελάμβανε ομιλία για το ιστορικό του Ολοκαυτώματος από τον Περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη. Την κυβέρνηση εκπροσωπεί ο Υφυπουργός Εσωτερικών Βασίλειος – Πέτρος Σπανάκης.
Η τελετή κορυφώνεται με προσκλητήριο νεκρών και κατάθεση στεφάνων.
Η ανακοίνωση της Περιφέρειας Κρήτης:
«Σε αυτό τον τόπο συντελέστηκε ένα από τα ειδεχθέστερα εγκλήματα κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ένα Ολοκαύτωμα που συνιστά ένα από τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας σε όλη την κατεχόμενη Ευρώπη. Η διεκδίκηση των αποζημιώσεων δεν είναι εθνική εμμονή. Είναι ένα βαθύ ζήτημα δικαιοσύνης, ιστορίας, παιδείας, κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας» τόνισε ο Περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης στην κεντρική εκδήλωση-κατάθεση στεφάνων που πραγματοποιήθηκε σήμερα Κυριακή στα Αμιρά της Βιάννου στο μνημόσυνο τιμής και μνήμης για τους ήρωες που θυσιάστηκαν για την πατρίδα, στο πλαίσιο της 82ης επετείου του Ολοκαυτώματος των χωριών της Βιάννου και της Ιεράπετρας.
Ο εκπρόσωπος της Κυβέρνησης ο Υφυπουργός Εσωτερικών Βασίλης Σπανάκης, ο εκπρόσωπος του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων Μάξιμος Σενετάκης, ο Περιφερειάρχης Κρήτης , οι εκπρόσωποι του Ελληνικού Κοινοβουλίου, της Αυτοδιοίκησης, του Στρατού, των Σωμάτων Ασφαλείας, Αντιστασιακών οργανώσεων, Ένωσης θυμάτων, θεσμικοί εκπρόσωποι και πολίτες, απέτησαν φόρο τιμής στη μνήμη των πεσόντων πατριωτών στην εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν η Περιφέρεια Κρήτης-Π.Ε. Ηρακλείου, ο Δήμος Βιάννου, και η Ένωση Θυμάτων.
Στην ομιλία του στην εκδήλωση τιμής και μνήμης ο κ. Αρναουτάκης είπε μεταξύ άλλων:
«Η ποτισμένη με αίμα ηρώων μαρτυρική γη των χωριών της Βιάννου και της Δυτικής Ιεράπετρας, οι ψυχές των εκατοντάδων τραγικών θυμάτων, που περιπλανώνται σε αυτόν τον νέο Γολγοθά, θυμίζουν σε όλους και για πάντα, πως σε αυτό τον τόπο συντελέστηκε ένα από τα ειδεχθέστερα εγκλήματα κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ένα Ολοκαύτωμα που συνιστά ένα από τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας σε όλη την κατεχόμενη Ευρώπη.
Εκπληρώνοντας πατριωτικό καθήκον, στέλνω ένα ξεκάθαρo μήνυμα, πως η Κρήτη δεν ξεχνά, ευχαριστώντας τον Δήμο Βιάννου και την Ένωση Θυμάτων Ολοκαυτώματος για την τιμή της συμμετοχής σε αυτό το Ιερό Προσκύνημα.
Μέρα δοξαστική, με τους βασιλικούς στις εκκλησιές να στολίζουν τον Τίμιο Σταυρό, ο Αμιράς μετατράπηκε σε νέες Θερμοπύλες. Στη θέση Αμπέλια των Μελιανών, οι περισσότεροι από τους 114 τουφεκισθέντες, ήταν άμαχοι. Σειρά πήραν ο Βαχός, το Κεφαλοβρύσι, ο Κρεββατάς, ο Πεύκος, η Σύμη, το Καλάμι, ο Συκολόγος και τα χωριά της Δυτικής Ιεράπετρας, Γδόχια, Μουρνιές, Χριστός, Παρσάς, Μάλλες, Μύθοι, Ρίζα και Μύρτος. Επίγεια θυσιαστήρια που άνοιγαν τις πύλες της Ελευθερίας. 401 νεκροί σε τρείς μέρες.
Εκεί που τα σπίτια, τα μνημεία, οι φωτογραφίες αποτυπώνουν την αλήθεια και αναδεικνύουν την ιστορική μνήμη ως μια εκδήλωση σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου και κυρίως του σεβασμού της αρχής του απαράγραπτου για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Για την Περιφέρεια Κρήτης και τους Δήμους του νησιού, τις Ενώσεις Θυμάτων και τις οργανώσεις των ενεργών πολιτών, εκδηλώσεις και τελετές όπως η σημερινή λειτουργούν ως θεματοφύλακες της ιστορικής μνήμης των ανθρώπων του. Τα μαρτυρικά χωριά μας, είναι μια ανοικτή πληγή στο ιστορικό αποτύπωμα του Ολοκαυτώματος που συντελέστηκε στην Κρήτη.
Αυτός ο ζωντανός κατάλογος με τα ονόματα των νεκρών, εδώ από το Σελί των Αμιρών, μας επιβάλει τον συντονισμό και την κοινή δράση. Τη δράση μέχρι την τελική δικαίωση, σε έναν αγώνα που η Περιφέρεια Κρήτης θα είναι παρούσα με όλες τις δυνάμεις της. Με αυτό το δεδομένο, τονίζουμε ότι η διεκδίκηση των αποζημιώσεων δεν είναι εθνική εμμονή. Είναι ένα βαθύ ζήτημα δικαιοσύνης, ιστορίας, παιδείας, κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας».
Κατάθεση στεφάνων
Το πρωί τελέστηκε Δοξολογία-Τρισάγιο στον Ιερό Ναό των Αγίων Πάντων στο πανδημοτικό Ηρώων στη θέση Σελί Αμιρών, προεξάρχοντος του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου Καστελίου και Βιάννου κ. Ανδρέα.
Στην συνέχεια ακολούθησε Προσκλητήριο Νεκρών, κατάθεση στεφάνων, από τον εκπρόσωπο της Κυβέρνησης Υφυπουργό Εσωτερικών Βασίλη Σπανάκη, τον εκπρόσωπο του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων, Βουλευτή Ηρακλείου, Μάξιμο Σενετάκη, τους Βουλευτές Ηρακλείου Κωνσταντίνο Κεφαλογιάννη, Μανόλη Συντιχάκη, τον Περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη, την Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης Μαρία Κοζυράκη, Δημάρχους και εκπροσώπους Δημάρχων, τον Ανώτερο Διοικητή Φρουράς Ηρακλείου, τους εκπροσώπους των Αστυνομικών, Λιμενικών, Πυροσβεστικών Αρχών, των κομμάτων, φορέων, των Ενώσεων Αποστράτων, Εφέδρων Αξιωματικών, της Ένωσης Θυμάτων Βιάννου-Ιεράπετρας, της Ένωσης Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δαμάστας, της Ένωσης Θυμάτων Ολοκαυτώματος Σοκαρά, του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα την π. βουλευτή της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Βουλής και την εκπρόσωπο της ομάδας ΔΙΣΤΟΜΟ από το Αμβούργο, το σωματείο αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης «Ομάδες Μπαντουβάδων», μαθητές του 5ου Λυκείου και Γυμνασίου Λάρισας, φορέων.
Ακολούθησε ο βουβός πεντοζάλης του πένθους από τη σχολή χορού του Χριστόφορου Μπριντάκη, ο ύμνος της Βιάννου από τη Μικτή Χορωδία της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου, υπό την διεύθυνση της μαέστρου Λένας Χατζηγεωργίου, τήρηση ενός λεπτού σιγής και η ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου.
Οι εκδηλώσεις είχαν τον συντονισμό του Αντιπεριφερειάρχη Ηρακλείου Νίκου Συριγωνάκη και του Δημάρχου Βιάννου Παύλου Μπαριτάκη.
Η ανακοίνωση του Δήμου Βιάννου:
Με τη δέουσα τιμή, στη μνήμη των 461 εκτελεσθέντων της Βιάννου και χωριών της Ιεράπετρας τα ονόματα των οποίων βρίσκονται στο πάνθεον των ηρώων, ολοκληρώθηκε το ετήσιο μνημόσυνο στο μνημείο, στον Αμιρά Βιάννου.
Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος τιμήθηκαν τα θύματα του Ολοκαυτώματος που βρίσκονται στο πάνθεον των ηρώων.
Ένα Ολοκαύτωμα, που αποτελεί ένα από τα πλέον ειδεχθή εγκλήματα στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας, με θύτη τη ναζιστική λαίλαπα και θύτες τους κατοίκους της επαρχίας Βιάννου.
Σήμερα λοιπόν, 82 χρόνια μετά από αυτές τις μαρτυρικές ημέρες εκείνου του Σεπτέμβρη η επέτειος του Ολοκαυτώματος είναι ημέρα Τιμής και άσβεστης Μνήμης.
Στα πλαίσια της εκδήλωσης, το πρωί τελέστηκε Δοξολογία-Τρισάγιο στον Ιερό Ναό των Αγίων Πάντων στο Πανδημοτικό Ηρώο, στη θέση Σελί Αμιρών, χοροστατούντος του Μητροπολίτη Αρκαλοχωριου, Καστελλίου και Βιάννου κ.κ. Ανδρέα.
Στη συνέχεια αναγνώστηκε το Προσκλητήριο Νεκρών και ακολούθησε η κατάθεση στεφάνων που πραγματοποιήθηκε παρουσία:
του Υφυπουργού Εσωτερικών κ. Βασίλη Σπανάκη, ο οποίος εκπροσώπησε την Ελληνική Κυβέρνηση, του Περιφερειάρχη Κρήτης κ. Σταύρου Αρναουτάκη, του Δημάρχου Βιάννου κ. Παύλου Μπαριτάκη,
των Βουλευτών Μάξιμου Σενετάκη, Κώστα Κεφαλογιάννη και Μανόλη Συντυχάκη και εκπροσώπων των κομμάτων, του Αντιπεριφερειάρχη της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου Νίκου Συριγωνάκη, Αντιπεριφερειαρχών, του προέδρου του Περιφερειακού Συμβουλίου, περιφερειακών Συμβούλων, της Γ. Γραμματέως Αποκεντρωμένης Διοίκησης κ. Μαρίας Κοζυράκη, της ΠΕΔ Κρήτης, των Δημάρχων και εκπροσώπων των Δήμων: Ηρακλείου, Μαλεβιζίου, Μινώα Πεδιάδας, Οροπεδίου Λασιθίου, Καντάνου – Σελίνου, Αμαρίου, Μυλοποτάμου, Αρχανών – Αστερουσίων, Ανωγείων, Γόρτυνας, του Προέδρου του Πράσινου Ταμείου, αντιδημάρχων, δημοτικών Συμβούλων,
των εκπροσώπων των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, του Προέδρου της Ενώσεως Θυμάτων Ολοκαυτώματος Βιάννου κ. Αριστομένη Συγγελάκη, του Συγγραμματέα του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα κ. Αριστομένη Συγγελάκη, εκπροσώπων των Αντιστασιακών Ενώσεων, Προέδρων Τοπικών Κοινοτήτων, Συλλόγων και πλήθους πολιτών.
Ενώ ξεχωριστή ήταν η στιγμή της κατάθεσης στεφάνου από τους μαθητές του 5ου Γυμνασίου – Λυκείου Λάρισας που μετέχουν στις επετειακές εκδηλώσεις για το Ολοκαύτωμα, έχοντας επισκεφτεί αυτές τις μέρες τη Βιάννο.
Αμέσως μετά ακολούθησε ο συγκλονιστικός «Βουβός» πεντοζάλης και η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τη Μικτή Χορωδία της Π.Ε. Ηρακλείου – που τραγούδησε τον Ύμνο της Βιάννου, προκαλώντας ρίγη συγκίνησης – και την ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου.
Ο Δήμαρχος Βιάννου κ. Παύλος Μπαριτάκης, με αφορμή τη σημερινή «μαύρη» ημέρα για την επαρχία της Βιάννου δήλωσε:
«82 χρόνια από το Ολοκαύτωμα της Βιάννου και το μήνυμα της θυσίας των 461 ανθρώπων που εκτελέστηκαν, παραμένει ισχυρό και άσβεστο στη μνήμη μας.
Σήμερα, όλοι μαζί τιμούμε τα θύματα και την Ιστορία μας, κρατώντας «ζωντανή» την παρακαταθήκη τους και αποτελώντας έναν «φάρο» για όλους μας.
Για αυτό λέμε πως η μνήμη τους δεν είναι μόνο υπόθεση της Βιάννου ή της Κρήτης. Είναι πανανθρώπινο χρέος απέναντι στους προγόνους μας, αλλά και στις νέες γενιές.
Ως Δήμαρχος της μαρτυρικής Βιάννου και μέλος του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών της Ελλάδος, νιώθω βαθιά συγκίνηση για τις εκδηλώσεις μνήμης της 82ης Επετείου του Ολοκαυτώματος, καθώς είναι μια ακόμη αφορμή για να θυμόμαστε ότι οφείλουμε να υπερασπιζόμαστε τις διαχρονικές αξίες του Έθνους μας απέναντι σε κάθε εχθρό της ελευθερίας, οποιαδήποτε μορφή κι αν έχει.
Ο δικός μας αγώνας σήμερα είναι να κρατήσουμε τη Μνήμη ενεργή με τρόπο ουσιαστικό και γνώμονα το μέλλον των παιδιών μας.
Η θυσία των 461 Εθνομαρτύρων μάς καλεί να αγωνιζόμαστε για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για την κοινωνική συνοχή και πάνω από όλα για Δικαιοσύνη».
Ο Υφυπουργός Εσωτερικών κ. Βασίλης Σπανάκης με τη σειρά δήλωσε πως:
«Σήμερα είναι Ημέρα αξιώσεως του Τιμίου Σταυρού και ταυτόχρονα ημέρα Μνήμης και Τιμής σε 461 θύματα. Βρισκόμαστε εδώ για να τιμήσουμε όλους τους πατριώτες μας που άδικα έφυγαν από τη ζωή από τη Γερμανική Κατοχή. Είμαστε εδώ, όλη η Τοπική Αυτοδιοίκηση, κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής και εγώ εκπροσωπώντας την ελληνική κυβέρνηση και τον Πρωθυπουργό, για να τιμήσουμε αυτή τη σημαντική ημέρα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε την Ιστορία μας και δεν μπορούμε να βαδίσουμε μπροστά χωρίς σεβασμό στην Ιστορία μας.
Μια Ιστορία για τις περιοχές της Βιάννου και της Ιεράπετρας που βάφτηκε με μαύρα γράμματα πριν από 82 χρόνια και εμείς οι νεότεροι οφείλουμε να τιμούμε τη θυσία αυτών των ανθρώπων. Και αυτό κάνουμε με την παρουσία μας σήμερα εδώ»
