Επίσημο τρόπο λαμβάνουν πλέον οι ενστάσεις που κατέθεσαν διάφοροι δικηγόροι και ανώτατοι δικαστικοί για το κατά πόσον ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μπορεί να είναι υποψήφιος με βάση το Σύνταγμα της χώρας, καθώς αυτή θα είναι η τρίτη του θητεία.
Το Άρθρο 101 του τουρκικού Συντάγματος βάζει όριο δύο θητειών στον πρόεδρο, εκτός κι αν το κοινοβούλιο προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Το εν λόγω άρθρο έχει διχάσει την Τουρκία αλλά και συνταγματολόγους για το αν μπορεί ή όχι ο Ερντογάν να είναι ξανά υποψήφιος.
Το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο (YSK), δηλαδή το όργανο το οποίο είναι αρμόδιο να διασφαλίσει ότι οι εκλογές θα πραγματοποιηθούν με έναν δίκαιο και διαφανή τρόπο και το οποίο εξετάζει όλα τα παράπονα και τις αντιρρήσεις περί νοθείας στις εκλογές ανακοίνωσε τη Δευτέρα (27/3) τον προσωρινό κατάλογο με τους τέσσερις υποψήφιους προέδρους για τις εκλογές της 14ης Μαΐου.
Τα ονόματα των υποψηφίων έχουν σταλεί και αναμένεται πλέον η τελική λίστα θα δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Τουρκικής Κυβερνήσεως στις 31 Μαρτίου.
Εκτός από τον νυν πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον ηγέτη του βασικού κόμματος της αντιπολίτευσης CHP (Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα), Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, που πήραν την έγκριση να είναι υποψήφιοι από τις συμμαχίες των κομμάτων τους, υποψήφιοι θα είναι ακόμα ο ηγέτης του κόμματος Πατρίδα (Memleket), Μουχαρέμ Ιντζέ και ο πρώην βουλευτής, Σινάν Ογκάν, ως επικεφαλής της Πατρογονικής Συμμαχίας, με βασικό κόμμα το Κόμμα της Νίκης (Zafer Partisi), οι οποίοι κατάφεραν να ξεπεράσουν το φράγμα των 100.000 υπογραφών που απαιτούνται για να είναι κάποιος υποψήφιος εάν δεν υπάρχει κοινοβουλευτική ομάδα να αποφασίσει επ’ αυτού.
Κόμματα αντιδρούν στην υποψηφιότητα Ερντογάν
Ωστόσο η υποψηφιότητα Ερντογάν έχει διχάσει τη χώρα με τα κόμματα της αντιπολίτευσης να έχουν ήδη αντιδράσει, χαρακτηρίζοντάς την αντισυνταγματική. Ήδη το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα της «Συμμαχίας του Έθνους», το Καλό Κόμμα (İYİ Parti), όπως και ένα ακόμα κόμμα της συμμαχίας το Deva, θα ζητήσουν από το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο, να αφαιρέσει τον Τούρκο πρόεδρο από τον προσωρινό κατάλογο υποψηφίων.
Η αντιπολίτευση όπως και ο υποψήφιος της, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, υποστηρίζουν ότι μια ενδεχόμενη νέα προεδρική θητεία Ερντογάν θα είναι αντισυνταγματική καθώς έχουν προηγηθεί ήδη δύο.
Ο Ερντογάν, εξελέγη για πρώτη φορά πρόεδρος το 2014 και στη συνέχεια ξανά το 2018, και βάσει Συντάγματος μπορεί να είναι υποψήφιος για μια τρίτη θητεία, μόνο αν η Εθνοσυνέλευση αποφασίσει τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών, κάτι που όμως δεν συνέβη τώρα, καθώς θα χρειαζόταν η θετική ψήφος των 360 από τους 600 βουλευτές.
Όμως ο Τούρκος πρόεδρος χρησιμοποίησε την εξουσία για να προκηρύξει τις πρόωρες εκλογές καθώς η κυβέρνηση έχει 334 βουλευτές και δεν θα μπορούσε να περάσει τις εκλογές από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση.
Στην υποψηφιότητα Ερντογάν αντέδρασε και το Κόμμα Πατρίδα (Memleket) αλλά και το Λαϊκό Απελευθερωτικό Κόμμα (HKP) που έχουν ζητήσει επίσης την αφαίρεσή του από τους καταλόγους των υποψηφίων.
Τι απαντάει το AKP
Από την άλλη το κυβερνών κόμμα AKP (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης), υποστηρίζει πως ο Τούρκος πρόεδρος, το 2018 εξελέγη βάσει του νέου προεδρικού συστήματος ύστερα από τη συνταγματική αναθεώρηση, συνεπώς, οι προηγούμενες θητείες δεν υπολογίζονται και το 2018 είναι η πρώτη θητεία του Ερντογάν υπό το νέο σύστημα.
Όπως δήλωσε σήμερα, Τρίτη (28/3), ο εκπρόσωπος του AKP, ο Ομέρ Τσελίκ, τίποτα δεν εμποδίζει την υποψηφιότητα Ερντογάν.
Όλα τα κόμματα καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα πως αν εκλεγεί ο Ερντογάν αυτή θα είναι η τρίτη του θητεία εφόσον οι πρόωρες εκλογές δεν προκηρύχθηκαν από το Κοινοβούλιο και κατηγορούν το κυβερνών κόμμα για ερμηνεία του Συντάγματος.
«Ο Ερντογάν δεν μπορεί να είναι υποψήφιος»
Ο πρώην πρόεδρος του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου (YSK), Τουφάν Αλγκάν έθεσε επίσης εν αμφιβόλω τη νομιμότητά της τρίτης προεδρικής θητείας του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Σε δηλώσεις που έκανε στον Ορχάν Ουγουρλούογλου και στην εφημερίδα «Yeniçağ», ο Αλγκάν υποστήριξε πως ο Τούρκος πρόεδρος δεν μπορεί να είναι υποψήφιος για τρίτη φορά.
«Ο πρόεδρος του CHP και υποψήφιος της αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, έχει υποστηρίξει κατά τον παρελθόν ότι ο Ερντογάν δεν μπορεί να είναι υποψήφιος για τρίτη φορά. Με βάση την εμπειρία μου κι εγώ πιστεύω το ίδιο, ότι δεν μπορεί να είναι υποψήφιος», είπε χαρακτηριστικά.
«Μπορεί να είναι υποψήφιος μόνο αν η Εθνοσυνέλευση προκηρύξει πρόωρες εκλογές», προσέθεσε ο Αλγκάν που ήταν επικεφαλής του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου (YSK) από το 1996 έως το 2004.
Σε ανάλογο ύφος είναι και ο πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου της Κωνσταντινούπολης, Τουρκγούτ Καζάν, που σύμφωνα με την εφημερίδα Duvar, υποστήριξε επίσης ότι ο Ερντογάν δεν μπορεί να είναι υποψήφιος.
«Ο νόμος που περιορίζει τις θητείες στο Σύνταγμα δεσμεύει όλα τα όργανα, τις Αρχές και τα πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένου του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου. Η Τουρκία άλλαξε το σύστημα το 2017 με τη συνταγματική αναθεώρηση, αλλά ποτέ δεν έγινε αποδεκτό ότι η εκλογική διαδικασία του 2018 ήταν η πρώτη υπό το νέο σύστημα και πως το 2023 αποτελεί τη δεύτερη εκλογική διαδικασία», είπε αρχικά.
Ο Καζάν υποστήριξε ακόμα πως ο Ερντογάν υπηρέτησε ως πρόεδρος τόσο πριν όσο και μετά από τη συνταγματική αναθεώρηση και πως μετά από αυτήν επεκτάθηκαν οι αρμοδιότητες του προέδρου αλλά δεν αυξήθηκαν οι θητείες του, οπότε κατέληξε πως «ο Ερντογάν δεν μπορεί να είναι υποψήφιος».
