Σε όλους έχει συμβεί να ξυπνήσουμε κάποιο πρωί νιώθοντας το στόμα μας ξηρό. Αν ωστόσο πρόκειται για κάτι που γίνεται συχνά, τότε πιθανότατα δεν πρόκειται για ένα τυχαίο φαινόμενο, αλλά για μια πάθηση που χρειάζεται αντιμετώπιση.
Η ξηροστομία εμφανίζεται όταν η στοματική κοιλότητα δεν παράγει αρκετό σάλιο. Σύμφωνα με την Cleveland Clinic, η έλλειψη σάλιου είναι συνήθως σύμπτωμα ή παρενέργεια άλλου προβλήματος υγείας. O Frank A. Scannapieco, περιοδοντολόγος, μικροβιολόγος και πρόεδρος στοματικής βιολογίας στην Οδοντιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Buffalo αποκαλύπτει τα βασικά αίτια της ξηροστομίας και προτείνει λύσεις:
Αφυδάτωση
Συχνά, η ξηροστομία λειτουργεί ως ένδειξη ότι ολόκληρο το σώμα είναι αφυδατωμένο. Όταν ο οργανισμός δεν διαθέτει τα απαραίτητα υγρά, αδυνατεί να παράξει σάλιο, το οποίο αποτελείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από νερό, οδηγώντας στην ξηροστομία.
Εκ του στόματος αναπνοή
Ξυπνάτε με το στόμα ανοιχτό; Εάν ναι, τότε η συνήθεια αυτή μπορεί να είναι ο ένοχος για την ξηροστομία. «Οι στοματικοί ιστοί στεγνώνουν, ειδικά εκείνοι που βρίσκονται πιο κοντά στα χείλη», εξηγεί ο δρ. Scannapieco. Η δια του στόματος αναπνοή παρατηρείται συχνότερα όταν υπάρχει συμφόρηση. Μια βουλωμένη μύτη δυσκολεύει τη ρινική αναπνοή, γι’ αυτό ο καθαρισμός των ιγμορείων πριν τον ύπνο θα βοηθήσει να προλάβετε την ξηροστομία.
Υπνική άπνοια
Εάν ροχαλίζετε τακτικά και ξυπνάτε καθημερινά με ξηροστομία, είναι πιθανό να πάσχετε από υπνική άπνοια, μια διαταραχή ύπνου που χαρακτηρίζεται από μη φυσιολογική αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου. Τα άτομα που αντιμετωπίζουν την πάθηση παρουσιάζουν διαταραχές στην αναπνοή, λαχάνιασμα και δυνατό ροχαλητό, σύμφωνα με την Mayo Clinic. Τα συμπτώματα αυτά αναγκάζουν συχνά τον πάσχοντα να αναπνέει από το στόμα, εντείνοντας την ξηροστομία.
Φάρμακα
Ορισμένα φάρμακα επηρεάζουν τη στοματική κοιλότητα, μειώνοντας τη ροή του σάλιου. «Πολλά φάρμακα δρουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα ή τα εκκριτικά κύτταρα των σιελογόνων αδένων, μειώνοντας την έκκριση σάλιου», διευκρινίζει ο δρ. Scannapieco. Τέτοια φάρμακα είναι τα αντικαταθλιπτικά, τα αντιισταμινικά, τα αποσυμφορητικά, τα μυοχαλαρωτικά, τα παυσίπονα, αλλά και αυτά που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της υπερδραστήριας κύστης. Η ξηροστομία παρατηρείται συχνότερα σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας, φαινόμενο το οποίο μπορεί να εξηγείται από το γεγονός ότι οι άνθρωποι αυτοί τείνουν να παίρνουν περισσότερα φάρμακα.
Παθήσεις
Εκτός από την υπνική άπνοια, υπάρχουν ορισμένες σοβαρότερες παθήσεις στις οποίες θα μπορούσε να οφείλεται η ξηροστομία. Για παράδειγμα, ορισμένα αυτοάνοσα νοσήματα, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και το σύνδρομο Sjogren, παρουσιάζουν επιπτώσεις στους σιελογόνους αδένες, ενημερώνει ο δρ. Scannapieco. Ο διαβήτης, ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, μια στοματική λοίμωξη από ζυμομύκητες και η νόσος Αλτσχάιμερ ενδέχεται επίσης να συνδέονται με την ξηροστομία, προσθέτει η Mayo Clinic.
Κατανάλωση αλκοόλ ή καφεΐνης αργά μέσα στην ημέρα
Η κατανάλωση καφεϊνούχων ή αλκοολούχων ροφημάτων τις απογευματινές ή βραδινές ώρες θα μπορούσε να είναι ο ένοχος που κρύβεται πίσω από έναν ξηρό ουρανίσκο. Αυτό συμβαίνει επειδή η καφεΐνη και το αλκοόλ είναι ελαφρώς αφυδατωτικά, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ξηροστομία, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Οδοντιατρικής και Κρανιοπροσωπικής Έρευνας.
Έξι τρόποι να αποτρέψετε την ξηροστομία
Ο δρ. Scannapieco προτείνει 6 απλές τακτικές που θα σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε ή ακόμη και να αντιμετωπίσετε ολοκληρωτικά την ξηροστομία:
1. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας
Η πρώτη γραμμή άμυνας κατά της ξηροστομίας είναι ο εντοπισμός οποιουδήποτε υποκείμενου νοσήματος. Εάν η λήψη ενός φαρμάκου είναι η αιτία για την ξηροστομία, ενδέχεται να χρειαστεί να αλλάξει η δοσολογία ή να συνταγογραφηθεί άλλο φάρμακο, που να μη σας προκαλεί αυτή την παρενέργεια.
2. Πίνετε άφθονο νερό
Οκτώ ποτήρια νερού την ημέρα είναι μια απαραίτητη ποσότητα για να παραμείνετε ενυδατωμένοι. Έχετε πάντοτε μαζί σας ένα μπουκάλι νερό, είτε βρίσκεστε στο γραφείο, είτε στο κρεβάτι, είτε έξω, ώστε να πίνετε νερό καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, προτείνει ο δρ. Scannapieco.
3. Χρησιμοποιήστε υγραντήρα
Ένας υγραντήρας στην κρεβατοκάμαρα θα προσθέσει υγρασία στην ατμόσφαιρα του χώρου, αποτρέποντας την ξηροστομία κατά τη διάρκεια της νύχτας, ειδικά αν δεν αναπνέετε από το στόμα.
4. Αποφύγετε το αλκοόλ και τα καφεϊνούχα ροφήματα
Δεδομένου του ότι αυτά τα ροφήματα τείνουν να προκαλούν αφυδάτωση, η αποφυγή τους μπορεί να μειώσει τα φαινόμενα ξηροστομίας.
5. Κάντε τη στοματική υγιεινή προτεραιότητα
Τα άτομα που αντιμετωπίζουν ξηροστομία είναι πιο επιρρεπή σε παθήσεις των δοντιών, όπως η τερηδόνα, επομένως μια σωστή ρουτίνα στοματικής υγιεινής είναι απαραίτητη, σύμφωνα με την Cleveland Clinic. Βουρτσίστε τα δόντια σας δύο φορές την ημέρα με φθοριούχο οδοντόκρεμα και κάντε τακτική χρήση οδοντικού νήματος, προτείνει ο δρ. Scannapieco. Ολοκληρώστε τη ρουτίνα στοματικής υγιεινής με στοματικό διάλυμα με βάση το φθόριο. Ορισμένα στοματικά διαλύματα, μάλιστα, όπως αυτά με ξυλιτόλη, είναι φτιαγμένα ειδικά για άτομα με ξηροστομία, γι’ αυτό ρωτήστε τον οδοντίατρό σας για περισσότερες πληροφορίες. Τέλος, καλό είναι να αποφύγετε στοματικά διαλύματα που περιέχουν αλκοόλ ή υπεροξείδιο, καθώς μπορούν να επιδεινώσουν την ξηροστομία σας.
