Το Βραβείο «Ν. Καζαντζάκης» απονεμήθηκε για πρώτη φορά το 1977 και εμπνευστής του ήταν ο επί πολλά έτη δήμαρχος Ηρακλείου, Μανόλης Καρέλλης. Στο πέρασμα των χρόνων το έλαβαν σημαντικές προσωπικότητες, όπως οι: Γιώργης Μανουσάκης, Χριστόφορος Λιοντάκης (ποιητές), Νίκος Παναγιωτάκης, Γρηγόρης Σηφάκης, Θεοχάρης Δετοράκης, Μ. Ζ. Κοπιδάκης (φιλόλογοι), Νίκος Μαμαγκάκης, Γιάννης Μαρκόπουλος, Χρήστος Λεοντής, Γιώργος Κουρουπός (συνθέτες), Γιάννης Μιγάδης, Λευτέρης Κανακάκης (ζωγράφοι), Νίκος Γιανναδάκης (έφορος της Βικελαίας Βιβλιοθήκης), Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα (Διευθύντρια Εθνικής Πινακοθήκης), Ασπασία Παπαδοπεράκη ( γλύπτρια), Peter Bien (μελετητής του Ν. Καζαντζάκη), Κλαίρη Μιτσοτάκη (λογοτέχνις) κ. ά.
Το Βραβείο «Νίκος Καζαντζάκης» απονέμεται ανά διετία. Σε Κρήτες στην καταγωγή χωρίς περιορισμό ηλικίας. Αποτελείται από πέντε θεματικούς κύκλους: α) Γράμματα, β) Καλές Τέχνες, γ) Δημιουργική μουσική (πρόσωπα καταξιωμένα σε κάθε τομέα σοβαρής και ποιοτικής μουσικής δημιουργίας, όπως κλασική, συμφωνική, έντεχνη, ηλεκτρονική, κλπ.), δ) Ανθρωπιστικές Επιστήμες, και ε) Μελέτες αναφερόμενες στο έργο και στην ζωή του Νίκου Καζαντζάκη (ειδικώς για τον κύκλο αυτό, το Βραβείο μπορεί να δοθεί και σε πρόσωπα που δεν έχουν κρητική καταγωγή).
Φέτος το Βραβείο θα απονεμηθεί για τον τρίτο θεματικό κύκλο, την Δημιουργική μουσική.
Η επιτροπή που συγκροτήθηκε, θα δέχεται υποψηφιότητες από 22 Ιουνίου έως 6 Ιουλίου 2023, ταχυδρομικά, στην διεύθυνση: Δήμος Ηρακλείου (για το Βραβείο «Νίκος Καζαντζάκης»), Αγίου Τίτου 1, Τ.Κ. 71202, Ηράκλειο. Οι υποψηφιότητες που θα κατατεθούν θα πρέπει να περιλαμβάνουν: βιογραφικό σημείωμα, εργογραφικά στοιχεία, και 3 αντίτυπα αντιπροσωπευτικών τους έργων, κατά την κρίση των υποψηφίων (τα σχετικά στοιχεία θα κατατίθενται στην ως άνω ταχυδρομική διεύθυνση, και δεν επιστρέφονται στους αποστολείς τους).
Το ύψος του χρηματικού ποσού που συνοδεύει το Βραβείο ανέρχεται σε 3.000 ευρώ. Η επιτροπή του Βραβείου «Νίκος Καζαντζάκης», έχει συνάμα την δυνατότητα να προτείνει προς βράβευση, πρόσωπο που η ίδια θα κρίνει άξιο για το Βραβείο «Ν. Καζαντζάκης», χωρίς να έχει καταθέσει υποψηφιότητα γι’ αυτό.
