300 χιλιόμετρα. Έξι ώρες. Επτά οχήματα. Από το κάστρο Μπαλμόραλ μέχρι το παλάτι του Χόλιρουντχαουζ στο Εδιμβούργο, την πρωτεύουσα της Σκωτίας. Το φέρετρο έφτασε στον προαύλιο χώρο του Παλατιού και από εκεί μεταφέρθηκε στην Αίθουσα του Θρόνου. Πρόκειται για την πρώτη στάση της βασιλικής νεκρικής πομπής που ξεκίνησε την Κυριακή και θα ολοκληρωθεί στο Λονδίνο, στο κάστρο του Ουίνδσορ, στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου και στη βασιλική κρύπτη, όπου θα γίνει και η ταφή.
Στο παλάτι του Χόλιρουντχαουζ η πρώτη στάση της βασιλικής νεκρικής πομπής:
Βρετανοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι οι ουρές για το λαϊκό προσκύνημα στη σορό της βασίλισσας Ελισάβετ στο Λονδίνο θα είναι τεράστιες και θα χρειάζεται έως και 12 ώρες για να πλησιάσει κανείς το φέρετρο. Όσοι βρεθούν στην ουρά θα πρέπει να προετοιμάστουν «για ορθοστασία αρκετών ορών, ενδεχομένως ακόμα και κατά τη διάρκεια της νύχτας» με ελάχιστη ευκαυρία να καθίσουν καθώς η ουρά αυτή αναμένεται να είναι διαρκώς σε κίνηση. Τα μέτρα ασφαλείας αναμένεται να είναι δρακόντεια θυμίζοντας αυτά που εφαρμόζονται στα αεροδρόμια με όσους βρίσκονται στην ουρά να επιτρέπεται να κρατούν μόνο μια μικρή τσάντα με απλό άνοιγμα ή φερμουάρ.
Η σημερινή τελετή θα ξεκινήσει το απόγευμα αφού η πομπή θα μεταφέρει το φέρετρο στον καθεδρικό ναό του St Giles. Δίπλα στο φέρετρο θα βρίσκεται η Royal Company of Archers, μια επίλεκτη μονάδα τοξοτών. Υπηρετούν ως τελετουργικοί σωματοφύλακές του μονάρχη στη Σκωτία. Οι εντυπωσιακές σκούρο πράσινες στολές τους φέρουν μια κατακόκκινη ρίγα και ένα μεγάλο φτερό αετού στα καπέλα τους.
Αύριο, Τρίτη (12/09), η σορός θα μεταφερθεί αεροπορικώς στο Λονδίνο, στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ, ενώ θα παραμείνει στο Westminster Hall από την Τετάρτη μέχρι το πρωί της κηδείας, στις 19 Σεπτεμβρίου. Σε αυτήν θα παρεβρεθούν προσωπικότητες και ηγέτες από όλο τον κόσμο. Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών θα είναι ένας από αυτούς. Επιβεβαίωσε και επίσημα την παρουσία του. Σύμφωνα με απόρρητα έγγραφα, λόγω ασφάλειας, θα ζητηθεί από τους καλεσμένους να αφήσουν τα αυτοκίνητά τους και να μεταφερθούν με ειδικά οχήματα.
Οι πολυήμερες εκδηλώσεις εντείνουν την συγκίνηση και το παγκόσμιο ενδιαφέρον για την Ελισάβετ. Δεν ήταν μονάχα οι χιλιάδες που έσπευσαν στο Εδιμβούργο ή στη διαδρομή προς αυτό για να δουν από κοντά το φέρετρο της βασίλισσας και να αποτίσουν φόρο τιμής. Η εικόνα του, καλυμμένο με το σκωτσέζικο βασιλικό λάβαρο και με ένα στεφάνι από λουλούδια- μαζεμένα από τους κήπους του Μπαλμόραλ- έκανε τον γύρο του κόσμου. Τμήματα του Εδιμβούργου είχαν αποκλειστεί από το Σάββατο, για την προετοιμασία. Οι δρόμοι στην Παλιά Πόλη της πόλης είχαν κλείσει από εκατοντάδες αστυνομικούς. Η συγκέντρωση του κόσμου ξεπέρασε τις προσδοκίες ακόμα και των αρχών. Κίνητρο του πλήθους; Η επιθυμία του να συμμετάσχει σε ένα ιστορικό γεγονός. «Είναι ένα κομμάτι της ιστορίας και είμαι πολύ χαρούμενη που μπορώ να το δω», δήλωσε μία 70χρονη συνταξιούχος. Δεν έλειψαν, όμως, και τα παρατράγουδα. Η ανάγνωση της ανακήρυξης του βασιλιά Καρόλου Γ’ στη Σκωτία διακόπηκε από το δυνατό γιουχάισμα ορισμένων θεατών.
Τα προηγούμενα αυτά 24ωρα, μεταξύ άλλων, υπενθύμισαν την ιδιαίτερη σχέση της Ελισάβετ με την Σκωτία. Έναν δεσμό που οι πιστοί εργαζόμενοι στο κτήμα Μπαλμπόραλ γνώριζαν και εκτιμούσαν, κάτι που αποκαλύφθηκε και στο τελευταίο αντίο που πρόλαβαν να πουν. Όλοι ανεξαιρέτως πέρασαν από το φέρετρο της, με πολλούς να ξεσπούν σε κλάμματα. Και ο απλός κόσμος, όμως, οι πολίτες της Σκωτίας μοιάζει να αναγνωρίζουν την αμοιβαία αγάπη που υπήρχε, με τα όποια σκαμπανευάσματα. Η μοναδική φορά που η Βασίλισσα είχε μιλήσει για την απώλεια του συζύγου της δημόσια, ήταν όταν είχε αναφερθεί στις «πολλές ευτυχισμένες αναμνήσεις με τον δούκα του Εδιμβούργου σε αυτήν την υπέροχη χώρα» κατά τη διάρκεια της ομιλίας της.
Όπως έδειξε η κοινή εμφάνιση του Χάρι και του Ουίλιαμ στο Ουίνδσορ το Σάββατο, ο θάνατος της βασίλισσας οδήγησε, τουλάχιστον προσωρινά, στο να παραμερίσουν τις διαφορές τους προς ένδειξη σεβασμού προς τη Βασίλισσα. Το ζεύγος Χάρι και Μέγκαν που συνεχίζει να απασχολεί τα Βρετανικά Μέσα και όχι μόνο, ήδη σχεδιάζει να επανενωθεί με τα δύο μικρά παιδιά τους. Για την ακρίβεια, και τα δύο- παρά το νεαρό της ηλικίας τους- θα ταξιδέψουν στο Ηνωμένο Βασίλειο για την κηδεία της βασίλισσας, καθώς ο Δούκας και η Δούκισσα του Σάσεξ επιβεβαίωσαν ότι θα παραμείνουν στη Βρετανία μέχρι το τέλος της περιόδου του βασιλικού πένθους, η οποία ολοκληρώνεται επτά ημέρες μετά την κηδεία. Ωστόσο, τα παιδιά του ζευγαριού, ο Άρτσι, τριών ετών, και η Λίλιμπετ ενός έτους, παραμένουν στην Καλιφόρνια με τη μητέρα της Μέγκαν. Έχουν ήδη μείνει μία εβδομάδα μακριά από τους γονείς τους, οι οποίοι και βρίσκονταν στο τέλος μιας μίνι ευρωπαϊκής περιοδείας, πριν τον θάνατο της Ελισάβετ.
Εκτός από έριδες, όμως, η θλίψη αποκάλυψε και αληθινούς οικογενειακούς δεσμούς. Η κάμερα αποτύπωσε μία σπάνια στιγμή οικειότητας μεταξύ των μελών της βασιλικής οικογένειας. Η κόμισσα του Γουέσεξ και αγαπημένη νύφη της Βασίλισας Σόφι παρηγόρησε την πριγκίπισσα Άννα, καθώς παρακολουθούσαν μαζί το φέρετρο να φτάνει στο Εδιμβούργο. Η σύζυγος του νεότερου γιου της βασίλισσας, πρίγκιπα Έντουαρντ, εθεάθη να βάζει το χέρι της στην πλάτη της πριγκίπισσας Άννας σε μια τυφερή χειρονομία αφού το φέρετρο έκανε το ταξίδι από το Μπαλμπραλ στην πόλη της Σκωτίας. Η μοναχοκόρη της Βασίλισσας, γνωστή και ως «ήσυχη της οικογένειας», έχει αναδειχθεί ως τραγική πρωταγωνίστρια αυτών των ημερών. Η βαθιά υπόκλισή της μπροστά από το φέρετρο της μητέρας της προκάλεσε ρίγη συγκίνησης και σχολιάστηκε. Αυτή είναι, άλλωστε, που ανέλαβε να ακολουθήσει και το φέρετρο μέχρι το Λονδίνο. Μπορεί να οφείλει να περπατάει ένα μέτρο πίσω από τον αδελφό της, εξαιτίας του πρωτοκόλλου, αλλά δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι εδώ και δεκαετίες βρισκόταν στο πλευρό της Ελισάβετ, όσο κανείς από την οικογένειά της.
Σύμφωνα με τους βιογράφους της, η Ελισάβετ δεν υπήρξε ιδανική μητέρα, ειδικά για τα δύο μεγαλύτερα παιδιά της: τον Κάρολο και την Άννα. Ταξίδευε συνέχεια και έδινε βαρύτητα στο νέο της ρόλο ως Βασίλισσα. Απόμακρη και απούσα, τα δύο παιδιά μεγάλωσαν με νταντάδες και τον πατέρα τους. Με το πέρασμα των χρόνων, όμως, η Άννα αποτέλεσε το στήριγμα της Ελισάβετ. Οι δύο γυναίκες βρίσκονταν καθημερινά, μιλώντας για τα πάντα.
Την σχέση αυτή είχε περιγράψει λιτά η ίδια η Άννα: «Είναι η μητέρα μου και είναι η Βασίλισσα. Είναι η Βασίλισσα και είναι η μητέρα μου. Τόσο απλά». Το κοινό τους πάθος για τα άλογα, η παρόμοια αίσθηση του χιούμορ και μία τάση να προσπερνάνε καταστάσεις με έναν πρακτικό κυνισμό συνέβαλε στον στενό δεσμό τους. Απολάμβαναν συχνά μαζί την τηλεοπτική σειρά «EastEnders».
Το δημοφιλές και μακροχρόνιο δράμα του BBC The Archers, όμως, ήταν αυτό που αναγνώρισε τον θάνατο της βασίλισσας με μια ειδικά ηχογραφημένη εκπομπή που μεταδόθηκε χθες Κυριακή. Δύο από τους πιο παλαιούς χαρακτήρες της σειράς μοιράστηκαν τις αναμνήσεις τους από τη στέψη της Ελισάβετ το 1953. Η σειρά μεταδίδεται αδιάκοπα από το 1951, ενώ δύο φορές έχουν πραγματοποιήσει εμφανίσεις γκεστ μέλη της βασιλικής οικογένειας. Πιο πρόσφατα, τον Φεβρουάριο του 2011, η Καμίλα επισκέφτηκε την σειρά ως πρόεδρος της Εθνικής Εταιρείας Οστεοπόρωσης.
Εντωμεταξύ, ο βασιλιάς Κάρολος Γ’ συναντήθηκε με τη γενική γραμματέα της Κοινοπολιτείας Πατρίσια Σκότλαντ στο δωμάτιο του 1844 στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ. Μετά τη συνάντηση, φιλοξένησε Ύπατους Επιτρόπους και τις συζύγους τους, από χώρες της Κοινοπολιτίας στο Bow Room της βασιλικής κατοικίας. Χθες, έγινε δεκτός με θερμό χειροκρότημα από τα πλήθη που περίμεναν καθώς το μαύρο αυτοκίνητό του κατέβαινε από προς τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ και επευφημήθηκε επίσης από τους θεατές αργότερα την ίδια μέρα, όταν έφυγε από τη βασιλική κατοικία.
Την ίδια στιγμή, τελετές ανακήρυξης του Βασιλιά Κάρολου Γ’ ως νέου μονάρχη πραγματοποιούνται σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο, με μεγάλες εκδηλώσεις να διοργανώνονται στη Βόρεια Ιρλανδία και στο Κάστρο του Κάρντιφ στην Ουαλία. Πολλά τοπικά συμβούλια και αρχές θα φιλοξενήσουν τελετές κατά τη διάρκεια αυτών των δύο ημερών. Εκπρόσωπος της νέας πρωθυπουργού επιβεβαίωσε ότι η Λιζ Τρας δεν θα συνοδεύσει τον Βασιλιά Κάρολο στην περιοδεία του στα έθνη της κοινοπολιτίας τις επόμενες ημέρες. Θα παρευρεθεί μονάχα σε τελετές στη Βόρεια Ιρλανδία και στην Ουαλία. «Ο βασιλιάς ηγείται του εθνικού πένθους σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο και ο πρωθυπουργός θα συμμετάσχει και θα παραστεί στις λειτουργίες», είπε μια πηγή του Νο 10. «Η πρωθυπουργός δεν «συνοδεύει» τον βασιλιά και δεν είναι «περιοδεία». Απλώς παρακολουθεί τις λειτουργίες».
Ενδιαφέρον, πάντως, έχει η επίδραση του θανάτου της Ελισάβετ και η άνοδος του Καρόλου στην Αυστραλία. Μία παλαιά και νέα συγχρόνως χώρα, μοιάζει να παλινδρομεί ως προς τί είδους έθνος είναι και τι επιθυμεί να είναι… Από τα σχολεία και τα σέρφ κλαμπ, οι σημαίες κυματίζουν μεσίστιες. Στο ψηλότερο πανί της Όπερας του Σίδνεϊ, μια εικόνα μιας βασίλισσας Ελισάβετ Β’ ακτινοβολεί στο λιμάνι. Αλλά για πολλούς στην Αυστραλία, ένα από τα 14 βασίλεια της Κοινοπολιτείας, της οποίας η Βασίλισσα Ελισάβετ Β’ ήταν επικεφαλής του κράτους, ο θάνατός της, σε ηλικία 96 ετών, αντιμετωπίστηκε στωικά…
Η σχέση της ιθαγενούς Αυστραλίας με τη βασίλισσα και το στέμμα είναι εδώ και χρόνια περίπλοκη. Ενώ κάποιοι θυμούνται την Ελισάβετ με αγάπη, για άλλους ήταν η ενσάρκωση του βρετανικού ιμπεριαλισμού. Εξάλλου, η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει ότι θέλει να διεξαγάγει δημοψήφισμα σχετικά με το αν η Αυστραλία πρέπει να γίνει δημοκρατία, εγκαταλείποντας την επίσημη σύνδεσή της με τη μοναρχία. Προς το παρόν, όμως, όλα μπαίνουν στον πάγο λόγω «πένθους».
Ο θάνατος της Ελισάβετ έχει εξάψει το ενδιαφέρον του κόσμου για τη ζωή της. Μία ζωή που «νομίζαμε ότι γνωρίζαμε», όπως γράφει χαρακτηριστικά στο εξώφυλλο του Σεπτεμβρίου το περιοδικό Times που κυκλοφορεί με μία εμβληματικό πορτρέτο, από την εποχή που διένυε την Πέμπτη δεκαετία της ζωής της. Ερωτήματα, όμως, εγείρονται και για τό τί έπεται; Τί είδους Βασιλιάς θα είναι ο Κάρολος; Τί θα απογίνει ο θεσμός της μοναρχίας στο Ηνωμένο Βασίλειο και τελικά «υπάρχει μοναρχία μετά την Ελισάβετ;» Αν και δεν υπάρχει άμεση απάντηση, τουλάχιστον έγινε γνωστό ποιός θα φροντίζει τα τέσσερα σκυλιά της Ελισάβετ. Το ζήτημα αυτό –όσο παράλογο και αν ακούγεται- είχε σκαρφαλώσει στα social media, με την ιδιαίτερη σχέση μεταξύ της Βασίλισσας και των τετράποδων να ασκεί έλξη στον κόσμο. Ο γιός της Άντριου, η πρώην συζυγός του Φέργι και οι κόρες του θα αναλάβουν την ευθύνη.
