Μόλις εκατό χρόνια χρειάστηκαν, από το 1250 έως το 1150π.Χ., ώστε ολόκληρα κράτη, της Μικρασίας, της Συρίας, της Παλαιστίνης, της Μεσοποταμίας και της Αιγύπτου, συμπεριλαμβανομένων του Μινωικού και Μυκηναϊκού Πολιτισμού, να περάσουν από την ακμή στην κατάρρευση, μέσω ενός μοναδικού συνδυασμού αντίξοων κλιματολογικών συνθηκών, σεισμών, πόλεμων και εσωτερικών κοινωνικο-οικονομικών προβλημάτων.
«Τρεις χιλιάδες χρόνια αργότερα, δηλαδή σήμερα, εκπλήσσουν οι ομοιότητες των καταστάσεων που βιώνουμε διεθνώς, οι οποίες οδήγησαν στην καταστροφή αυτούς τους ακμαίους λαούς» ανέφερε στον ΣΚΑΪ Κρήτης και την Ελένη Βακεθιανάκη ο επίτιμος Έφορος Αρχαιοτήτων Αντώνης Βασιλάκης.
«Πρόκειται για μία περίοδο, περίπου το 1500-1200π.Χ.,με πλήρη ακμή του Μινωικού και Μυκηναϊκού Πολιτισμού, που με τις προαναφερθείσες περιοχές σχημάτισαν μια διεθνή οικονομία, από την οποία, για πρώτη φορά στην ανθρωπότητα, αλληλοεξαρτιούνταν τα συγκεκριμένα κράτη που κάλυπταν μια τεράστια περιοχή. Η σημερινή κρίση που διανύουμε διεθνώς, στη υγεία με την πανδημία, την οικονομία, την κλιματική αλλαγή, τις πολεμικές συρράξεις και τις μετακινήσεις πληθυσμών, αντανακλάται με εντυπωσιακές ομοιότητες 3.200 χρόνια πριν» τόνισε ο κ. Βασιλάκης επισημαίνοντας ότι αυτά τα χαρακτηριστικά εκπλήσσουν πολλές φορές με τις ομοιότητές τους με σημερινά γεγονότα, που θα πρέπει να μας κάνουν περισσότερο σκεπτικούς.
Σύμφωνα με τον ίδιο, τα αίτια της κατάρρευσης προήλθαν από φυσικές και ανθρωπογενείς αιτίες ή και συνδυασμό τους. Το πρώτο σημαντικό στοιχείο της προϊούσας κατάρρευσης, αν και δύσκολα αποδείξιμο, υπήρξε η μεγάλη ακολουθία σεισμών στην περιοχή. Ακολούθησε η αποσταθεροποίηση των κλιματολογικών συνθηκών όταν περίπου το 1250-1200π.Χ. έκλεισε μια μεγάλη περίοδος που οι κλιματολόγοι ονομάζουν «θερμή μινωική περίοδο».
Η σταθερή θερμοκρασία αυξήθηκε ξαφνικά κατά δύο βαθμούς, ωστόσο τότε αναπτύχθηκαν οι μεγάλοι πολιτισμοί Μινωικός και Μυκηναϊκός, των Χετταίων, της Χαναάν, της Συρίας, της Μεσοποταμίας και της Αιγύπτου. Ακολούθησε, όμως, μια περίοδος πεντακοσίων χρόνων με χαμηλότερη θερμοκρασία και ξηρότητα, μια κλιματική αλλαγή αποσταθεροποιητική των συνθηκών της ζωής σε όλους τους τομείς.
Όπως επεσήμανε ο κ. Βασιλάκης, «εξαιτίας της προκλήθηκε σιτοδεία σε πολλά κράτη που εξάντλησε τα αποθέματα. Σε εκείνη τη διεθνοποιημένη οικονομία, για πρώτη φορά στον κόσμο, η Αίγυπτος με τους τεράστιους σιτοβολώνες της στήριξε τα κράτη ωστόσο κάποια κατέρρευσαν ή άντεξαν με μεγάλο κόστος όπως η ίδια η Αίγυπτος και η Μεσοποταμία».
Κλείνοντας, ο κ. Βασιλάκης ανέφερε πως στην Ελλάδα, καταλυτικός παράγοντας, αντίστοιχος στα προαναφερθέντα κράτη, υπήρξαν οι εσωτερικές εξεγέρσεις. Τα οικονομικά προβλήματα, η σκλήρυνση του τρόπου άσκησης εξουσίας, η έλλειψη εμπορικών επαφών με Μικρασία και Ανατολή, οδήγησαν σε ξεσηκωμό των ντόπιων και μετακίνηση πληθυσμών που αναζητούσαν καλύτερες μέρες. Αυτό το κενό στη Μυκηναϊκή περίοδο κατέλαβαν όσοι Δωριείς είχαν νωρίτερα καταφύγει αναζητώντας ελευθερία στα βουνά, καλύπτοντας το πληθυσμιακό κενό.
