Περισσότερα από 8 εκατομμύρια ηλεκτρονικά τσιγάρα (μίας χρήσης, pod και big puff) καταλήγουν στον κάδο απορριμμάτων κάθε εβδομάδα στη Μεγάλη Βρετανία, σύμφωνα με έρευνα της Material Focus, σε σύγκριση με τα 5 εκατομμύρια που καταγράφηκαν το περασμένο έτος. Επιπλέον, αυξάνεται το ποσοστό αγοράς των ατμοποιητών τύπου big puff, αγγίζοντας τα τρία εκατομμύρια τεμάχια την εβδομάδα.
Ο αριθμός τσιγάρων που αυξάνεται σημαίνει αυτόματα ότι εντείνονται κι οι περιβαλλοντικές προκλήσεις, τη στιγμή που ήδη το 1/3 από τα 18 δισ. τσιγάρα παγκοσμίως απορρίπτονται λάθος, επηρεάζοντας αρνητικά έδαφος, νερό και οικοσύστημα εξαιτίας των τοξικών και καρκινογόνων ουσιών που περιέχουν.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι από τα 13,5 εκατομμύρια ηλεκτρονικά τσιγάρα μίας χρήσης που αγοράστηκαν την εβδομάδα το 2024, η απόρριψη των 8,2 εκατομμύρια εξ αυτών είχε πραγματοποιηθεί με λάθος τρόπο. Εκτός των περιβαλλοντικών επιπτώσεων μίας λανθασμένης ανακύκλωσης, προκύπτει και το ενδεχόμενο πυρκαγιάς από τις απορριφθέντες μπαταρίες ιόντων λιθίου, οι οποίες αν συνθλιβούν ή καταστραφούν μπορούν να πυροδοτήσουν πυρκαγιές σε απορριμματοφόρα ή κέντρα συλλογής και ανακύκλωσης. Δεν είναι τυχαίο ότι τέτοια περιστατικά αυξήθηκαν κατά 71% σε σύγκριση με το 2022. Αναλυτικότερα, καταγράφηκαν περισσότερα από 1.200 περιστατικά τον τελευταίο χρόνο, σε σύγκριση με τα 700 του 2022.
Την ίδια στιγμή, αποκαλύπτεται από τη μελέτη ότι σε συντριπτικό ποσοστό – 77% – των καταναλωτών δε γνωρίζουν το σωστό τρόπο ανακύκλωσης του ηλεκτρονικού τσιγάρου.
Ο εκτελεστικός διευθυντής της Material Focus, Σκοτ Μπάτλερ, δήλωσε σύμφωνα με δελτίο Τύπου που εξέδωσε η εταιρία, ότι χωρίς άμεση και διευρυμένη δράση θα βρεθούμε ενώπιον μίας «Vapocalypse» και τόνισε ότι ο νέος τύπος τσιγάρων big puff που αποκτά ολοένα περισσότερους φανατικούς συνθέτει έναν περιβαλλοντικό εφιάλτη.
Παρότι στη χώρα θα απαγορευθεί η πώληση ηλεκτρονικών τσιγάρων μιας χρήσης από τον επόμενο χρόνο σε μια προσπάθεια να περιοριστεί η μόλυνση του περιβάλλοντος και η χρήση τους από ανήλικους, οι παραγωγοί τέτοιων προϊόντων αποδεικνύονται δημιουργικοί, σύμφωνα με τον Μπάτλερ. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι συγκεκριμένα τα big puff, που μπορούν να χωρέσουν έως και 6.000 ρουφηξιές, ενώ οι ατμοποιητές μιας χρήσης έχουν μέσο όρο 600, έχουν δημιουργηθεί για να παρακάμψουν κανονισμούς. Θα επιχειρήσουν με τις προτάσεις τους να αποφύγουν το επικείμενο μέτρο, για αυτό το λόγο τονίζει ότι χρειάζεται πιο ευέλικτη νομοθεσία, με την οποία θα αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις από τις εναλλακτικές που κυκλοφορούν στην αγορά.
Όσο για την ανακύκλωση, παρότι θεωρεί θετικό το γεγονός ότι περισσότεροι έμποροι λιανικής ατμού παρέχουν εγκαταστάσεις ανακύκλωσης και περισσότεροι καταναλωτές τις χρησιμοποιούν, εκτιμά ότι δεν είναι αρκετό για να περιοριστεί το πρόβλημα. Όπως είπε, μάλιστα, στην πλειονότητά τους δε γνωρίζουν πού μπορούν να ανακυκλώσουν τα τσιγάρα και τα ανταλλακτικά τους. Αντιθέτως, επισήμανε, η ανακύκλωσή τους πρέπει να είναι τόσο απλή όσο η αγορά τους.
«Το Ηνωμένο Βασίλειο χρειάζεται περισσότερα προσβάσιμα σημεία απόρριψης ανακύκλωσης σε καταστήματα, σε πάρκα, σε δημόσιους χώρους κοντά σε γραφεία, μπαρ και παμπ και σε σχολεία, κολέγια και πανεπιστήμια», πρόσθεσε.
Την ίδια ώρα, ανέφερε πως το λίθιο που περιέχεται στις μπαταρίες των τσιγάρων και καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής θα μπορούσε να φανεί χρήσιμο καθώς η ποσότητα που πετιέται κάθε χρόνο θα ήταν ικανή να τροφοδοτήσει 10.127 ηλεκτρικά οχήματα.
Κρίνεται επομένως επιτακτική η ανάγκη ενημέρωσης του κοινού για τον τρόπο ανακύκλωσης με περισσότερες πληροφορίες και περισσότερα σημεία ανακύκλωσης σε καταστήματα, πάρκα, δημόσιους χώρους. σχολεία και πανεπιστήμια.
Σε απάντηση στην έρευνα, ο πρόεδρος της Ανεξάρτητης Βρετανικής Ένωσης Εμπορίου Vape (IBVTA) Μάρκους Σάξτον επικρότησε τις προσπάθειες των εμπόρων να αυξήσουν τα σημεία ανακύκλωσης, συμπληρώνοντας ότι πράγματι πρέπει να ενημερωθούν οι καταναλωτές σχετικά με πού θα επιστρέψουν τους χρησιμοποιημένους ατμοποιητές.
«Με τη μετάβαση σε επαναγεμιζόμενες και επαναφορτιζόμενες συσκευές, δίνεται ευκαιρία μείωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ανοίγοντας το δρόμο για μια ακόμη πιο βιώσιμη προσέγγιση στο άτμισμα»», συμπλήρωσε.
Τι προβλέπει το μέτρο
Η απαγόρευση ηλεκτρονικών τσιγάρων μίας χρήσης θα τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Ιουνίου 2025, σε μία προσπάθεια να περιοριστούν τα απορρίμματα και να αντιμετωπιστεί το κάπνισμα από ανήλικους. Σύμφωνα με έρευνα της οργάνωσης ASH, περίπου ένα στα πέντε παιδιά ηλικίας 11 με 17 ετών έχουν δοκιμάσει αυτού του τύπου το τσιγάρο.
Όπως αναφέρει η βρετανική κυβέρνηση τα τσιγάρα μίας χρήσης δεν είναι επαναφορτιζόμενα ή δεν ξαναγεμίζουν και συνήθως απορρίπτονται ως γενικά απόβλητα σε κάδο, αντί να ανακυκλώνονται, εντείνοντας το πρόβλημα της περιβαλλοντικής ρύπανσης.
Ακόμη και όταν αποστέλλονται σε εγκαταστάσεις ανακύκλωσης – επισημαίνει το αρμόδιο υπουργείο – συνήθως πρέπει να αποσυναρμολογούνται με το χέρι, μια αργή και δύσκολη διαδικασία που δε μπορεί να συμβαδίσει με τον ρυθμό παραγωγής ατμοποιητών.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση η χρήση τέτοιων προϊόντων στη Μεγάλη Βρετανία έχει αυξηθεί κατά 400% μεταξύ 2012 και 2023, με το 9,1% του βρετανικού κοινού να αγοράζει και να χρησιμοποιεί αυτά τα προϊόντα.
Η υπουργός Οικονομίας, Μέρι Κρέι, έκανε λόγο για εξαιρετικά επιβλαβείς ατμοποιητές που καταστρέφουν τις πόλεις και για αυτό το λόγο απαγορεύονται οι μίας χρήσης.
Αυτό, όπως είπε, είναι το πρώτο βήμα προς μια κυκλική οικονομία, «όπου χρησιμοποιούμε τους πόρους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, μειώνουμε τα απόβλητα, επιταχύνουμε την πορεία προς το καθαρό μηδέν και δημιουργούμε χιλιάδες θέσεις εργασίας σε ολόκληρη τη χώρα».
