Τον έντονο προβληματισμό της επιχειρηματικής κοινότητας για τις επιπτώσεις της οριζόντιας εφαρμογής του νέου Προεδρικού Διατάγματος σχετικά με την οριοθέτηση των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων εκφράζει, με επιστολή του προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σταύρο Παπασταύρου, ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Ηρακλείου κ. Βαγγέλης Καρκανάκης.
Ο κ. Καρκανάκης αναφέρεται στις αλυσιδωτές συνέπειες από την εφαρμογή του νέου νόμου στην κοινωνική και οικονομική ζωή, κυρίως των νησιωτικών και αγροτικών περιοχών της χώρας και ειδικότερα της Κρήτης, πολλοί μικροί οικισμοί της οποίας αναπτύσουν έντονη αναπτυξιακή δυναμική.
Ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Ηρακλείου ζητεί να μην εφαρμοστεί οριζόντια η συρρίκνωση των ορίων και να δοθεί η δυνατότητα σε Δήμους και Περιφέρειες να αιτιολογήσουν, βάσει μελετών, αιτήματα για εξαίρεση ή ορθολογιστική επέκταση κάποιων οικισμών.
Αναλυτικά, ο κ. Καρκανάκης αναφέρει στην επιστολή του:
«Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Το Επιμελητήριο Ηρακλείου, εκπροσωπώντας τον επιχειρηματικό και παραγωγικό ιστό της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου, επιθυμεί να εκφράσει τον έντονο προβληματισμό του για τις επιπτώσεις που προκαλεί η οριζόντια εφαρμογή του νέου Προεδρικού Διατάγματος (ΦΕΚ Δ’ 194/15.04.2025) σχετικά με την οριοθέτηση των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων.
Αν και κατανοούμε την ανάγκη εκσυγχρονισμού του χωροταξικού πλαισίου και την επιδίωξη σαφών και νόμιμων ορίων στους οικισμούς της χώρας, διαπιστώνουμε ότι η εφαρμογή του νέου καθεστώτος, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες και οι αναπτυξιακές ανάγκες κάθε περιοχής, ειδικά σε νησιωτικές και αγροτικές περιφέρειες όπως η Κρήτη, προκαλεί:
• Απώλεια δικαιώματος δόμησης για πολλές ιδιοκτησίες που έως σήμερα θεωρούνταν εντός οικισμού.
• Δραστική συρρίκνωση των υφιστάμενων ορίων οικισμών, οδηγώντας σε αποεπένδυση και απαξίωση περιουσιών. Ιδιοκτήτες που έως πρόσφατα θεωρούσαν ότι κατείχαν άρτια και οικοδομήσιμα οικόπεδα, βρέθηκαν αιφνιδίως να διαθέτουν εκτάσεις εκτός οικισμού, με χαρακτηριστικά αγροτεμαχίων.
• Ανάσχεση της τοπικής ανάπτυξης σε περιοχές που βασίζονται σε ήπια οικιστική ανάπτυξη για να συγκρατήσουν πληθυσμό και να προσελκύσουν νέες δραστηριότητες.
Συγκεκριμένα, στον Νομό Ηρακλείου, όπου παραδοσιακοί και νεότεροι οικισμοί διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη στήριξη της υπαίθρου και της τουριστικής οικονομίας, η μη πρόβλεψη ευελιξιών και εξαιρέσεων δημιουργεί έντονες κοινωνικές, οικονομικές και αναπτυξιακές πιέσεις. Πολλοί από αυτούς τους οικισμούς έχουν αναπτύξει σημαντική οικιστική δυναμική είτε λόγω της εγγύτητάς τους με το αστικό κέντρο του Ηρακλείου, είτε λόγω της έντονης τουριστικής δραστηριότητας σε παράκτιες και ημιορεινές περιοχές. Η αιφνίδια συρρίκνωση των ορίων τους απειλεί να ανακόψει τη βιώσιμη ανάπτυξη, να απαξιώσει περιουσίες και να ανατρέψει τις αναπτυξιακές προοπτικές τους.
Για τους λόγους αυτούς, σας καλούμε:
• Να μην εφαρμοστεί οριζόντια η συρρίκνωση των ορίων, αλλά να προβλεφθεί η δυνατότητα επιστημονικά και κοινωνικά τεκμηριωμένων επεκτάσεων οικισμών, όπου αυτό δικαιολογείται.
• Να δοθεί η δυνατότητα στους Δήμους και στις Περιφέρειες, με επιστημονικές μελέτες και συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών, να αιτιολογούν εξαιρέσεις ή εξορθολογισμένες επεκτάσεις των ορίων οικισμών.
• Να διασφαλιστεί ότι δεν θα οδηγηθούν εν μία νυκτί ιδιοκτησίες από το καθεστώς οικοπέδου στο καθεστώς αγροτεμαχίου, με όλες τις συνέπειες που αυτό συνεπάγεται για την οικονομική και κοινωνική συνοχή.
Κύριε Υπουργέ,
Η προσαρμογή στα δεδομένα κάθε περιοχής και η θεσμοθέτηση ρεαλιστικών λύσεων είναι κρίσιμη για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κοινωνική δικαιοσύνη. Είμαστε στη διάθεσή σας για να συμβάλλουμε με τεκμηριωμένες προτάσεις και τεχνική υποστήριξη στην κατεύθυνση αυτή.»
