Το σίριαλ δεν κράτησε πολύ: τρεις βδομάδες αφότου έγινε γνωστό ότι απέκτησε μέσω της αγοράς ένα μεγάλο μερίδιο της εταιρείας και μόλις δέκα μέρες μετά την επίσημη πρόταση εξαγοράς, ο Έλον Μασκ τη Δευτέρα, 25 Απριλίου, κατάφερε να αποκτήσει τον έλεγχο του Twitter.
Ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, ιδιοκτήτης της κορυφαίας εταιρείας κατασκευής αποκλειστικά ηλεκτρικών αυτοκινήτων Tesla και της διαστημικής SpaceX, δαπάνησε περί τα 44 δισ. ευρώ για να αποκτήσει και το δημοφιλές μέσο κοινωνικής δικτύωσης.
Ποιες θα είναι όμως οι ακριβείς επιπτώσεις της εξαγοράς για την ίδια τη διαδικτυακή πλατφόρμα και για τους χρήστες της; Μελετώντας τις μέχρι τώρα δηλώσεις του πολυσχιδούς και πολυμήχανου επιχειρηματία, ο ρεπόρτερ της «Le Monde» Ολιβιέ Κλερουέν επιχειρεί να κωδικοποιήσει τις αλλαγές που (πιθανότατα) θα επισυμβούν στο Twitter τους μήνες που έρχονται.
Έξοδος από το Χρηματιστήριο
«Το Twitter δεν θα ευημερήσει ούτε θα εκπληρώσει την κοινωνική του αποστολή [της ελευθερίας του λόγου] με τη σημερινή του μορφή… Το μέσο έχει μια τεράστια δυναμική, την οποία θα απελευθερώσω», σημειώνει ο Μασκ σε επιστολή που είχε απευθύνει προς το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας και δημοσιοποιήθηκε στις 14 Απριλίου.
Για να τα πετύχει αυτά ο Μασκ θέλει να μετατρέψει το Twitter σε μια «ιδιωτική εταιρεία». Δηλαδή να το βγάλει από το Χρηματιστήριο. Μια τέτοια αλλαγή θα του έδινε την ευχέρεια και την ελευθερία να τροποποιήσει κατά το δοκούν τη λειτουργία του κοινωνικού δικτύου.
Διότι το νέο αφεντικό της εταιρείας έχει την πεποίθηση ότι η επιχείρηση αντιμετωπίζει πρόβλημα επιβίωσης – παρά τους 217 εκατομμύρια καθημερινούς χρήστες του μέσου. Κι αυτό επειδή, κατά την άποψή του, «ουδέποτε το Twitter εφάρμοσε ένα ικανοποιητικό μοντέλο ανάπτυξης».
Νέοι κανόνες ελευθερίας
Ο πρώτος τομέας στον οποίο η διοίκηση Μασκ πιθανότατα θα επιφέρει ορατές αλλαγές, θα είναι ο έλεγχος περιεχομένου στο μέσο. «Η ελευθερία της έκφρασης είναι το θεμέλιο της δημοκρατικής λειτουργίας», διακηρύσσει ο Μασκ στην πανηγυρική ανακοίνωση της εξαγοράς του Twitter.
Επανειλημμένως κατά το παρελθόν αυτός ο ελευθεριάζων τύπος – κλασικό παράδειγμα φιλελεύθερου Αμερικανού – έχει εκφράσει την άποψη ότι οι κανόνες που επιβάλλουν μια «μετριοπάθεια» σε ό,τι αφορά το ύφος και το περιεχόμενο των αναρτήσεων των χρηστών, είναι «πολύ περιοριστικοί» για την πλατφόρμα.
«Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει ένα ανοικτό πεδίο για την ελευθερία της έκφρασης», διακήρυξε ο Μασκ στις 14 Απριλίου κατά τη διάρκεια μιας συνδιάσκεψης που έλαβε χώρα στο πλαίσιο του TedTalk.
Ο Μασκ συνέκρινε το κοινωνικό δίκτυο με την «πλατεία ενός χωριού», όπου ο καθένας μπορεί να λέει ό,τι έλει, προσθέτοντας ότι η ελευθερία της έκφρασης ενός δικτύου θα πρέπει περιορίζεται μόνο από τους νόμους της κάθε χώρας.
Ο δισεκατομμυριούχος επενδυτής, δηλαδή, προσανατολίζεται στην υιοθέτηση πιο χαλαρών κανόνων εποπτείας σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο της πλατφόρμας, θεωρώντας συγκεκριμένα ότι οι αποκλεισμοί από αυτήν χρηστών που «ξεπερνούν τα όρια», δεν αποτελούν λύση.
Αυτό βεβαίως δεν θα σημάνει τη «μεγάλη επιστροφή» του Ντόναλντ Τραμπ, που έχει εξοστρακιστεί δια βίου από το Twitter τον Ιανουάριο του 2021 (λότω της υποστήριξής του στα πρωτοφανή «γιούρια» των οπαδών του στο Καπιτώλιο).
«Αν και ο Ίλον Μασκ δεν έκρυψε τη συμπάθειά του για τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, ουδέποτε είπε δημοσίως ότι θα επιθυμούσε να παρέμβει στο Twitter για χάρη του, αν αποκτούσε ποτέ τον έλεγχο του μέσου κοινωνικής δικτύωσης», σημειώνει ο ρεπόρτερ του «Monde».
Από την πλευρά του, ο Τραμπ από τη Δευτέρα κι όλας εξέφρασε την ικανοποίησή του που εξαγόρασε το Twitter ο Μασκ διότι «είναι καλός άνθρωπος», αλλά πρόσθεσε ότι δεν έχει σκοπό να επιστρέψει σ’ αυτό και ότι θα παραμείνει στο Truth Social, το νέο κοινωνικό δίκτυο που ο ίδιος δημιούργησε (και το οποίο, πέρα από τα τεχνικά προβλήματα που το ταλαιπωρούν στην αρχή του βίου του, διόλου φαίνεται να συγκινεί τους Αμερικανούς).
Νέα εργαλεία για διορθώσεις
Στο μήνυμα με το οποίο επισημοποίησε την εξαγορά, ο Ίλον Μασκ διαβεβαιώνει επίσης ότι πρόθεσή του είναι «να βελτιώσει το Twitter με νέες λειτουργικότητες». Και παλαιότερα όμως ο αμερικανός μεγαλομάνατζερ είχε σημειώσει τη σημασία να μπορούν οι χρήστες να τροποποιούν ένα «τουίτ» που έχουν ήδη δημοσιοποιήσει, για να διορθώσουν ένα ορθογραφικό λάθος, παραδείγματος χάρη.
Στις αρχές Απριλίου είχε διοργανωθεί μάλιστα ένα «δημοψήφισμα» με το ερώτημα αν θέλουν οι χρήστες του Twitter να αλλάζουν εκ των υστέρων ένα μήνυμα που έχουν ήδη «ανεβάσει στον αέρα». Και το 70% των 4,5 εκατομμυρίων χρηστών που συμμετείχαν στο «δημοψήφισμα» τάχθηκαν υπέρ αυτής της δυνατότητας.
Από την πλευρά του, πάντως, και το Twitter έχει διαβεβαιώσει ότι ήδη εργάζεται προς την κατεύθυνση αυτή, ανεξάρτητα από τις σχετικές προθέσεις που εξέφρασε ο Ίλον Μασκ. Ακόμα δεν είναι γνωστό ποια μορφή θα λάβει η νέα αυτή «λειτουργικότητα». Αλλά οι ειδικοί της εταιρείας διαβεβαιώνουν ότι στόχος τους είναι να γίνει εφικτός «κάθε δυνατός χειρισμός και κάθε επιθυμητή επέμβαση σε ένα ήδη αναρτημένο μήνυμα».
Ένας «ανοικτός» αλγόριθμος
Τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της πλατφόρμας, τα «τιτιβίσματα» που αναρτούσαν τα άτομα που ακολουθούσαν ένα χρήστη εμφανίζονταν με αντίστροφη χρονολογική σειρά. Ανάλογα δηλαδή με τον χρόνο ανάρτησής τους, πρώτα τα πιο πρόσφατα και τελευταία τα παλαιότερα.
Από το 2016 και εντεύθεν έχει εγκατασταθεί ο περίφημος αλγόριθμος. Και εκτός από τα πλέον πρόσφατα μηνύματα, εμφανίζονται στον χρήστη και εκείνα που, ανάλογα με τις δικές του αναρτήσεις, αναζητήσεις και σχόλια, ο αλγόριθμος κρίνει ότι πιθανότατα θα τον ενδιαφέρουν λόγω του περιεχομένου τους. Παρότι αυτά αναρτήθηκαν παλαιότερα χρονικά.
Στο σύντομο ανακοινωθέν που εξέδωσε, ο Ίλον Μασκ επαναβεβαιώνει την πρόθεσή του να καταστήσει «πιο διαφανή» την πλατφόρμα δημοσιοποιώντας τον αλγόριθμό της «ώστε να αυξηθεί η εμπιστοσύνη των χρηστώνπρος αυτή», όπως ο ίδιος υπογράμμισε. Στόχος του Μασκ είναι να καταστήσει προσβάσιμη την κωδική πηγή του αλγόριθμου, κάτι που θα επιτρέψει θεωρητικά στους χρήστες να πληροφορούνται γιατί τούς προτείνεται το ένα ή το άλλο μήνυμα.
«Ο αλγόριθμος του Twitter πρέπει να είναι ‘ανοικτής πηγής’», είχε τονίσει ο Μασκ από το Μάρτιο κι όλας. Πρόκειται για μια άποψη που συμμερίζεται, εξάλλου, και ο ίδιος ο ιδρυτής της πλατφόρμας, Τζακ Ντόρσεϊ.
Στοπ στα «ανεπιθύμητα μηνύματα»
Τα διαβόητα «bots» είναι αυτοματοποιημένοι λογαριασμοί που έχουν τη δυνατότητα να ενεργοποιούν, για παράδειγμα, «εκστρατείες παρενόχλησης» εις βάρος κάποιων χρηστών. Ή να φουσκώνουν με τεχνητό τρόπο τον αριθμό των ατόμων που εκφράζουν άποψη για ένα ζήτημα, έτσι ώστε το θέμα αυτό να εμφανίζεται στις «τάσεις» της πλατφόρμας και ως εκ τούτου να περιλαμβάνεται στα «δημοφιλή» και να διαδίδεται ευκολότερα, αφού καθίσταται ευκολότερα «ορατό».
Την περασμένη Δευτέρα ο Ίλον Μασκ διακήρυξε την πρόθεσή του να «πολεμήσει και να νικήσει τα ανεπιθύμητα μηνύματα». Ουσιαστικά επανέλαβε την υπόσχεση που είχε δώσει λίγες ημέρες νωρίτερα, στις 21 Απριλίου.
