Την ώρα που οι ΥΠΕΞ της ΕΕ θα συνεδριάζουν σήμερα στην Κροατία για τους κινδύνους μιας νέας προσφυγικής κρίσης, τα μάτια θα είναι στραμμένα στη Μόσχα, όπου ο Βλαντίμιρ Πούτιν κι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα προσπαθήσουν να βρουν έδαφος συνεννόησης στο Συριακό για να αποφευχθεί μια όξυνση της ρωσοτουρκικής κόντρας.
Θορυβημένη από τις πρόσφατες προκλήσεις του Ερντογάν στην ελληνοτουρκική μεθόριο και την απειλή του να πλημμυρίσει την Ευρώπη με εκατομμύρια προσφύγων και μεταναστών η ΕΕ θα παρακολουθεί με αυξημένο ενδιαφέρον τα τεκταινόμενα στη ρωσική πρωτεύουσα.
Την ίδια ώρα στην Ουάσιγκτον η κυβέρνηση Τραμπ μελετά το αίτημα του Ερντογάν για αποστολή κι άλλων συστοιχιών πυραύλων Patriot, πέραν εκείνων που παρέχει η Ισπανία στην Τουρκία. Μια τέτοια κίνηση από μέρους του ΝΑΤΟ – έστω κι αν είναι σε μεγάλο βαθμό συμβολική – θα μπορούσε ίσως να πείσει τον Ερντογάν να κάνει πίσω στο προσφυγικό, εκτιμά το Bloomberg, αλλά οι σχέσεις της Τουρκίας με τους δυτικούς συμμάχους της έχουν οξυνθεί σε τέτοιο βαθμό, που δεν είναι σίγουρο αν κάποιος απ’ αυτός θα θελήσει να κάνει ένα τέτοιο βήμα.
Τσάρος εναντίον σουλτάνου
Παραμονή της κρίσιμης συνάντησης ο Ερντογάν είπε ότι θα επιδιώξει να πείσει τον Πούτιν να συμφωνήσει σε μια γρήγορη εκεχειρία στην επαρχία Ιντλίμπ και μια ζώνη ασφαλείας για τη μετεγκατάσταση εκεί εκατομμυρίων προσφύγων.
Την ίδια ώρα το Reuters μεταδίδει ότι η Ρωσία σπεύδει να ενισχύσει ενόψει των συνομιλιών τη στρατιωτική της παρουσία στη Συρία, επικαλούμενο δεδομένα πτήσεων και κινήσεις ρωσικών πλοίων στην ευρύτερη περιοχή.
Η Τουρκία κι η Ρωσία που υποστηρίζουν αντίπαλα στρατόπεδα στον εμφύλιο της Συρίας, έχουν αποφύγει μέχρι στιγμής μια άμεση αντιπαράθεση, αλλά μετά τον θάνατο πρόσφατα 33 Τούρκων στρατιωτών από επίθεση των δυνάμεων του Μπασάρ αλ Άσαντ και τα αντίποινα της Άγκυρας πολλοί παρατηρητές εκφράζουν ανησυχία μήπως η Τουρκία – που είναι μέλος του ΝΑΤΟ – και η Ρωσία εμπλακούν σε ένοπλη σύρραξη.
Ο Ερντογάν απαίτησε από την Ευρώπη να υποστηρίξει τις κινήσεις της Τουρκίας στη Συρία ενώ προκάλεσε μια νέα προσφυγική κρίση ανοίγοντας τα σύνορα της χώρας του προς την Ελλάδα σε πρόσφυγες και μετανάστες.
Ο Ερντογάν θέλει να αποσυρθούν οι δυνάμεις του Άσαντ, που εξαπέλυσε με ρωσική υποστήριξη επίθεση στην Ιντλίμπ, το τελευταίο προπύργιο των ανταρτών στη Συρία, πίσω από τις γραμμές που είχαν χαρακτεί σε συμφωνία που επετεύχθη το 2019 με τη Μόσχα. Αλλά οι συνομιλίες με τον Πούτιν δεν θα είναι εύκολες. Ο Ερντογάν είπε τον περασμένο μήνα στον Πούτιν ότι η Ρωσία πρέπει να κάνει στην άκρη στη Συρία για να αφήσει την Τουρκία να αντιμετωπίσει μόνη της το συριακό στρατό, αλλά η Μόσχα επιμένει ότι η Δαμασκός θα πρέπει να έχει τον πλήρη έλεγχο της χώρας.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ είπε ότι Πούτιν και Ερντογάν θα συζητήσουν τις εξελίξεις και πιθανά «κοινά μέτρα» για την εκτόνωση της έντασης. Ειδικοί εκτιμούν ότι ο Πούτιν δεν επιδιώκει μια ένοπλη σύρραξη με την Τουρκία, αλλά δύσκολα θα κάνει υποχωρήσεις. «Η Νίκη στη Συρία είναι θέμα πρεστίζ για τη Ρωσία και τον Πούτιν προσωπικά», είπε ο αναλυτής του Russian International Affairs Council, Γιούρι Μπάρμιν στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Από την άλλη ο επικεφαλής ερευνητής του Dialogue of Civilizations Research Institute στη Μόσχα, Αλεξέι Μαλασένκο, σημειώνει ότι οι ρωσικές φιλοδοξίες για την ανάδειξη της χώρας σε μείζονα παίκτη στη Μέση Ανατολή μέσω της Συρίας προσκρούουν σε εκείνες της Άγκυρας. «Για την Τουρκία το θέμα αφορά την εσωτερική της ασφάλεια και φυσικά τρέφει τεράστιες φιλοδοξίες. Αλλά η παρουσία της Ρωσίας στη Συρία αποδεικνύει και πάλι ότι παραμένει υπολογίσιμη δύναμη. Αν δεν είναι ο Άσαντ στην εξουσία, η Ρωσία δεν θα είναι στη Συρία και δεν θα είμαστε στη Μέση Ανατολή», τόνισε.
Ο παράγοντας των ρωσο-τουρκικών οικονομικών δεσμών
Υπέρ της εξεύρεσης κάποιου συμβιβασμού μεταξύ Πούτιν και Ερντογάν, ώστε να μην ξεφύγει από κάθε έλεγχο, συνηγορούν οι βαθιές οικονομικές σχέσεις των χωρών τους. Η διατάραξη των σχέσεων αυτών θα μπορούσε να έχει σημαντικές συνέπειες όπως φάνηκε και προ τετραετίας όταν η Μόσχα επέβαλε περιορισμούς στις διμερείς εμπορικές συναλλαγές μετά την κατάρριψη ρωσικού πολεμικού αεροσκάφους στη Συρία από τουρκικά μαχητικά. Η κόντρα οδήγησε σε απώλειες θέσεων εργασίας και διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος στην Τουρκία, ενώ ώθησε προς τα πάνω τον πληθωρισμό στη Ρωσία. Τα μέτρα αποσύρθηκαν το 2018 όταν αναθερμάνθηκαν οι σχέσεις.
Αυτή τη φορά το διακύβευμα ίσως είναι πολύ μεγαλύτερο με την εμβάθυνση των οικονομικών δεσμών των δύο χωρών. Η Ρωσία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας, η οποία με τη σειρά είναι ο έβδομος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Μόσχα. Η τελευταία χτίζει ένα πυρηνικό εργοστάσιο κόστους 20 δισ. δολαρίων για την Τουρκία κι άνοιξε έναν δεύτερο υποθαλάσσιο αγωγό στη Μαύρη Θάλασσα τον Ιανουάριο.
Πέραν τούτων η Τουρκία του Ερντογάν αγόρασε πέρυσι και τους S-400 από τη Ρωσία κι εκδήλωσε ενδιαφέρον να αγοράσει κι άλλους.
Πηγή: iefimerida.gr
