Συνέντευξη τύπου έδωσαν τη Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου 2023 ο Υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας, ο Υφυπουργός Οικονομικών κ. Απόστολος Βεσυρόπουλος, ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ, αρμόδιος για θέματα Κρατικής Αρωγής και Αποκατάστασης από Φυσικές Καταστροφές, κ. Χρήστος Τριαντόπουλος, ο Γενικός Γραμματέας Οικονομικής Πολιτικής του Υπουργείου Οικονομικών κ. Νικόλαος Κουλοχέρης και ο Διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) κ. Γιώργος Πιτσιλής, με θέμα τον απολογισμό των μέτρων και δράσεων που έχουν υλοποιηθεί μέχρι σήμερα στο πεδίο της Κρατικής Αρωγής προς επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές.
Στο πλαίσιο της ομιλίας του, ο Υφυπουργός στον Πρωθυπουργό κ. Χρήστος Τριαντόπουλος αναφέρθηκε στις καινοτομίες που προώθησε η τρέχουσα Κυβέρνηση στο πεδίο της Κρατικής Αρωγής, όπως την ίδρυση της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής που ανέλαβε τον συντονισμό όλων των αρμόδιων φορέων για την υλοποίηση των σχετικών δράσεων, ενώ εστίασε και στους καρπούς της συνεργασίας με το Υπουργείο Οικονομικών, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται ο νέος θεσμός της πρώτης αρωγής (σε συνεργασία και με την ΑΑΔΕ), ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου της κρατικής αρωγής προς τις επιχειρήσεις, με την επιτάχυνση των διαδικασιών και τη διεύρυνση του διχτύου ασφαλείας ώστε να εντάσσονται σε αυτό και οι αγρότες και την κάλυψη περισσότερων στοιχείων ενεργητικού, αλλά και η εφαρμογή στοχευμένων μέτρων και εργαλείων για την εξειδικευμένη στήριξη συγκεκριμένων κλάδων επιχειρήσεων που επλήγησαν περισσότερο από κάποια φυσική καταστροφή.
Ακολουθούν τα βασικά σημεία της ομιλίας του κ. Χρήστου Τριαντόπουλου:
«Τα τελευταία χρόνια η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Οικονομικών προχώρησαν στη μεταρρύθμιση του πλαισίου της κρατικής αρωγής μετά από θεομηνίες, για την αποτελεσματική, άμεση και δίκαιη στήριξη όσων πλήττονται από φυσικές καταστροφές.
Μία από τις θεσμικές καινοτομίες που εισήγαγε η μεταρρύθμιση ήταν και η σύσταση -για πρώτη φορά- ενός κυβερνητικού οργάνου στο πεδίο της κρατικής αρωγής, με συντονιστικό ρόλο. Της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής, στην οποία έχω την τιμή να είμαι Πρόεδρος, με τη συμμετοχή των αρμόδιων Γενικών Γραμματέων όλων των εμπλεκόμενων Υπουργείων. Το έργο της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής επικεντρώνεται στον συντονισμό των διαδικασιών, στη θέσπιση νέων μέτρων και ειδικών εργαλείων στήριξης, στη διόρθωση παθογενειών και στον συντονισμό του έργου στήριξης των πληγέντων αλλά και αποκατάστασης και ανασυγκρότησης περιοχών μετά από φυσικές καταστροφές. Στο πλαίσιο αυτό, η συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών είναι στενή και παραγωγική.
1ον. Πρώτο πεδίο συνεργασίας με το Υπουργείο Οικονομικών είναι το πλαίσιο της κρατικής αρωγής για τη στήριξη επιχειρήσεων που πλήττονται από θεομηνίες. Με τη μεταρρύθμιση του πλαισίου, η πρότερη κατακερματισμένη διαδικασία ενοποιήθηκε κάτω από το Υπουργείο Οικονομικών, ενώ το πεδίο της κρατικής αρωγής διευρύνθηκε, για να καλύψει περισσότερους δικαιούχους και να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις ανάγκες στήριξης. Έτσι, στο πεδίο της κρατικής αρωγής προς επιχειρήσεις εντάχθηκαν επιπλέον και οι αγρότες, με δυνατότητα επιχορήγησης και των μη κατά κύριο επάγγελμα αγροτών.
Και μέσα από την ψηφιοποίηση και εσωτερικοποίηση των διαδικασιών, την ενοποίηση του πλαισίου, την οργάνωση της νέας Διεύθυνσης και τη συνεργασία με τις Περιφέρειες και τα Επιμελητήρια, επιτεύχθηκαν πρωτοφανείς χρόνοι όσον αφορά την παροχή προκαταβολής, αλλά και την τελική καταβολή της επιχορήγησης προς τις πληττόμενες επιχειρήσεις.
Το έργο που έχει επιτευχθεί είναι σημαντικό τόσο σε όρους ταχύτητας, όσο και σε όρους στήριξης. Ειδικότερα, εάν εστιάσουμε σε περιπτώσεις μεγάλων φυσικών καταστροφών, η κρατική αρωγής προς τις πληττόμενες επιχειρήσεις ανήλθε σε:
28,5 εκατ. ευρώ για την θεομηνία του “Ιανού” τον Σεπτέμβριο του 2020,
2,5 εκατ. ευρώ για τον σεισμό και την επακόλουθη πλημμύρα στη Σάμο, τον Οκτώβριο του 2020,
3 εκατ. ευρώ για τις πλημμύρες τον Οκτώβριο-Νοέμβριο του 2020 και τον σεισμό τον Σεπτέμβριο του 2021 στην Κρήτη, επιπλέον της πρώτης αρωγής ύψους 3 εκατ. ευρώ που επίσης χορηγήθηκε σε πληγείσες επιχειρήσεις από τον σεισμό.
1,2 εκατ. ευρώ για τις πυρκαγιές του Αυγούστου του 2021 στη Βόρεια Εύβοια, επιπλέον της πρώτης αρωγής.
Ταυτόχρονα, η θέσπιση του καινοτόμου μέτρου της προκαταβολής -μέτρο το οποίο δεν υπήρχε προηγουμένως- επέτρεψε σε σύντομο χρονικό διάστημα από τη φυσική καταστροφή να στηριχθεί το σύνολο των δικαιούχων για μέρος των ζημιών που υπέστησαν.
Με τη διαδικασία να γίνεται έτσι πιο ευέλικτη και λειτουργική και με την πρώτη στήριξη του κράτους να φτάνει ταχύτερα από ποτέ. Φυσικά, η επιτυχία της διαδικασίας της κρατικής αρωγής είναι και το αποτέλεσμα της συνεργασίας με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Καθώς αμέσως μετά την εκδήλωση μίας φυσικής καταστροφής, η διαδικασία ξεκινά πρώτα από την τοπική αυτοδιοίκηση. Όπως με την κινητοποίηση των επιτροπών κρατικής αρωγής των Περιφερειών, οι οποίες πραγματοποιούν το έργο της καταγραφής και εκτίμησης των ζημιών.
Αναγνωρίζοντας, λοιπόν, τον ανοιχτό δίαυλο συνεργασίας με την τοπική αυτοδιοίκηση ως ένα διαρκές κρίσιμο ζητούμενο, έχουμε δώσει έμφαση σε αυτό. Αφενός, με τη διοργάνωση σεμιναρίων ενημέρωσης από στελέχη των εμπλεκόμενων Υπουργείων προς εκπροσώπους από όλους τους Δήμους και τις Περιφερειακές Ενότητες της χώρας σχετικά με τις διαδικασίες που σχετίζονται με τη διαχείριση των επιπτώσεων μίας φυσικής καταστροφής. Και, αφετέρου, με τις επιτόπιες επισκέψεις στελεχών του Υπουργείου Οικονομικών σε Περιφερειακές Ενότητες της χώρας, για τον βέλτιστο συντονισμό της διαδικασίας κρατικής αρωγής σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο.
2ον. Δεύτερο πεδίο συνεργασίας είναι το καινοτόμο μέτρο της πρώτης αρωγής, μέσα από την πλατφόρμα arogi.gov.gr, σε συνεργασία με την ΑΑΔΕ. Ένα μέτρο που θεσπίστηκε για πρώτη φορά μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές τον Αύγουστο του 2021 και εξελίχθηκε σε βασικό εργαλείο στήριξης προς όσους πλήττονται από φυσικές καταστροφές, δίνοντας τη δυνατότητα στους πολίτες να λάβουν άμεσα κρατική στήριξη για ζημιές στις κατοικίες τους, στην οικοσκευή τους και στις επιχειρήσεις τους.
Όλα αυτά, μέσα από τη δημιουργία μίας ψηφιακής πλατφόρμας, της πλατφόρμας arogi.gov.gr, και την ηλεκτρονική υποβολή αίτησης από τους πολίτες.
Έτσι, μέσα από το μέτρο της πρώτης αρωγής, χορηγήθηκαν άμεσα σε πολίτες και επιχειρήσεις που υπέστησαν ζημιές από φυσικές καταστροφές συνολικά:
43,3 εκατ. ευρώ για τις πυρκαγιές το καλοκαίρι του 2021,
66 εκατ. ευρώ για τον σεισμό τον Σεπτέμβριο του 2021 στην Κρήτη,
8,7 εκατ. ευρώ για τους σεισμούς στη Σάμο το 2020 και στη Θεσσαλία το 2021,
1,3 εκατ. ευρώ για τις πυρκαγιές το καλοκαίρι του 2022, και
0,9 εκατ. ευρώ προς επιχειρήσεις για τις πλημμύρες τον Οκτώβριο του 2022 στην Κρήτη.
Η πρώτη αρωγή χορηγήθηκε όχι μόνο άμεσα, αλλά και δίκαια προς όσους επλήγησαν από τις φυσικές καταστροφές, καθώς για τη χορήγησή της προηγήθηκαν από ειδικές ομάδες εργασίας οι απαραίτητοι έλεγχοι και διασταυρώσεις των εγγράφων που υποβλήθηκαν.
Περαιτέρω, στην κατεύθυνση της ψηφιοποίησης, η αρχική πλατφόρμα της πρώτης αρωγής, στην πορεία, μετεξελίχθηκε και αναβαθμίστηκε στην Ιστοσελίδα της Κρατικής Αρωγής, στο arogi.gov.gr, όπου οι πολίτες μπορούν να υποβάλλουν ηλεκτρονικά τις αιτήσεις τους, καθώς και να ενημερώνονται αναλυτικά για όλες τις δράσεις κρατικής αρωγής και αποκατάστασης μετά από φυσικές καταστροφές.
3ον. Το τρίτο πεδίο συνεργασίας με το Υπουργείο Οικονομικών είναι η διαμόρφωση ειδικών και στοχευμένων μέτρων και εργαλείων, για την κάλυψη των αναγκών που δημιουργούνται μετά από μία φυσική καταστροφή. Ένα τέτοιο νέο εργαλείο στήριξης είναι η διαδικασία που αναπτύχθηκε για την αποζημίωση -μετά τις πυρκαγιές του 2021- των φυτικών μέσων παραγωγής των αγροτών, όπως δηλαδή για τις ζημιές σε δενδρώδεις καλλιέργειες ή αμπέλια.
Σε ένα πλαίσιο συνεργασίας του Υπουργείου Οικονομικών και του ΕΛΓΑ, μετά από εισήγηση της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής, έχουν χορηγηθεί μέχρι στιγμής συνολικά 33,7 εκατ. ευρώ, ως προκαταβολή, προς κατά κύριο επάγγελμα και μη κατ’ επάγγελμα αγρότες σε διάφορες περιοχές της χώρας για ζημιές σε φυτικά μέσα παραγωγής από τις πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2021.
Επιπλέον, αναγνωρίζοντας ότι σε περιοχές που πλήττονται από φυσικές καταστροφές, οι ζημιές και οι απώλειες είναι όχι μόνο άμεσες, αλλά και έμμεσες, λόγω των ευρύτερων επιπτώσεων, αναπτύχθηκαν από το Υπουργείο Οικονομικών ειδικά καθεστώτα ενίσχυσης προς επιχειρήσεις.
Συγκεκριμένα, βάσει των ειδικών καθεστώτων ενίσχυσης προς επιχειρήσεις που υπέστησαν μεγάλες οικονομικές απώλειες λόγω φυσικών καταστροφών, χορηγήθηκαν:
7,7 εκατ. ευρώ προς επιχειρήσεις στη Βόρεια Εύβοια λόγω της πυρκαγιάς τον Αύγουστο του 2021,
6,5 εκατ. ευρώ προς επιχειρήσεις επεξεργασίας, αποθήκευσης, μεταφοράς πυρηνόκαρπων και γιγαντόκαρπων στις Περιφερειακές Ενότητες Ημαθίας, Πέλλας, Κοζάνης, Καστοριάς, Φλώρινας και Λάρισας λόγω των παγετών του 2021,
1,1 εκατ. ευρώ προς επιχειρήσεις επεξεργασίας ελαιοκάρπου λόγω των πυρκαγιών το καλοκαίρι του 2021,
51.000 ευρώ προς επιχειρήσεις μεταποίησης, συσκευασίας, αποθήκευσης και εμπορίας σύκων στην Εύβοια λόγω των πυρκαγιών το καλοκαίρι του 2021 και
1 εκατ. ευρώ προς επιχειρήσεις στο Αρκαλοχώρι στην Κρήτη λόγω του σεισμού στην περιοχή τον Σεπτέμβριο του 2021.
Επιπρόσθετα, εκτός των ειδικών καθεστώτων ενίσχυσης του Υπουργείου Οικονομικών, ειδικά σχήματα στήριξης επιχειρήσεων σε περιοχές που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές, ενεργοποιήθηκαν και από άλλα Υπουργεία, όπως είναι δηλαδή:
η συγχρηματοδοτούμενη Δράση από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, “Επιχορήγηση υφιστάμενων επιχειρήσεων που έχουν πληγεί από την πανδημία, σε περιοχές που υπέστησαν μεγάλες φυσικές καταστροφές”, που έχουν διατεθεί μέχρι τώρα 10,7 εκατ. ευρώ προς 1.369 επιχειρήσεις,
καθώς και το καινοτόμο μέτρο North Evia – Samos Pass από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, για την ενίσχυση της τουριστικής κίνησης στη Βόρεια Εύβοια και τη Σάμο, αξιοποιώντας περίπου 6 εκατ. ευρώ.
Συνολικά, πρόκειται λοιπόν για ειδικά, στοχευμένα εργαλεία στήριξης επιχειρήσεων, τα οποία σε συνδυασμό, φυσικά, με την γενική μεταρρύθμιση και την ενίσχυση της κρατικής αρωγής στοχεύουν στην ουσιαστική στήριξη των επιχειρήσεων και της τοπικής οικονομικής δραστηριότητας και αποτυπώνουν τη νέα φιλοσοφία της Κυβέρνησης στο πεδίο της διαχείρισης των επιπτώσεων από φυσικές καταστροφές.
Παράλληλα, όμως, με την κρατική αρωγή και τη στήριξη προς τις επιχειρήσεις που πλήττονται από φυσικές καταστροφές, είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε ότι σταδιακά θα λειτουργεί συμπληρωματικά και θα συμπορεύεται μαζί της και η ιδιωτική ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών.
Για τον λόγο αυτό, κατά τη μεταρρύθμιση του πλαισίου της κρατικής αρωγής, συμπεριελήφθησαν στο νόμο διατάξεις που λειτουργούν ως κίνητρο υπέρ της ιδιωτικής ασφάλισης, καθώς προβλέφθηκε:
αφενός η δυνατότητα για τις ασφαλισμένες επιχειρήσεις να λαμβάνουν την κρατική επιχορήγηση επιπλέον της αποζημίωσης από την ασφαλιστική εταιρεία, για το ποσό της ζημίας που δεν καλύπτεται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο,
και αφετέρου ότι το ποσό της αποζημίωσης που καταβάλλεται από την ασφαλιστική εταιρεία είναι αφορολόγητο και ακατάσχετο.
Στην ίδια κατεύθυνση, προωθήθηκαν και περαιτέρω δράσεις, που επικεντρώνονται στην μείωση των αντικινήτρων που υπάρχουν σε πολλές περιπτώσεις για την ιδιωτική ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών από τις επιχειρήσεις.
Τέτοιες δράσεις είναι:
ο ορισμός ανώτατου ορίου κρατικής επιχορήγησης για κάθε επιχείρηση, το οποίο από την Κυβερνητική Επιτροπή Κρατικής Αρωγής έχει προσδιοριστεί στις 120.000 ευρώ, όσο είναι δηλαδή και το ύψος της δωρεάν κρατικής αρωγής στο πλαίσιο της στεγαστικής συνδρομής για ζημιές σε κτίρια,
η εφαρμογή κλίμακας ως προς το ποσοστό κάλυψης της εκτιμηθείσας ζημιάς, ώστε για μεγαλύτερες ζημιές -και άρα μεγαλύτερες επιχειρήσεις- το ποσοστό κάλυψης από την κρατική αρωγή να είναι μικρότερο και αντιστρόφως,
και η υπαγωγή των κτιριακών εγκαταστάσεων των επιχειρήσεων προς αποζημίωση στο θεσμικό πλαίσιο της στεγαστικής συνδρομής που έχει συγκεκριμένα όρια ως προς το ύψος της κτιριακής αποζημίωσης και διαδικασίες παρακολούθησης.
Το κράτος, λοιπόν, στέκεται αρωγός στις επιχειρήσεις και τους πολίτες που πλήττονται από φυσικές καταστροφές. Παράλληλα, όμως, πρέπει να σημειωθεί ότι η μέριμνα για την ασφάλιση έναντι του κινδύνου φυσικών καταστροφών – ιδίως σε μία εποχή που οι κίνδυνοι αυτοί είναι αυξημένοι, είναι και η υπεύθυνη στάση που χρειάζεται από τις ίδιες τις επιχειρήσεις και τους πολίτες.
Συνολικά, λοιπόν, στο πλαίσιο της νέας φιλοσοφίας της Κυβέρνησης για την αποτελεσματική, άμεση και δίκαιη στήριξη όσων πλήττονται από φυσικές καταστροφές, η ενίσχυση της κρατικής αρωγής προς επιχειρήσεις και πολίτες με γενικά και ειδικά μέτρα στήριξης, αποτυπώνεται και στο έργο της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής και τη στενή συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών.
Στενή συνεργασία που συνεχίζεται με την Κυβέρνηση να στέκεται δίπλα στον πολίτη, τη στιγμή που το έχει ανάγκη, ενισχύοντας την σχέση εμπιστοσύνης κράτους και πολίτη. Και ακολουθώντας αυτή τη νέα φιλοσοφία, η μεταρρυθμιστική προσπάθεια συνεχίζεται, με την περαιτέρω ενδυνάμωση των υπηρεσιών αλλά και την ενοποίηση των διαδικασιών».
