Νέο «μήνυμα» στο Ιράν έστειλε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, σε συνέντευξη που μεταδόθηκε σήμερα (11.06.2025) αναφορικά με την πορεία των έμμεσων διαπραγματεύσεων Ουάσινγκτον – Τεχεράνης για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Ειδικότερα, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι είναι «λιγότερος σίγουρος» πως το Ιράν θα συμφωνήσει να σταματήσει τον εμπλουτισμό ουρανίου στο πλαίσιο μιας συμφωνίας για τον πυρηνικό πρόγραμμά του.
«Δεν ξέρω», είπε ο Αμερικανός Πρόεδρος στο πόντκαστ «Pod Force One» που ηχογραφήθηκε τη Δευτέρα (09.06.2025), σε ερώτηση αν πιστεύει ότι μπορεί να πείσει το Ιράν να συμφωνήσει να περιορίσει το πυρηνικό πρόγραμμά του. «Δεν ξέρω. Το πίστευα, αλλά είμαι όλο και λιγότερο σίγουρος για αυτό».
Ο Τραμπ επιδιώκει μια νέα συμφωνία που θα θέτει όρια στις πυρηνικές δραστηριότητες του Ιράν και έχει απειλήσει την Τεχεράνη ότι μπορεί να τη βομβαρδίσει αν δεν επιτευχθεί συμφωνία.
Δήλωσε στους δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο τη Δευτέρα, ότι συζήτησε το θέμα του Ιράν με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου τη Δευτέρα και είπε πως οι συνομιλίες με τους Ιρανούς είναι «σκληρές».
Στη συνέντευξη για το πόντκαστ, ο Τραμπ είπε πως οι Ιρανοί φαίνεται να χρησιμοποιούν τακτικές καθυστέρησης. «Είμαι λιγότερο σίγουρος τώρα από ό,τι θα ήμουν πριν από μερικούς μήνες. Κάτι τους συνέβη, αλλά είμαι πολύ λιγότερο σίγουρος ότι θα γίνει συμφωνία», είπε.
Ο Τραμπ επανέλαβε πως οι ΗΠΑ δεν θα επιτρέψουν στο Ιράν να αποκτήσει πυρηνικό όπλο, είτε έχει επιτευχθεί συμφωνία είτε όχι.
«Αλλά θα ήταν καλύτερα να το κάνει χωρίς πόλεμο, χωρίς να πεθαίνουν άνθρωποι, είναι πολύ καλύτερα να το κάνει. Αλλά δεν νομίζω ότι βλέπω το ίδιο επίπεδο ενθουσιασμού για αυτούς για να κάνουν συμφωνία», είπε.
Το Ιράν λέει επί μακρόν ότι δεν σχεδιάζει να αποκτήσει πυρηνικό όπλο και ενδιαφέρεται μόνο για την παραγωγή ενέργειας και για άλλα ειρηνικά σχέδια.
Ρόλο μεσολαβητή θέλει η Μόσχα
Η Ρωσία δήλωσε σήμερα ότι είναι έτοιμη να απομακρύνει ουράνιο υψηλού εμπλουτισμού από το Ιράν και να το μετατρέψει σε καύσιμο αντιδραστήρα για μη στρατιωτικούς σκοπούς ως έναν τρόπο να μειωθούν πιθανόν οι διαφορές ΗΠΑ-Ιράν.
Ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Ριαμπκόφ, που επιβλέπει τον έλεγχο των εξοπλισμών και τις σχέσεις με τις ΗΠΑ, δήλωσε σε ρωσικά ΜΜΕ πως οι προσπάθειες επίτευξης λύσης θα πρέπει να πολλαπλασιαστούν και πως η Μόσχα είναι πρόθυμη να συνδράμει με πρακτικούς τρόπους.
“Είμαστε έτοιμοι να παράσχουμε συνδρομή τόσο στην Ουάσινγκτον όσο και στην Τεχεράνη όχι μόνο πολιτικά, όχι μόνο υπό τη μορφή ιδεών που θα μπορούσαν να είναι χρήσιμες στη διαπραγματευτική διαδικασία, αλλά και πρακτικά: για παράδειγμα, μέσω της εξαγωγής πλεονάζοντος πυρηνικού υλικού που παράγεται από το Ιράν και της επακόλουθης προσαρμογής του στην παραγωγή καυσίμου για αντιδραστήρες”.
Δεν αποσαφήνισε αν το πυρηνικό καύσιμο θα επιστραφεί στη συνέχεια στο Ιράν για χρήση στο πρόγραμμά του για ειρηνική πυρηνική ενέργεια, το οποίο έχει βοηθήσει η Μόσχα να αναπτυχθεί.
Στη διάρκεια της πρώτης θητείας του στον Λευκό Οίκο ο Τραμ απέσυρε τις ΗΠΑ από τη συμφωνία του 2015 ανάμεσα στο Ιράν και τις διεθνείς δυνάμεις που έθετε όρια στις αμφιλεγόμενες πυρηνικές δραστηριότητες της Τεχεράνης, με αντάλλαγμα ελάφρυνση των κυρώσεων.
Η στάση του Ιράν
Από την πλευρά του, ο Ιρανός υπουργός Άμυνας, Αζίζ Νασιρζαντέχ, δήλωσε σήμερα (11.06.2025) πως, αν οι διαπραγματεύσεις αποτύχουν και ξεσπάσει σύγκρουση με τις ΗΠΑ, το Ιράν θα πλήξει αμερικανικές βάσεις στην περιοχή.
«Μερικοί αξιωματούχοι στην άλλη πλευρά απειλούν με σύγκρουση αν οι διαπραγματεύσεις δεν αποδώσουν καρπούς. Αν μας επιβληθεί σύγκρουση… όλες οι βάσεις των ΗΠΑ είναι σε απόσταση αναπνοής και θα τις στοχοθετήσουμε με τόλμη στις χώρες που τις φιλοξενούν», είπε ο Νασιρζαντέχ στην εβδομαδιαία συνέντευξη Τύπου.
Ο επόμενος γύρος των συνομιλιών αναμένεται αυτή την εβδομάδα, με τον Τραμπ να λέει ότι οι διαπραγματεύσεις θα διεξαχθούν στην αύριο Πέμπτη (12.06.2025), ενώ η Τεχεράνη λέει ότι αυτές θα πραγματοποιηθούν την Κυριακή στο Ομάν.
Το Ιράν αναμένεται να παραδώσει αντιπρόταση σε μια πρόταση που υπέβαλαν προηγουμένως οι ΗΠΑ και την οποία απέρριψε, με τον Τραμπ να λέει την Τρίτη ότι το Ιράν γίνεται «πολύ πιο επιθετικό» στις συνομιλίες για το πυρηνικό πρόγραμμά του.
Τα «αγκάθια» των συνομιλιών
Η Τεχεράνη και η Ουάσινγκτον διαφωνούν για το θέμα του εμπλουτισμού ουρανίου στο ιρανικό έδαφος, που σύμφωνα με δυτικές δυνάμεις είναι ένας πιθανός δρόμος προς την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων. Το Ιράν υποστηρίζει ότι το πυρηνικό πρόγραμμά του έχει μόνο πολιτικούς (μη στρατιωτικούς) σκοπούς.
«Καθώς επαναλαμβάνουμε τις συνομιλίες την Κυριακή, είναι σαφές ότι μια συμφωνία μπορεί να διασφαλίσει πως η συνεχιζόμενη ειρηνική φύση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν είναι σε απόσταση αναπνοής και θα μπορούσε να επιτευχθεί γρήγορα», έγραψε σήμερα στο X ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αραγτσί.
Ένα άλλο ακανθώδες θέμα στις διαπραγματεύσεις είναι το πυραυλικό πρόγραμμα του Ιράν. Οι βαλλιστικοί πύραυλοι αποτελούν σημαντικό τμήμα του οπλοστασίου του Ιράν.
Ο Νασιρζαντέχ δήλωσε πως η Τεχεράνη έκανε πρόσφατα δοκιμή πυραύλου με εκρηκτική κεφαλή δύο τόνων και δεν αποδέχεται περιορισμούς.
Ο ανώτατος ηγέτης, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δήλωσε τον Φεβρουάριο του 2025 πως το Ιράν θα πρέπει να αναπτύξει περαιτέρω τον στρατό του, περιλαμβανομένων των πυραύλων που διαθέτει.
