Συμμαχίες και διπλωματικές σχέσεις. Ένας πυλώνας ιδιαίτερα σημαντικός. Ιδιαίτερα σε περίοδο έντασης. Όπως αυτή που διανύουμε στις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας. Και δη όταν και οι δύο χώρες είναι μέλη του ΝΑΤΟ. Και ανταγωνίζονται ποιος από τους συμμάχους θα πάρει το μέρος τους, κυρίως σε επίπεδο ρητορικής και καταγγελιών.
Η Αθήνα επενδύει ιδιαίτερα στις συμμαχίες της. Και επιμένει σθεναρά στο τρίπτυχο διεθνές δίκαιο, επιφυλακή ενόπλων δυνάμεων και συμμαχίες. Ιδιαίτερα τώρα που ο τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει αρχίσει να ενοχλεί περισσότερο από το συνηθισμένο τη Δύση, με τις διαρκώς ενισχυόμενες σχέσεις του τόσο με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, όσο και με την Κίνα, μετά και τη συμμετοχή του στη Σύνοδο του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης.
Οι κινήσεις Ερντογάν, οι γνωστές και άγνωστες συμφωνίες με τον Πούτιν, στις διαδοχικές συναντήσεις τους τον τελευταίο καιρό, δημιούργησαν την ανάγκη στην Ουάσιγκτον να του στείλει συγκεκριμένα «μηνύματα».
Η άρση του εμπάργκο
Ένα από αυτά πήγε μέσω Λευκωσίας και ενώ είχαν ξεκινήσει οι αφίξεις στην Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν την άρση του εμπάργκο όπλων απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία. Μία από τις πλέον ηχηρές κινήσεις στήριξης της Ουάσιγκτον απέναντι στη Λευκωσία.
Ακόμα ένα μήνυμα μπορεί να θεωρηθεί η αποστολή σε Λέσβο και Σάμο «αμερικανικών αρμάτων μάχης». Οι φωτογραφίες που «αποκαλύπτουν στρατικοποίηση των νησιών» και μάλιστα με «αμερικανικά όπλα» διέρρευσαν στα τουρκικά ΜΜΕ από το υπουργείο Άμυνας της χώρας και έγιναν πρωτοσέλιδα στις εφημερίδες.
Με αιχμή τις εν λόγω φωτογραφίες, που ελληνικές στρατιωτικές πηγές χαρακτηρίζουν ευθέως προϊόν κατασκοπείας για το οποίο θα έπρεπε να υπάρξει τοποθέτηση του πάντα σιωπηλού σε τέτοια θέματα Γενς Στόλτενμπεργκ, το τουρκικό ΥΠΕΞ διέρρευσε ότι προχώρησε σε διάβημα τόσο απέναντι στον έλληνα πρεσβευτή στην Άγκυρα, όσο και στις ΗΠΑ.
Στόχος της Άγκυρας να δείξει με «στοιχεία» ότι τα ελληνικά νησιά εξοπλίζονται «κατά παράβαση της Συνθήκης της Λωζάννης» και στην «παρανομία» έχουν ενεργή συμμετοχή οι ΗΠΑ. Με την Αθήνα να απαντά σταθερά πως ότι «απειλείται δεν αποστρατικοποιείται». Και την Ουάσιγκτον εμμέσως πλην σαφώς να δείχνει – προς το παρόν – ότι το στηρίζει.
Το αφήγημα
Σε αυτό το αφήγημα άλλωστε, της στρατικοποίησης, στηρίζει η Τουρκία την αμφισβήτηση της κυριαρχίας των νησιών και επιδιώκει τετελεσμένα σε διπλωματικό επίπεδο.
Το διάβημα ήταν ένα ακόμα βήμα της Άγκυρας στην προσπάθεια της να αντιστρέψει τα επιχειρήματα της Αθήνας και να τα μετατρέψει σε καταγγελίες εναντίον της ελληνικής πλευράς.
Σε αυτή την περίοδο η Αθήνα δείχνει να προηγείται στο μπρα ντε φερ της με την Άγκυρα. Σε έναν αγώνα που στην πραγματικότητα έχει και διαστάσεις που την ξεπερνούν. Καθώς τα ελληνοτουρκικά, καθώς και το Κυπριακό δεν μπορεί να πει κανείς ότι δεν αξιοποιούνται και από τους συμμάχους. Μέχρι στιγμής σε θετική κατεύθυνση για Αθήνα και Λευκωσία. Αφού η στάση των ΗΠΑ έχει κάνει την Άγκυρα να διαμαρτύρεται διαρκώς για την διατάραξη των ισορροπιών στις σχέσεις Ελλάδας – ΗΠΑ – Τουρκίας.
Η κλιμάκωση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας
Έμπειροι διπλωμάτες τονίζουν ότι η απόφαση Ερντογάν να φέρει το θέμα της «ελληνικής προκλητικότητας» και της «στρατικοποίησης των νησιών» στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας, που συνεδριάζει την Τετάρτη είναι σαφής και επικίνδυνη κλιμάκωση. Επισημαίνουν δε ότι εκεί θα παρθούν οι αποφάσεις για τις κινήσεις της Άγκυρας απέναντι στην Αθήνα. Σε μία σύνθεση καθόλου ευνοϊκή.
Αποφάσεις που αφορούν όλα τα πεδία. Από το διπλωματικό μέχρι το στρατιωτικό. Ανάλογα με τα αποτελέσματα ιδιαίτερη σημασία θα έχουν οι προειδοποιήσεις που θα έρθουν τόσο από τις ΗΠΑ, όσο και από την ΕΕ αλλά και το ΝΑΤΟ, με τον Στόλτενμπεργκ να δυσκολεύεται να σπάσει τη σιωπή του απέναντι στην Τουρκία.
Με έμπειρους αναλυτές να υπενθυμίζουν και τη γνωστή ρήση πως στη διπλωματία δεν υπάρχουν διαρκείς φίλοι και διαρκείς εχθροί, μόνο διαρκή συμφέροντα.
Σημειώνουν δε ότι ακόμα και αν η σχέση Τουρκίας – ΗΠΑ περνάει μία σοβαρή κρίση αυτή την περίοδο, σαν όλους τους «γάμους» δεν αποκλείεται να «αναθερμανθεί», εάν αποφασιστεί ότι υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες…
Σε αυτό το πλαίσιο συνεχίζουν να επισημαίνουν διαρκώς την ανάγκη για διάλογο και αποκλιμάκωση. Και την αναζήτηση τρόπων από την ελληνική πλευρά να χαρακτηρίζεται ως επιτακτικός στόχος, ακόμα και αν κάποιοι ξιφουλκούν εναντίον του διαλόγου.
