Η φετινή σεζόν ξεκίνησε με υψηλές προσδοκίες για τα έσοδα και για τους επιχειρηματίες του χώρου η ρελάνς ήταν το μεγάλο στοίχημα μετά από δύο χρόνια απωλειών που έφεραν οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί λόγω της πανδημίας. Στα μέσα του καλοκαιριού μάλιστα, και εξαιτίας του υψηλού ρυθμού της ζήτησης, οι προβλέψεις για το καλάθι του τουρισμού είχαν ανέβει κατακόρυφα, φτάνοντας ακόμη και τα είκοσι δισ. ευρώ.
Με βάση την πορεία των ταξιδιωτικών μεγεθών, η χρονιά κλείνει τελικά στα επίπεδα- ρεκόρ του 2019, όταν στο ταμείο είχαν μπει 18,2 δισ. ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, η σεζόν χαρακτηρίζεται πολύ επιτυχημένη από την τουριστική αγορά, που παρά τις δυσμενείς συγκυρίες του πολέμου στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης, είδε τις κρατήσεις να επανακτούν τη δυναμική που είχαν πριν το ξέσπασμα του κορονοϊού.
Το ταμείο
Στο δεκάμηνο, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το ταξιδιωτικό ισοζύγιο, οι εισπράξεις εμφάνισαν μείωση κατά 2,6% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 και διαμορφώθηκαν στα 17,115 δισ. ευρώ. Ειδικότερα, οι εισπράξεις από τη Γερμανία αυξήθηκαν κατά 7,6% και διαμορφώθηκαν στα 3,118 δισ., καθώς και αυτές από τη Γαλλία κατά 16,7% και διαμορφώθηκαν στα 1,257 δισ. Από τις χώρες εκτός της ΕΕ-27, άνοδο κατά 24,2% παρουσίασαν οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 3,128 δισ. Τέλος, οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ μειωθήκαν κατά 7,1% και διαμορφώθηκαν στα 1,057 δισ.
Τον Οκτώβριο τα έσοδα αυξήθηκαν κατά 16,7% τον Οκτώβριο του 2022 και κατά 70,4% την περίοδο ΙανουαρίουΟκτωβρίου 2022 σε σχέση με τις αντίστοιχες περιόδους του 2021. Η αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων οφείλεται στην άνοδο της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης κατά 92,1%, καθώς η μέση δαπάνη ανά ταξίδι μειώθηκε κατά 11,8%.
Σύμφωνα δε με το υπουργείο Τουρισμού, οι επιδόσεις του Οκτωβρίου αποδεικνύουν de facto ότι η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου έχει γίνει πραγματικότητα, και σημαίνουν πολλαπλά έσοδα όχι μόνο για τα brandαρισμένα νησιά, αλλά και για τα λιγότερο δημοφιλή, για ηπειρωτικούς προορισμούς, την Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Σημειώνει πως ο στόχος που είχε τεθεί στον προϋπολογισμό πέρσι, ήταν τα έσοδα από τον τουρισμό να φτάσουν το 80% του 2019, δηλαδή 15 δισ. ευρώ. Όπως έχει ανακοινώσει ο υπουργός Τουρισμού, Βασίλης Κικίλιας, τα 3 δισ. ευρώ υπερπλεόνασμα, που θα προκύψουν φέτος από τον τουρισμό, θα μοιραστούν σε ευπαθείς ομάδες, νοικοκυριά και ανθρώπους που έχουν ανάγκη, πέρα από το “ζεστό χρήμα” που ενίσχυσε τον πρωτογενή τομέα, την εστίαση, το εμπόριο και τα εκατοντάδες επαγγέλματα που εφάπτονται στον τουρισμό.
Η ακτινογραφία των αφίξεων
Η εικόνα των αεροπορικών αφίξεων από το εξωτερικό είναι μοιρασμένη στα μεγαλύτερα αεροδρόμια σε σύγκριση με το 2019. Υπήρχαν όμως και προορισμοί, όπως η Σαντορίνη, που όχι μόνο έφτασε στα επίπεδα προ πανδημίας, αλλά σημείωσε και εντυπωσιακό ποσοστό ανόδου. Σύμφωνα με το τελευταίο στατιστικό δελτίου του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, στο ενδεκάμηνο, στο Διεθνές Αεροδρόμιων Αθηνών καταγράφηκαν 5,2 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις παρουσιάζοντας μείωση -864 χιλ./-14,1%. Ακολούθησε το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης όπου είχαμε 1,8 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις παρουσιάζοντας μείωση -346 χιλ./-15,7%.
Στο Ηράκλειο καταγράφηκε αύξηση +101 χιλ./+3,1% ενώ οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις ανήλθαν σε 3,4 εκατ. και στο αεροδρόμιο των Χανίων οι αφίξεις ανήλθαν σε 1,3 εκατ. παρουσιάζοντας αύξηση +156 χιλ./+13,7%. Στο αεροδρόμιο της Ρόδου σημειώθηκαν 2,5 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις παρουσιάζοντας αύξηση +206 χιλ./+8,8% και στην Κω οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις διαμορφώθηκαν σε 1,2 εκατ. καταγράφοντας αύξηση +61 χιλ./+5,2%.
Μεταξύ των νικητών της φετινής σεζόν ήταν ξεκάθαρα οι δύο πιο δημοφιλείς προορισμοί της χώρας. Στη Μύκονο σημειώθηκε αύξηση +102 χιλ./+21,6% ενώ οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις ανήλθαν σε 576 χιλ. και στη Σαντορίνη καταγράφηκαν 813 χιλ. αφίξεις παρουσιάζοντας αύξηση +293 χιλ./+56,4%.
Στην Κέρκυρα οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις διαμορφώθηκαν σε 1,7 εκατ. παρουσιάζοντας αύξηση +234 χιλ./+16,0% και στο Άκτιο οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις ανήλθαν σε 372 χιλ. παρουσιάζοντας αύξηση +71 χιλ./+23,7%. Αυξητική είναι η τάση και στην Ζάκυνθο και στην Κεφαλονιά όπου καταγράφηκαν 903 χιλ. και 353 χιλ. αφίξεις παρουσιάζοντας αύξηση +46 χιλ./+5,4% και +23 χιλ./+6,8% αντίστοιχα. Τέλος, στο αεροδρόμιο της Σκιάθου οι αεροπορικές αφίξεις διαμορφώθηκαν σε 221 χιλ. με άνοδο +39 χιλ./+21,2% ενώ στο αεροδρόμιο της Σάμου καταγράφηκαν 125 χιλ. αεροπορικές αφίξεις σημειώνοντας μείωση -13 χιλ./-9,2%.
Όπως δείχνουν τα στοιχεία που επεξεργάστηκε το ΙΝΣΕΤΕ, όλες οι γεωγραφικές ενότητες καταγράφουν αύξηση την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις στα αεροδρόμια των Δωδεκανήσων ανήλθαν σε 3,8 εκατ. σημειώνοντας αύξηση +267 χιλ./+7,6%. Στις Κυκλάδες σημειώθηκαν 1,4 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις παρουσιάζοντας αύξηση +395 χιλ./+39,8%. Στη γεωγραφική ενότητα της Κρήτης, όπου οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις διαμορφώθηκαν σε 4,7 εκατ. σημειώθηκε αύξηση κατά +256 χιλ./+5,8%. Τέλος, στη γεωγραφική ενότητα των Ιόνιων Νήσων καταγράφηκε αύξηση +374 χιλ./+12,7% ενώ καταγράφηκαν 3,3 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις.
Πόσοι ήρθαν φέτος για διακοπές
Την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2022, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση μειώθηκε κατά -11,0% και διαμορφώθηκε σε 26.443 εκατ. ταξιδιώτες, έναντι 29.727 εκατ. ταξιδιωτών την αντίστοιχη περίοδο του 2019.
Στον αντίποδα, οι οδικές αφίξεις ήταν περιορισμένες σε σύγκριση με το 2019, γεγονός που αποδίδεται κυρίως στο ρωσοουκρανικό πόλεμο, που επηρέασε τις αγορές που τροφοδοτούσαν τον οδικό τουρισμό. Από την αρχή του έτους μέχρι και τοπ Νοέμβριο καταγράφηκαν 7,6 εκατ. διεθνείς οδικές αφίξεις, έναντι 11,8 εκατ. της περιόδου Ιανουαρίου- Νοεμβρίου 2019, παρουσιάζοντας μείωση κατά -35,7%/-4,2 εκατ. οδικές αφίξεις. Στο ενδεκάμηνο, πιο συγκεκριμένα, μόνο δύο σταθμοί κατέγραψαν αύξηση. Ο μεθοριακός σταθμός του Ορμένιου είχε άνοδο κατά +214 χιλ./+84,4% με τις οδικές αφίξεις να ανέρχονται σε 468 χιλ. και ο μεθοριακός σταθμός της Εξοχής που σημείωσε αύξηση κατά +2 χιλ./+0,9% με τις οδικές αφίξεις να ανέρχονται σε 215 χιλιάδες.
Αντίθετα, η μεγαλύτερη μείωση σε απόλυτες διάφορες καταγράφεται στο σταθμό του Προμαχώνα όπου την αναφερόμενη περίοδο διαμορφώνονται σε 1,5 εκατ. καταγράφοντας μείωση –2,1 εκατ./-59,4% ενώ σε ποσοστιαίες διαφορές καταγράφεται στο σταθμό της Νυμφαίας όπου η μείωση ανέρχεται σε -70,5%/-1,1 εκατ. ενώ καταγράφονται 465 χιλ. αφίξεις.
Το στοίχημα της επέκτασης
Εξαρχής φορείς του κλάδου θεωρούσαν πως η εποχικότητα που καταγράφει ο ελληνικός τουρισμός είναι κάτι που πρέπει να αλλάξει και να μην έχουμε το μεγαλύτερο όγκο αφίξεων από το εξωτερικό μόνο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Αυτό σε ένα μεγάλο βαθμό φέτος επιτεύχθηκε, καθώς τα ξενοδοχεία έμειναν ανοικτά μέχρι και τα μέσα Νοεμβρίου, ενώ μεμονωμένοι επισκέπτες συνέχιζαν να μπαίνουν στο αεροπλάνο. Ο καλός καιρός και οι υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούν μέχρι και σήμερα βοήθησαν στο να διατηρηθεί η τουριστική κίνηση.
Κατά την εορταστική περίοδο, οι πληρότητες ήταν επίσης σε πολύ υψηλά επίπεδα, γεγονός που δίνει ανάσα ρευστότητα στα ξενοδοχεία και τις επιχειρήσεις των ορεινών προορισμών.
Η επιμήκυνση της σεζόν μέχρι και το Μάρτιο είναι τώρα το ζητούμενο. Έχει υπάρξει συμφωνία του ΕΟΤ για συνδιαφήμιση με 11 αεροπορικές εταιρείες για πτήσεις ακόμα και στο διάστημα Νοεμβρίου-Μαρτίου. Επιπλέον, όπως έχει πει το υπουργείο Τουρισμού, 400 χιλιάδες δικαιούχοι του προγράμματος “Τουρισμός για Όλους”, και μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων θα μπορούν να κάνουν χρήση των άυλων ψηφιακών καρτών. Στα τέλη Ιανουαρίου θα πραγματοποιηθεί νέα κλήρωση για 125.000 δικαιούχους. Τέλος στο πλαίσιο ενίσχυσης του χειμερινού τουρισμού χρηματοδοτούνται με 100 εκ. ευρώ, μέσω του προγράμματος “Εξοικονομώ-Επιχειρώ”, καταλύματα κάτω των 150 κλινών και όσα βρίσκονται σε μεγάλο υψόμετρο , προκειμένου να μπορέσουν να αναβαθμίσουν ενεργειακά τους ξενώνες τους και να δαπανούν λιγότερο ρεύμα, ενώ επιπλέον επεκτείνεται και το ΕΣΠΑ για ένα ακόμα έτος δίνοντάς τους τη δυνατότητα να προχωρήσουν και σε άλλα βελτιωτικά έργα υποδομής.
Τα πρώτα μηνύματα για τη νέα σεζόν
Εκτιμήσεις για την πορεία της επόμενης σεζόν δεν γίνονται από τους επιχειρηματίες του χώρου, εντούτοις υπάρχουν τα πρώτα μηνύματα από τους μεγάλους tour operators του εξωτερικού, τα οποία είναι θετικά.
Οι δύο μεγαλύτεροι ταξιδιωτικοί οργανισμοί της χώρας, TUI και FTI βλέπουν συνέχεια της δυναμικής του ελληνικού τουρισμού και το 2023, έχοντας ξεκινήσει εδώ και καιρό σημαντικές εκπτώσεις στο early booking. Παράλληλα επεκτείνουν το χαρτοφυλάκιο των ξενοδοχείων με τα οποία συνεργάζονται. Ειδικά ο FTI έχει ανακοινώσει πως προχωρά σε αύξηση των πτήσεων προς Κρήτη και Ρόδο και έχει ενισχύσει το θερινό πρόγραμμα πτήσεων έως τον Νοέμβριο του 2023. Ο FTI προσθέτει επίσης στο πρόγραμμά του και το αεροδρόμιο του Άραξου. Εξίσου σημαντική κίνηση είναι πως στα πακέτα διακοπών προσθέτει για το 2023 νέα ξενοδοχεία από τη μεγάλη ξενοδοχειακή αλυσίδα Grecotel και θέρετρα μόνο για ενήλικες.
Στο ίδιο πλαίσιο και η βρετανική Jet2 που για την επόμενη σεζόν θα έχει μεγάλο πρόγραμμα για την Ελλάδα, αυξάνοντας τη χωρητικότητά της σε 1,3 εκατ. θέσεις. Το νέο πρόγραμμα περιλαμβάνει 15 διαθέσιμους προορισμούς, συμπεριλαμβανομένων τριών νέων δρομολογίων επέκταση σεζόν, με πτήσεις το Πάσχα προς Ρόδο και Χαλκιδική, και αυξημένη συχνότητα σε προορισμούς όπως η Κέρκυρα, η Ρόδος και η Σκιάθος. Η Αθήνα, την ίδια ώρα, γίνεται προορισμός όλο τον χρόνο.
Και ο γερμανικός tour operator Dertour κατατάσσει την Ελλάδα στις τοπ επιλογές. Κρήτη, Ρόδος, Κως, Κέρκυρα, Πελοπόννησος, Μύκονος, Σαντορίνη, Σάμος, Θάσος, Χαλκιδική και Ζάκυνθος φιγουράρουν ήδη στα πακέτα του μεγάλου γερμανικού tour operator. Και ο γερμανικός tour operator ETI ξεκίνησε τις πωλήσεις για την καλοκαιρινή σεζόν του 2023, με προσφορές για early booking σε Ελλάδα, Τυνησία και Αίγυπτο. Επέκταση παρουσίας στην Ελλάδα, αυξάνοντας τα προσφερόμενα πακέτα και προορισμούς, δρομολογεί την επόμενη σεζόν ο Γερμανός tour operator Bentour, ο οποίος με τη σειρά του προστίθεται στη “λίστα” των ταξιδιωτικών οργανισμών που βλέπουν υψηλή ζήτηση για τη χώρα μας και το 2023.
Σημειώνεται πως λόγω της καλής φετινής τουριστικής περιόδου, αλλά και των θετικών προοπτικών για το επόμενο καλοκαίρι, οι ξενοδόχοι, μετά τις διαπραγματεύσεις με τους tour operators, πετύχαν αύξηση περίπου 10% στα πακέτα της επόμενης χρονιάς. Αν και η αύξηση δεν είναι αρκετή, όπως αναφέρουν οι ξενοδόχοι, για να καλύψει το μεγαλύτερο κόστος λειτουργίας των μονάδων από την ενεργειακή κρίση, την άνοδο του πληθωρισμού και το κόστος των εργαζομένων στον τουρισμό, εντούτοις πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα.
